Ôn tập lịch sử thế giới cận đại (từ giữa thế kỉ XVI đến năm 1917)
Bài 1 (trang 74 sgk Lịch sử 8): Em hãy chọn năm sự kiện tiêu biểu nhất của lịch sử thế giới cận hiện đại và giải thích vì sao?
Lời giải:
+ Sự kiện thứ nhất: Cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất, đánh đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền cộng hoà.
+ Sự kiện thứ hai: Công xã Pa-ri là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới, đã lật đổ chính quyền tư sản, xây dựng nhà nước của giai cấp vô sản, nêu gương về chủ nghĩa anh hùng cách mạng và để lại nhiều bài học quý báu.
+ Sự kiện thứ ba: Phong trào công nhân phát triển ở các nước tư bản dẫn tới sự thành lập các tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân mỗi nước và đưa đến sự ra đời của Quốc tế thứ hai.
+ Sự kiện thứ tư: Phong trào đấu tranh của nhân dán các nước thuộc địa ở châu Á diễn ra sôi nổi, rộng khắp và liên tục dưới nhiều hình thức nhằm giành độc lập cho dân tộc, nhưng cuối cùng đều thất bại, song nó là cơ sở cho sự phát triển tiếp theo của phong trào trong giai đoạn sau.
+ Sự kiện thứ năm: Đây là cuộc chiến tranh phi nghĩa giữa hai phe đế quốc nhằm giành giật thuộc địa chia lại thị trường thế giới... Do vậy cuộc chiến tranh này đã gây nhiều thảm họa cho nhân loại.
Bài 2 (trang 74 sgk Lịch sử 8): Hãy nêu nội dung chính của lịch sử thế giới cận đại.
Lời giải:
- Sự ra đời, phát triển của nền sản xuất mới - TBCN: Mâu thuẫn giữa chế độ phong kiến với tư sản và các tầng lớp nhân dân ngày càng gay gắt dẫn tới các cuộc cách mạng tư sản.
- Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên:
+ Cách mạng Hà Lan thế kỉ XVI là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới lật đổ ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, mở đường cho CNTB phát triển.
+ Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII giành được thắng lợi, đưa nước Anh phát triển theo con đường TBCN. Đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để vì vẫn còn ngôi vua và cách mạng chỉ đáp ứng quyền lợi cho giai cấp tư sản và quý tộc mới, còn nhân dân không được hưởng chút quyền lợi gì.
+ Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ về thực chất là cuộc cách mạng tư sản, lật đổ ách thống trị của thực dân và mở đường cho CNTB phát triển, nhưng chỉ có giai cấp tư sản và chủ nô được hưởng quyền lợi, còn nhân dân lao động không được hưởng chút quyền lợi gì.
+ Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất có ảnh hưởng lớn đến lịch sử châu Âu, đã đánh đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền cộng hoà chuyên chính dân chủ cách mạng, giải quyết quyền lợi cho nhân dân, đặc biệt về ruộng đất.
+ Nhiều cuộc cách mạng tư sản diễn ra dưới các hình thức khác nhau ở nhiều nước làm cho chủ nghĩa tư bản thắng lợi trên phạm vi thế giới, một số nước phát triển kinh tế chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
+ Các nuớc tư bản thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm lược các nước phương Đông.
+ Công nhân ở các nước tư bản Anh, Pháp, Mĩ. Nhật Bản đấu tranh ngày càng mạnh mẽ. Chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời. Các tổ chức quốc tế của công nhân được thành lập.
+ Văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật phát triển (nhiều máy chế tạo công cụ ra đời, nhiều nguồn nhiên liệu mới được sử dụng, nhiều phát minh mới về vật lí, hoá học, sinh học, nhiều nhà tư tưởng, nhà văn, nhạc sĩ, họa sĩ nổi tiếng xuất hiện).
+ Nguyên nhân, tính chất, diễn biến và kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Bài Tập 1 trang 47 Sách bài Tập (SBT) Lịch Sử 8
Hãy khoanh tròn vào chữ in hoa trước ý trả lời đúng
Câu 1. Cuộc cách mạng tư sản diễn ra đầu tiên ở
A. Hà Lan
B. Anh
C. Pháp
D. Mĩ
Câu 2. Cuộc cách mạng tư sản được coi là triệt để nhất
A. Cách mạng tư sản Anh
B. Cách mạng tư sàn Pháp
C. Công cuộc thống nhất Đức
D. Cải cách Minh Trị ở Nhật Bản
Câu 3. Dấu hiệu cơ bản chứng tỏ CNTB đã chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa là
A. sự xuất hiện của các công ti độc quyền
B. giai cấp phong kiến bị thủ tiêu hoàn toàn
C. đẩy mạnh chiến tranh xâm lược thuộc địa
D. tăng cường bóc lột và đàn áp phong trào công nhân.
Câu 4. Biện pháp mà giai cấp tư sản thường sử dụng để phát triển hơn nữa nền kinh tế TBCN và cũng là một dấu hiệu chứng tỏ CNTB chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa:
A. tăng cường bóc lột người dân lao động trong nước.
B. tiến hành cách mạng khoa học – kĩ thuật.
C. cái tiến quy trình quản lí sản xuất
D. đẩy mạng xâm lược, bóc lột thuộc địa.
Câu 5. Mâu thuẫn nảy sinh trong thời đại đế quốc chủ nghĩa là
A. Mẫu thuẫn giữa vô sản và tư sản
B. Mâu thuẫn giữa đế quốc và đế quốc
C. Mâu thuẫn giữa các nước thuộc địa, phụ thuộc và các các nước tư bản
D. Tất cả những mâu thuẫn trên.
Câu 6. Trước cuộc đau xâm lược thuộc địa của tư bản phương Tậy, nước duy nhất ở Châu Á thoát khỏi ách nô dịch và trở thành nước tư bản phát triển là.
A. Ấn Độ
B. Trung Quốc
C. Nhật Bản
D. Triều tiên
Câu 7. Ba nước ở khu vực Đông Nam Á bị biến thành thuộc địa của Pháp thời cận đại là
A. Mi-an-ma, Lào, Xiêm (Thái Lan)
B. In-đô-nê-xi-a, Việt Nam
C. Cam-pu-chia, Ma-lai-xi-a, Xin-ga-po.
D. Việt Nam, Cam-phu-chia, Lào.
Câu 8. Linh hồn của phong trào công nhân quốc tế thời cận đại là
A. Mác
B. Ăng-ghen
C. Lê-nin
D. Cả ba nhân vật trên.
Câu 9. Cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới lần đầu tiên nổ ra trên thế giới là
A. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII
B. Cách mạng Nga 1905 – 1907
C. Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc
D. Cánh mạng ngày 18-3-1871 ở Pháp
Bài Tập 4 trang 51 Sách Bài Tập (SBT) Lịch Sử 8
Hãy so sánh những điểm giống và khác nhau của các nước cánh mạng tư sản thời cận đại.
Hướng dẫn làm bài:
Giống nhau: Nguyên nhân dẫn đến cách mạng : Sự phát triển của lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa, mẫu thuẫn giữa các giai cấp tư sản, nông dân,.. với chế độ phong kiến hoặc giữa các tâng lớp nhân dân ở thuộc địa với chính quốc,.. ngày càng gay gắt.
Lãnh đạo cách mạng: giai cấp tư sản, có nơi là tư sản liên minh với quý tộc tư sản hoá.
Lực lượng cách mạng: đông đao quần chúng nhân dân
Nhiệm vụ: xoá bỏ những cả trở (chế độ phong kiến, chế độ thực dân,..) mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Kết quả: đều dành thắng lợi, đưa giai cấp tư sản hoặc liên minh tư sản - quý tộc tư sản hoá lên nắm quyền, tạo tiền đề cho quan trọng cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, nhiều nước chuyển qua giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
Khác nhau: về hình thức: nội chiến, giải phóng dân tộc, cải cách thống nhất đất nước.
Bài Tập 5 trang 51 Sách Bài Tập (SBT) Lịch Sử 8
Trình bày nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới cận đại
Hướng dẫn làm bài:
- Thời kì bùng nổ, thắng lợi của các cuộc cách mạng tư sản trên phạm vi thế giới.
- Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ, dán chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
- Cùng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, mâu thuẫn giữa hai giai cấp cơ bản trong xã hội là tư sản và vô sản ngày càng sâu sắc. Phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản phát triển từ tự phát đến tự giác. Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời trang bị cho giai cấp vô sản một hệ thống lí luận cách mạng đúng đắn trong cuộc đấu tranh xoá bỏ áp bức, bóc lột.
- Thời kì diễn ra những cuộc chiến tranh xâm lược thuộc địa của các nước tư bản ở châu Á, châu Phi và khu vực Mĩ Latinh. Việc chiếm hữu thuộc địa không đồng đều giữa các nước tư bản là nguyên nhân dẫn tới cuộc chiến tranh tranh giành thuộc địa giữa các nước tư bản lớn, tiêu biểu là Chiến tranh thế giới thứ nhất.
