Tràng Giang thể hiện nỗi cô đơn vô bờ của con người ngay giữa quê hương mình?

[kimngann1]

Giúp em: Có người cho rằng Tràng Giang là bài thơ thể hiện nỗi cô đơn vô bờ của con người ngay giữa quê hương mình. Ý kiến của anh/chị ntn?

 

[vanhieu1995]

[FONT=Arial !important]Bình giảng bài thơ "Tràng giang" của Huy Cận.
[/FONT][FONT=Arial !important]Bài tham khảo[/FONT][FONT=Arial !important]...
"Tràng giang" là bài thơ được sông Hồng gợi tứ. Trước Cách mạng, tôi thường có thú vui vào chiều chủ nhật hàng tuần đi lên vùng Chèm, Vẽ để ngoạn cảnh Hồ Tây và sông Hồng. Phong cảnh sông nước đẹp gợi cho tôi nhiều cảm xúc. Tuy nhiên bài thơ không chỉ do sông Hồng gợi cảm mà còn mang cảm xúc chung về những dòng sông khác của quê hương. Chúng tôi lúc đó có một nỗi buồn thế hệ, nỗi buồn không tìm được lối ra nên như kéo dài triền miên.
Tràng giang là một bài thơ tình và tình gặp cảnh, một bài thơ về tâm hồn. Nhìn dòng sông lớn gợn những lớp sóng, tôi cảm thấy nỗi buồn của mình cũng đang trải ra như những lớp sóng:
[/FONT][FONT=Arial !important]Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,
[/FONT][FONT=Arial !important]Con thuyền xuôi mái nước song song,
[/FONT][FONT=Arial !important]Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả;
[/FONT][FONT=Arial !important]Củi một cành khô lạc mấy dòng.
[/FONT][FONT=Arial !important]Thuyền và nước vốn là hai khái niệm gần gũi nhưng rồi không phải bao giờ cũng gắn bó. Thuyền gợi lên một cái gì nổi nênh như kiếp người trong cuộc đời cũ. Nhất là ở đây con thuyền lênh đênh thả mái xuôi dòng và như có một nỗi buồn chia li, xa cách đang đón đợi. Tôi chọn lọc trong nhiều khả năng biểu hiện hình ảnh.
Củi một cành khô lạc mấy dòng không phải là một thân gỗ xuôi dòng, một đám bèo xanh trôi nổi mà là một cành củi khô bập bềnh trôi dạt trên sóng:
[/FONT][FONT=Arial !important]Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
[/FONT][FONT=Arial !important]Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều,
[/FONT][FONT=Arial !important]Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
[/FONT][FONT=Arial !important]Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
[/FONT][FONT=Arial !important]Khung cảnh của buổi chiều trên sông nước, làng xóm đôi bờ vắng lặng. T
rong câu đầu của khổ thơ, tôi có học được chữ "đìu hiu" của Chinh phụ ngâm:
[/FONT][FONT=Arial !important]Non Kì quanh quẽ trăng treo
[/FONT][FONT=Arial !important]Bến Phì gió thổi đìu hiu mấy gò.
[/FONT][FONT=Arial !important]Cảnh vật vắng vẻ. Đâu đây vẳng lại đôi tiếng lao xao của buổi chợ chiều. Thật không gì vui bằng lúc chợ đông và buồn bằng khi chợ chiều tan tác, không có tiếng người thì cảnh vật hoang vắng và xa lạ. Đôi chút âm thanh của cuộc sống con người không làm bớt đi sự vắng lặng nhưng vẫn tạo được ít nhiều màu vẻ của cuộc sống. Thiên nhiên tạo vật trong buổi chiều tà trên sông nước cũng lạ lùng. Từng vạt nắng từ trên cao rọi xuống tạo nên những khoảng sâu thăm thẳm trên bầu trời. Tôi dùng chữ sâu chứ không dùng chữ cao. Nếu là cao chót vót thì quá bình thường. Không gian được mở ra hai chiều, chiều cao và bề rộng tạo nên một không gian vũ trụ rộng lớn và cũng là những nỗi buồn vô tận. Câu thơ đề từ của bài:Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài cũng được lấy lại trong ý thơ Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
Trong không gian buồn, xa vắng đó, ai cũng muốn tìm đến những dấu vết gần gũi của sự sống, của cuộc đời:
[/FONT][FONT=Arial !important]Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;
[/FONT][FONT=Arial !important]Mênh mông không một chuyến đò ngang.
[/FONT][FONT=Arial !important]Không cầu gợi chút niềm thân mật,
[/FONT][FONT=Arial !important]Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.[/FONT][FONT=Arial !important]Những dấu hiệu gần gũi nhất trong cuộc sống đều không có. Không một chiếc cầu nhỏ, không một chuyến đò ngang để cuộc sống đi về trong tình gần gũi. Cả bốn câu thơ đều buồn, mỗi câu mang một nỗi buồn riêng. Cảnh vật có đổi thay những cùng một dáng vẻ, tất cả đều trôi nổi, mông lung, vô định. Không có những dấu vết của con người. Nhắc đến từng hình ảnh, lại thấy tha thiết nhớ cuộc sống của con người.
Thiên nhiên tạo vật buồn nhưng đôi lúc bộc lộ vẻ đẹp kì vĩ lạ lùng:
[/FONT][FONT=Arial !important]Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
[/FONT][FONT=Arial !important]Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa
[/FONT][FONT=Arial !important]Lòng quê dợn dợn vời con nước
[/FONT][FONT=Arial !important]Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.
[/FONT][FONT=Arial !important]Câu thơ đầu có học được chữ "đùn" trong bài dịch thơ Đỗ Phủ:
[/FONT][FONT=Arial !important]Lưng trời sóng gợn dòng sông thẳm
[/FONT][FONT=Arial !important]Mặt đất mây đùn cửa ải xa.
[/FONT][FONT=Arial !important]Mây trắng hết lớp này đến lớp khác như những búp bông trắng nở ra trên trời cao. ánh chiều trước khi vụt tắt rạng lên vẻ đẹp. Cánh chim bay liệng tuy gợi lên một chút ấm cúng cho cảnh vật nhưng nhỏ bé, mông lung quá. Và nỗi buồn đến đây càng thêm da diết trong thương nhớ. Nó không chỉ đóng khung trong cảnh sông nước ở trước mặt mà mở ra đến những chân trời của miền quê xa. Hai chữ dợn dợn của tôi thường bị đọc sai thành dờn dợn, như thế chẳng có ý nghĩa gì.
Trong bài thơ "Tràng giang" có nhiều điệp ngữ như: điệp điệp, song song, dợn dợn. Mỗi từ điệp như thế đều có ý nghĩa riêng về nội dung cũng như nghệ thuật. Bài thơ kết thúc bằng nỗi nhớ quê hương da diết. Tôi nói khác ý thơ của Thôi Hiệu:
[/FONT][FONT=Arial !important]Quê hương khuất bóng hoàng hôn
[/FONT][FONT=Arial !important]Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai
[/FONT][FONT=Arial !important]Vì lúc đó (1939), tôi buồn hơn Thôi Hiệu đời nhà Đường.[/FONT][FONT=Arial !important]Tôi thường nói vui rằng cảnh trên sông nước có khói sóng làm cho Thôi Hiệu buồn, nhớ quê, còn tôi thì không có khói sóng cũng da diết nhớ quê hương. Bài Tràng giang đã kết hợp được thơ ca truyền thống, những nét cổ điển của thơ Đường với những nét hiện đại. Những hình ảnh con thuyền xuôi mái, củi một cành khô, bèo dạt về đâu hàng nối hàng mang tính chân thực của đời thường, không ước lệ. Và cũng có những hình ảnh mang vẻ đẹp tượng trưng. Tình yêu quê hương trong bài Tràng giang gợi lên và mở ra một tình yêu lớn lao hơn mỗi miền quê, mỗi cảnh vật. Tình yêu đó mang nỗi buồn sông núi, nỗi buồn về đất nước.[/FONT][FONT=Arial !important]Huy Cận[/FONT][FONT=Arial !important]Tác phẩm văn học 1930 - 1975, Tập II.
[/FONT][FONT=Arial !important]Bình giảng bài thơ "Tràng giang" của Huy Cận.
[/FONT][FONT=Arial !important]Bài làm
[/FONT][FONT=Arial !important]Thời điểm cuối dòng văn học lãng mạn (1930 - 1945), giữa lúc các nhà thơ lãng mạn đang sa vào bế tắc, suy đồi thì bỗng xuất hiện Huy Cận như một ngôi sao lạ. Với tập thơ "Lửa thiêng" (1940), Huy Cận đã hiện diện với một hồn thơ đa sầu đa cảm của một tâm hồn thi nhân chứa đầy bí mật.[/FONT][FONT=Arial !important]Bài thơ "Tràng giang" với xúc cảm vũ trụ, thấm đượm tình yêu quê hương đất nước là một kiệt tác trong tập "Lửa thiêng" của nhà thơ Huy Cận.[/FONT][FONT=Arial !important]Thiên nhiên là nguồn cảm hứng vô tận của các thi nhân lãng mạn. Nhà thơ Huy Cận cũng vậy, dòng sông Hồng đã quyến rũ ông, chiều chiều ông hay tha thẩn trên bờ sông Hồng.
Hình ảnh dòng sông hiện lên trong thơ mang theo nỗi sầu của thi nhân:
[/FONT][FONT=Arial !important]Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,
[/FONT][FONT=Arial !important]Con thuyền xuôi mái nước song song
[/FONT][FONT=Arial !important]Thuyền về nước lại sầu trăm ngả;
[/FONT][FONT=Arial !important]Củi một cành khô lạc mấy dòng.
[/FONT][FONT=Arial !important]Làm sao phân biệt được "sóng gợn" trong lòng, hay "sóng gợn tràng giang"? Nhạc thơ thật hay. Là nhạc sóng, nhạc sông, hay nhạc lòng?[/FONT][FONT=Arial !important]Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp.[/FONT][FONT=Arial !important]Hai chữ đầu câu thơ là hai thanh trắc, nhịp của "sóng gợn", "điệp điệp". Giữa câu là ba thanh bằng "tràng giang buồn" trầm lắng. Con thuyền trôi lênh đênh trên dòng sông, "con thuyền xuôi mái", sóng không vỗ vào mạn thuyền mà "nước song song". Còn thuyền đã mang theo tâm trạng cô đơn của thi nhân. Sóng "buồn", nước "sầu". Cho đến một cành củi khô trôi trên dòng sông cũng như một thân phận lạc loài:[/FONT][FONT=Arial !important]Củi một cành khô lạc mấy dòng.[/FONT][FONT=Arial !important]Một cành củi khô bỗng trở nên có linh hồn là do cấu trúc ngôn ngữ, đảo ngữ "củi một cành khô" làm nổi bật sự cô độc, lạc loài, khô héo (khô trong nước mới lạ, mới tội).[/FONT][FONT=Arial !important]Khổ thơ hay từng chữ một. Chữ nào cũng là của tràng giang mà chữ nào cũng mang theo một mảnh linh hồn của thi nhân.[/FONT][FONT=Arial !important]Rời dòng sông, đôi mắt thi nhân lai đưa cái nhìn quan sát toàn cảnh của Tràng giang.
Từng câu thơ vẫn giữ được cái dư âm của nhịp sóng tràng giang:[/FONT][FONT=Arial !important]Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu[/FONT][FONT=Arial !important]Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.[/FONT][FONT=Arial !important]Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;[/FONT][FONT=Arial !important]Sông dài, trời rộng bến cô liêu.[/FONT][FONT=Arial !important]Những từ láy "lơ thơ", "đìu hiu", những nhịp đôi "nắng xuống trời lên", "sông dài trời rộng" mang theo âm hưởng của sóng, hay là những chấn động của tâm hồn thi nhân? Nhà thơ trìu mến đối với cảnh vật. Những âm thanh xa vắng cũng len vào tận hồn thi nhân.[/FONT][FONT=Arial !important]Những tương quan không gian tạo ra vẻ đẹp mới lạ trong thơ:[/FONT][FONT=Arial !important]Nắng xuống, trời lên sâu chót vót.[/FONT][FONT=Arial !important]Tả chiều sâu trong chiều cao không hiện đại lắm sao![/FONT][FONT=Arial !important]Có thể nói hình ảnh nào trong bài thơ cũng là hình ảnh của tâm trạng. Hình ảnh cũng có vậy mà không cũng vậy. Có thì là "bèo dạt về đâu hàng nối hàng" lạc loài, vô định. Còn thì là "không", không đò "mênh mông không một chuyến đò ngang", không cầu "Không cầu gợi chút niềm thân mật". Nhà thơ tha thiết với sự giao cảm, nhưng cảnh vật thì "Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng". Cái lặng lẽ bên ngoài càng làm tăng lên sự xao động trong lòng.
Đây là nỗi cô đơn của một tâm hồn yêu đời, tha thiết với cuộc sống.[/FONT][FONT=Arial !important]Nỗi lòng cô đơn của thi nhân còn mở lên chiều cao và với những hình ảnh đối lập:
[/FONT][FONT=Arial !important]Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
[/FONT][FONT=Arial !important]Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa
[/FONT][FONT=Arial !important]Lòng quê dợn dợn vời con nước
[/FONT][FONT=Arial !important]Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.
[/FONT][FONT=Arial !important]Nghệ thuật tạo hình của nhà thơ cũng thật là đặc sắc. Cánh chim bé nhỏ bên núi mây bạc khổng lồ. Cái bé nhỏ càng trở nên bé nhỏ. Cảnh vật từ "lặng lẽ" chuyển sang động: mây "đùn", chim "nghiêng", "bóng chiều sa". Hình ảnh vừa nói được cái hùng vĩ của thiên nhiên, vừa bộc lộ lòng thương yêu, nâng niu đối với cái bé bỏng như cánh chim trước gió. Hãy nghe chính nhà thơ Huy Cận tâm sự: "Thiên nhiên tạo vật buồn nhưng đôi lúc bộc lộ vẻ đẹp kì vĩ lạ lùng":[/FONT][FONT=Arial !important]Lớp lớp mây cao đùn núi bạc[/FONT][FONT=Arial !important]Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa.[/FONT][FONT=Arial !important]Mây trắng hết lớp này đến lớp khác như những búp bông trắng nở ra trên trời cao. ánh chiều trước khi vụt tắt rạng lên vẻ đẹp. Cánh chim bay liệng tuy gợi lên một chút ấm cúng cho cảnh vật nhưng nhỏ bé, mông lung quá.[/FONT][FONT=Arial !important]Bài thơ kết thúc bằng những dòng suy tưởng:[/FONT][FONT=Arial !important]Lòng quê dợn dợn vời con nước[/FONT][FONT=Arial !important]Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.[/FONT][FONT=Arial !important]Từ "dợn dợn" diễn tả được trạng thái rợn ngợp của nhà thơ trước cảnh trời nước mênh mông của tràng giang. Bất giác ta nhận ra chiều sâu hun hút của hồn thơ Huy Cận:[/FONT][FONT=Arial !important]Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà...[/FONT][FONT=Arial !important]Tứ thơ này, Huy Cận cách tân từ một ý thơ của Thôi Hiệu, trong bài "Hoàng hạc lâu":[/FONT][FONT=Arial !important]Nhật mộ hương quan hà xứ thị[/FONT][FONT=Arial !important]Yên ba giang thượng sử nhân sầu[/FONT][FONT=Arial !important](Quê hương khuất bóng hoàng hôn[/FONT][FONT=Arial !important]Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai).[/FONT][FONT=Arial !important]Thôi Hiệu đứng trên lầu Hoàng Hạc, nhìn thấy khói sóng buổi chiều mà buồn nhớ quê hương. Còn Huy Cận thì "không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà". Trước buổi chiều tịch mịch trên bờ Tràng giang mà nhớ đến quê hương, nhớ đến một cái làng sơn cước heo hút thuộc Hương Sơn, Hà Tĩnh. Nhưng đó là bề nổi của tứ thơ này. Sâu thẳm hơn là nhà thơ đứng trên quê hương mình mà nhớ quê hương mình, cảm thấy lạc loài ngay chính trên quê hương xứ sở mình. Huy Cận nói một cách kín đáo là "lúc đó tôi buồn hơn Thôi Hiệu đời nhà Đường".[/FONT][FONT=Arial !important]Hãy nghe người bạn tri kỉ của Huy Cận nói: "Đời xưa có một người thi sĩ lành như suối nước ngọt, hiền như cái lá xanh: gần chàng, người ta cảm nghe một nỗi hoà vui, như đứng giữa thiên nhiên, tâm hồn thơ thới. Thi sĩ thuở xưa làm những bài thơ bao la như lòng tạo vật. Xưa kia, chàng thương mến cỏ hoa, yêu dấu ân tình..." (Xuân Diệu). "Tràng giang" là tiếng thơ của tâm hồn như thế, một tâm hồn giao hoà cùng vũ trụ, sầu nhân thế, và cô đơn trước cái vô biên của trời rộng sông dài.
Theo goEdu[/FONT]

 

[Butchi]

Trước hết phải đồng ý với ý kiến trên.

Sau đó phân tích các khía cạnh thể hiện:

- Cách sử dụng từ: Sử dụng những từ như "buồn", "sầu", "lạc", "cô liêu"...Trong truyện Kiều có câu "Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ". Tác giả với tâm trạng buồn nên lời thơ cũng buồn...

- Cách gieo vần: những thanh bằng được sử dụng cuối câu, làm cho không gian như trải ra, trống trải, đượm buồn "buồn điệp điệp", "song song", "mấy dòng"...

- Cách sử dụng hình ảnh tương phản: Ví dụ như một cành củi và mấy dòng nước, toát lên sự cô đơn của con người trước cảnh vật...

 

[thu hoang]

Mình thì...phản pháo ý kiến trên
Bài thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương trong một không gian buồn, rộng lớn => sự cô liêu, cô đơn ''Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà''... Chứ không phải cô đơn vô bờ ngay giữa quê hương mình .
Sự cô đơn ở đây xuất hiện khi tác giả đứng trước cảnh vật, không gian, sự bao la, đơn độc giữa con ng và thiên nhiên xung quanh....

 

[Butchi]

Mình thì...phản pháo ý kiến trên
Bài thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương trong một không gian buồn, rộng lớn => sự cô liêu, cô đơn ''Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà''... Chứ không phải cô đơn vô bờ ngay giữa quê hương mình .
Sự cô đơn ở đây xuất hiện khi tác giả đứng trước cảnh vật, không gian, sự bao la, đơn độc giữa con ng và thiên nhiên xung quanh....

Mình thì dập ngay quả pháo này ^^

Bài thơ được sáng tác trong thời kỳ Pháp thuộc, một nhà thơ yêu nước như Huy Cận đương nhiên sẽ thấy cô đơn ngay trên chính quê hương của mình.

 

[tranyennhi]

cho mình hỏi bình giảng tác phẩm phải là phân tích không bạn?hay là cái khác