Sinh học 10 Bài 19: Giảm phân

[singaling]

BÀI 19: GIẢM PHÂN
​

* Nội dung cơ bản:

Đặc điểm của giảm phân:
- Diễn ra ở tế bào sinh dục chín.

- Gồm 2 lần phân bào liên tiếp.

- Chỉ gồm 1 lần nhân đôi ADN, từ 1 TB ban đầu cho ra 4 TB con với số lượng NST giảm đi một nửa.

I. Giảm phân I
1. Kỳ đầu I:
- NST kép xoắn, co ngắn, đính vào màng nhân.

- Các cặp NST tương đồng bắt đôi và có thể trao đổi chéo.

- Cuối kì đầu, màng nhân và nhân con biến mất.

2. Kỳ giữa I:
- Các NST tập trung thành hai hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc.

3. Kỳ giữa I:
- Mỗi NST kép di chuyển theo thoi vô sắc về 2 cực của tế bào.

4. Kỳ cuối I:
- NST dãn xoắn, màng nhân và nhân con xuất hiện, thoi vô sắc tiêu biến.
- Tạo 2 TB con có số lượng NST bằng ½ TB mẹ.

II. Giảm phân II:
- Giống nguyên phân nhưng NST không nhân đôi.

- Kết quả: 1 TB mẹ (2n) 2 lần GP 4 TB con
Con đực: 4 TB con -> 4 tinh trùng
Con cái: 4 TB con -> 1 TB trứng + 3 thể cực.

- Ở thực vật, sau khi giảm phân các TB con phải trải qua một lần phân bào để thành hạt phấn hoặc túi phôi.

III. Ý nghĩa của giảm phân:
- Các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh góp phần duy trì bộ NST đặc trưng cho loài (tạo giao tử có bộ NST đơn bội và qua thụ tinh bộ NST lưỡng bội (2n) được phục hồi).

- Sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST trong quá trình giảm phân kết hợp với quá trình thụ tinh thường tạo ra nhiều biến dị tổ hợp.

- Sự đa dạng di truyền ở thế hệ sau của các loài sinh vật sinh sản hữu tính là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên.

* Một số câu hỏi:
1. Tại sao số lượng NST ở các TB con trong giảm phân lại giảm đi một nửa?

2. Thế nào là trao đổi chéo?


3. Một tế bào có bộ NST 2n trong qúa trình giảm phân I bộ NST thay đổi như thế nào?


4. Giả sử 1 TB sinh dục đực của 1 loài có 2 cặp NST tương đồng ký hiệu là AaBb.
a) Khi TB sinh dục này giảm phân phát sinh giao tử, hỏi có bao nhiêu giao tử được sinh ra và chúng thuộc mấy loại?

b)Trong quá trình phát sinh giao tử, giả sử không xảy ra hiện tượng trao đổi chéo thì loài vật này có thể sinh tối đa bao nhiêu loại giao tử? Viết ký hiệu bộ NST có trong các loại giao tử có thể được sinh ra.

5. Ở người 2n = 46. Tinh bào 1 giảm phân. Cho biết số NST kép/đơn, số tâm động và số cặp NST tương đồng qua các kỳ của giảm phân.


Xem thêm:

Sinh học 10 Bài 18: Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân

Công thức Nguyên Phân - Giảm phân

Chu kì tế bào, nguyên phân và giảm phân