• HÃY CÙNG TẠO & THẢO LUẬN CÁC CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC [Vn Kiến Thức] - Định hướng VnKienthuc.com
    -
    Mọi kiến thức & Thông tin trên VnKienthuc chỉ mang tính chất tham khảo, Diễn đàn không chịu bất kỳ trách nhiệm liên quan
    - VnKienthuc tạm khóa đăng ký tài khoản tự động để hạn chế SEO bẩn, SPAM, quảng cáo. Chưa đăng ký, KHÁCH vẫn có thể đọc và bình luận.

Đọc hiểu "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"

hoangphuong

New member
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH (Phạm Tiến Duật)

I - TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả:


Nhà thơ Phạm Tiến Duật sinh năm 1941, quê ở huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Sau khi tốt nghiệp khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 1964, Phạm Tiến Duật gia nhập quân đội, hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn và trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ cứu nước.

Thơ Phạm Tiến Duật tập trung thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ qua các hình tượng người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc.

Các tác phẩm đã xuất bản: Vầng trăng quầng lửa (thơ, 1970); Thơ một chặng đường (thơ, 1971); ở hai đầu núi (thơ, 1981); Vầng trăng và những quầng lửa (thơ, 1983); Thơ một chặng đường (tập tuyển, 1994); Nhóm lửa (thơ, 1996).

Nhà thơ đã được nhận Giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1969-1970.

2. Tác phẩm:

Bài thơ về tiểu đội xe không kính là tác phẩm thuộc chùm thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969-1970.

Trong bài thơ, tác giả đã thể hiện khá đặc sắc hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ hiên ngang, dũng cảm, trẻ trung và những chiếc xe không kính ngộ nghĩnh giữa tuyến đường Trường Sơn lịch sử thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Với nhan đề "Nói thêm về tiểu đội xe không kính", tác giả Võ Minh trong Tài hoa trẻ, số 347-348, tháng 12-2004, đã viết:

"Thường mỗi bài thơ đều có xuất phát điểm thư hứng. Hứng mà xuất thân thì bài thơ lấy "hứng" làm chủ đạo, từ đó cấu trúc thành "tứ", thành ý làm nổi bật cái "sự", phô diễn cái "tình". Không ít bài thơ do cái "sự: thúc bách thì "sự" là chủ đạo để hình thành tứ cho bài thơ trên nền móng của "tình" làm chất liệu. Bài thơ "Tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật thuộc mô típ thứ hai này. Hồi đó, vào những năm 1968-1973, trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh thuộc địa phận đất bạn Lào có cả một hệ thống đường giao thông bộ. Những con đường chằng chịt, luồn lách trong bạt ngàn rừng già được các lực lượng bộ đội công binh Thanh niên xung phong dân công hỏa tuyến ngày đêm khai mờ. Phần lớn sức vóc khổng lồ của hậu phương miền Bắc tham gia cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc được vận hành, chuyên chở trên những con đường này. Sự vận chuyển diễn ra suốt ngày đêm không ngưng nghỉ, âm thầm mà náo nhiệt, dồn sức người, sức của cho tiền tuyến miền Nam. Trong các hình thức vận chuyển hậu cần qui mô to lớn ấy, xe ô tô là lực lượng vận chuyển chủ lực. Có nhiều trung đoàn, tiểu đoàn ô tô ở các binh trạm, trong đó có tiểu đoàn vận tải 61 là đơn vị hai lần đoạt danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang. Phạm Tiến Duật là một chiến sĩ - nhà thơ trong tiểu đoàn 61 anh hùng đó.

Vì lí do trên nên máy bay Mĩ thường trực ngày đêm bắn chặn ta. Năm 1969, qui mô bắn phá của kẻ thù vô cùng ác liệt. Tại địa bàn của binh trạm 27, lộ trình vận chuyển qua cửa khẩu biên giới Việt - Lào có những nút giao thông như "Cua chữ A" (đường 10), đỉnh Cổng trời (đường 20), v.v... sau vài tiếng đồng hồ lại có một tốp ba chiếc B52 đến rải thảm bom với hàng trăm quả đủ loại. Những con đường ngày một quang dần vì bom đạn Mĩ, có nhiều đoạn phơi lưng lộ diện giữa hiên đại trùng trùng. Tiểu đoàn 61 đã có nhiều chiếc xe bị cháy, bị lật nhào xuống vực và bị vỡ kính vì "bom giật, bom rung".

Sự ác liệt tăng lên, sự hi sinh của người lính tăng lên và tất nhiên, những tác động tâm lí tạo nên sự do dự cũng tăng lên trong bộ đội. Công tác chính trị đặt ra phải tạo được khí thế tiến công cách mạng đồng loạt, người chiến sĩ lái xe phải bám xe, bám đường vận chuyển hàng hóa trong bất kì hoàn cảnh nào. Từng đơn vị phải có điển hình cụ thể, phải tạo được "cái hích" tiến lên của đơn vị mình. Chính vì thế ở tiểu đoàn 60 thành lập một tiểu đội mới bao gồm những chiến sĩ cảm tử lái những chiếc xe "thương tích" vì trận mạc. Phạm Tiến Duật đã đi trên một chiếc xe của tiểu đội ấy để chở hàng và bài thơ về tiểu đội xe không kính ra đời sau lần đi như thế. Bài thơ có tên gọi bình dị nhất. Viết xong, anh đọc ngay cho chính những chiến sĩ trong cuộc nghe trước khi nó được đăng lên tờ Tin tức Mặt trận của đoàn 559 và trước khá lâu trên báo Văn nghệ trong một cuộc dự thi. Sau lần đọc đó, có một thông lệ của đơn vị 61 là, trước mỗi lần cho xe "xuất kích" cả tiểu đoàn ngồi nghe đọc bài thơ.

Chỉ một tuần sau khi bài thơ ra đời, cả mặt trận có vô số tiểu đội xe không kính. Sau này, vào những năm cuối cuộc kháng chiến, đã có những chiến sĩ lái xe tự ý đập vỡ kính để mắt thường nhìn trực tiếp mặt đường chằng chịt hố bom cho rõ hơn dưới ánh sáng lù mù của chiến đèn gầm soi. Thậm chí, có người còn tháo cả cảnh của buồng lái để tiện cho việc xử lí tình huống khi xe bị máy bay AC130 săn đuổi - loại máy bay bắn rốc-két hay đạn 27 li vào mục tiêu di động bằng thiết bị dò âm thanh mặt đất và bằng kính nhìn có tia hồng ngoại.

Mạn phép nói thêm cái chất thực của bài thơ để chúng ra hiểu rằng, một bài thơ có nhiều khi vượt qua khỏi phạm trù cái đẹp văn chương thuần tuý, dâng cho cuộc sống những giá trị thực tiễn lớn lao biết nhường nào. Bài thơ " Bài thơ về tiểu đội xe không kính" có cái mãnh lực thần kì ấy, nó vừa mang tính chiến đấu nóng bỏng, tính thời sự tức thời vừa mang tầm vóc lịch sử! Tất nhiên một bài thơ như thế phải là tiếng nói của cuộc sống thực hào hùng. Đó là tiếng nói chân thành, độc đáo của người trong cuộc. Nó như một tuyên ngôn về lẽ sống của một thế hệ người Việt Nam!

Giờ đây mỗi lần có dịp đọc lại hay nghe ai đó đọc lên bài thơ này, không ít người như tôi lại bồi hồi nhớ về một quãng đời chiến tranh ở đường 9 - Nam Lào, nhớ về hình ảnh anh Phạm Tiến Duật lần đầu đứng trước anh em đơn vị D61. Anh đọc cho anh em nghe bài thơ nói về họ trước giờ xuất kích. Đã hết câu cuối bài thơ mà cả đơn vị còn lặng im, rồi phút chốc cùng vùng dậy, thoáng đã ngồi sau tay lái. Một khoảng rừng già rộ lên, những cỗ xe dắt kín lá ngụy trang rùng rùng chuyển bánh đi về hướng Nam đã định".

II - GIÁ TRỊ TÁC PHẨM

Bài thơ về Tiểu đội xe không kính nằm trong chùm bài thơ của Phạm Tiến Duật được giải nhất báo Văn nghệ năm 1969. Bài thơ về Tiểu đội xe không kính ghi lại ý nghĩ, tình cảm, cảm xúc của các chiến sĩ lái xe hoạt động trên đường mòn Hồ Chí Minh ngày đêm đưa người và hàng chi viện cho miền Nam. ở đường mòn Hồ Chí Minh, mỗi chiến sĩ lái xe ngày và đêm đối mặt với bom đạn của giặc Mĩ, đối mặt với cái chết. Họ đã thể hiện tinh thần quả cảm, ý chí gang thép của người chiến sĩ cách mạng. Tinh thần ấy, ý chí ấy truyền vào từng ý thơ, từng hình ảnh và nhạc điệu khiến cho bài thơ có những nét riêng rất đặc biệt.

Trước tiên đó là giọng thơ ngang tàng có vẻ bất cần tất cả. Lí giải vì sao xe không có kính, người chiến sĩ cho biết:

Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi


Câu thơ trên có 10 tiếng lặp lại ba tiếng không. Cụm từ "không có kính" đứng ở đầu và cuối câu thơ tưởng như chỉ là sự lặp lại thông thường nhưng thực chất lại bao hàm hai nghĩa khác nhau. Cách diễn đạt ấy mang đậm chất lính. Chất đời thường dường như xa lạ với thơ nhưng lại là câu mở đầu cho một bài thơ hay. Bài thơ được giải nhất trong một cuộc thi thơ của báo Văn nghệ. Chính cái khẩu khí ấy đã qui định giọng điệu của cả bài thơ, đã kéo theo liền một mạch ba câu liền trong khổ thơ thứ nhất:

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.


Kính vỡ vì bom giật, bom rung, điều giải thích ấy có thể hiểu được. Đến câu thơ thứ ba, ý thơ đột ngột chuyển hẳn sang một hướng khác, tả lại phong thái của người chiến sĩ lái xe ngồi trên chiếc xe không kính đó:

Ung dung buồng lái ta ngồi

Hai tiếng ung dung vừa gợi hình, vừa tả được thái độ tự tin, được vẻ phớt đời, coi thường bom đạn của người chiến sĩ lái xe. Tư thế ung dung ngồi trong buồng lái mặc cho bom giật, bom rung lại càng được khẳng định khi ta dõi theo cặp mắt người chiến sĩ:

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Câu thơ ngắt làm ba nhịp, hai nhịp đầu hướng cặp mắt người chiến sĩ tới hai đối tượng: đất và trời. Tới nhịp thứ ba, đối tượng không còn, người chiến sĩ hướng cặp mắt tới phía trước trong tư thế bình thản, tự nhiên và dũng cảm: nhìn thẳng. Nhìn thẳng vào bom đạn kẻ thù, nhìn thẳng vào con đường đang bị bắn phá đầy chết chóc để lái xe vượt qua tất vả. Cái tứ nhìn thẳng này sẽ dẫn tới câu kết là lời giải thích nguyên nhân vì sao người chiến sĩ lái xe lại có dũng khí ấy:

Một trái tim yêu nước, yêu đời. Một trái tim đập vì nước Nam thân thương như Bác Hồ thường nói:

Vì trên xe có một trái tim

Vượt lên trên chết chóc, bom đạn, anh chợt nhận ra:

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái


Hai khổ thơ sau của đoạn trích ghi lại hình ảnh anh chiến sĩ lái xe đang hăng hái làm nhiệm vụ đưa hàng ra tiền tuyến trên chiếc xe không kính. Cũng vẫn cái giọng ngang tàng đó, người chiến sĩ kể:

... Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời


Một tiếng "ừ" quả quyết, ngắn gọn, bất chấp tất cả, cả mưa tuôn, cả gió thổi, cả ướt áo. Cái khí phách ấy mang lại cho hai câu thơ sau một nhịp thơ rắn đanh, chắc nịch:

Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi


Khổ thơ cuối có hai hình ảnh đẹp. Hình ảnh thứ nhất ghi lại vẻ đẹp của những người lính lòng can đảm dám vượt qua thử thách nơi chiến trường:

Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội


Hình ảnh thứ hai ghi lại vẻ đẹp của những người lính giàu tính đồng đội. Cách biểu lộ tình cảm của họ cũng ngang tàng và rất lính:

Gặp bè bạn suốt đọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi


Cái cửa kính vỡ rồi, cái xe không có kính, nhưng tiểu đội xe không kính vẫn lao lên phía trước, lao ra tiền tuyến để tiếp tế súng đạn, lương thực vì ngày toàn thắng của đất nước. Hình ảnh tiểu đội xe không kính trở thành biểu tượng anh hùng tuyệt vời cho những người lính lái xe trên đường mòn Hồ Chí Minh vượt Trường Sơn hướng tới miền Nam.

(Sưu tầm)
 

Kjra

New member
Xu
0
Trong chương trình SGK mới chưa bổ xung ngày mất của nhà thơ Phạm Tiến Duật . Nay mình bổ xung để các bạn khi làm văn phân tích có thể nói thêm và hiểu thêm về tác giả. Chúc các bạn học tốt.

Phạm Tiến Duật sinh ở huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Cha ông là nhà giáo, dạy chữ Hán và tiếng Pháp, còn mẹ làm ruộng, không biết chữ. Ông tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, nhưng sau đó không tiếp tục với nghề giáo mà quyết định lên đường nhập ngũ. Trong thời gian này, ông sống và chiến đấu chủ yếu trên tuyến đường Trường Sơn. Đây cũng là thời gian ông sáng tác rất nhiều tác phẩm thơ nổi tiếng. Năm 1970, sau khi đoạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ, Phạm Tiến Duật được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam.

Chiến tranh kết thúc, ông về làm việc tại Ban Văn nghệ, Hội Nhà văn Việt nam. Ông sống ở Hà Nội, là Phó trưởng Ban Đối ngoại Hội Nhà văn Việt Nam. Ông cũng là người dẫn chương trình của một chương trình dành cho người cao tuổi của kênh VTV3, Đài Truyền hình Việt Nam.

Ông là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001.

Ngày 19 tháng 11 năm 2007, Chủ tịch Nguyễn Minh Triết đã ký lệnh tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhì cho nhà thơ Phạm Tiến Duật

Ngày 4 tháng 12 năm 2007, vào khoảng 8:50, ông mất tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vì căn bệnh ung thư phổi.


  • Nguồn: vi.wikipedia.org
 

Thandieu2

Thần Điêu
Xu
36
Bài thơ về tiểu đội xe không kính

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
-Phạm Tiến Duật-

A. TÓM TẮT CÁC KIẾN THỨC CƠ BẢN

1.Tác giả

- Phạm Tiến Duật ( 1941- 2007) Quê: Phú Thọ.
- Nhà thơ trẻ, trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Chiến đấu ở binh đoàn vận tải Trường Sơn.
- Phong cách thơ: sôi nổi, hồn nhiên, sâu sắc.
- Đoạt giải nhất về cuộc thi thơ của tuần báo Văn nghệ, 1970.

2.Tác phẩm.


a. Nội dung:

- Hình ảnh những chiếc xe không kính:
+ Không kính, không đèn, không có mui, thùng xe xước-> Liên tiếp một loạt các từ phủ định diễn tả độc đáo chân thực những chiếc xe trên đường ra trận .
+ Những chiếc xe không kính hiện lên thực tới mức trần trụi, khơi gợi sự khốc liệt của chiến tranh trong những năm chống Mỹ cam go khốc liệt.

- Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
+ Họ luôn ở tư thế ung dung, hiên ngang, oai hùng mặc dù trải qua muôn vàn thiếu thốn, gian khổ.
Nhìn: đất, trời, nhìn thẳng
Thấy: gió vào xoa mắt đắng; con đường chạy thẳng vào tim; sao trời đột ngột cánh chim.
->Đó là cái nhìn đậm chất lãng mạn, chỉ có ở những con người can đảm, vượt lên trên những thử thách khốc liệt của cuộc sống chiến trường=> Điệp từ, nhịp thơ dồn dập, giọng khoẻ khoắn, tràn đầy niềm vui.
+ Thể hiện tinh thần dũng cảm, lạc quan, sôi nổi, vui tươi; sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ : Bụi phun, mưa tuôn, mưa xối,gió xoa mắt đắng, người lính vẫn cười ngạo nghễ (cười ha ha)
- > Đó là những con người có tính cách tươi trẻ, vui nhộn, luôn yêu đời. Tinh thần lạc quan và tình yêu cuộc sống giúp họ vượt qua những gian lao thử thách.
- Cách kết thúc bài thơ rất bất ngờ nhưng cũng rất giàu sức thể hiện: Mặc cho bom rơi, đạn nổ, mặc cho gió, mưa quất thẳng vào buồng lái, mặc cho muôn vàn thiếu thốn, hiểm nguy, những chiếc xe vẫn chạy, “chỉ cần trong xe có một trái tim”. Đó là trái tim yêu nước, mang lý tưởng khát vọng cao đẹp, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

b. Nghệ thuật

- Nhiều chất hiện thực, nhiều câu văn xuôi tạo sự phóng khoáng, ngang tàng, nhịp thơ sôi nổi trẻ trung tràn đầy sức sống.
- Thu hút người đọc ở vẻ khác lạ độc đáo. Đó là chất thơ của hiện thực chiến tranh.
c. Chủ đề: Người lính và tình yêu đất nước, tinh thần cách mạng.

B. CÁC DẠNG ĐỀ

1. Dạng đề 2 điểm.

Đề 1
:
Chép lại khổ thơ cuối trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật. Nêu nội dung chính của khổ thơ đó?
Gợi ý:
- HS chép lại 4 câu thơ cuối
- Nội dung:
+ Khổ thơ cuối hiện lên rõ nét sự khốc liệt và dữ dội của chiến tranh : Xe không kính, không đèn, không mui và có thêm một thứ nhưng đó là thêm vết xước, thêm sự hư hại.
+ Không có gì cả nhưng lại có tất cả. Trái tim và sức mạnh của người lính, đó là sức mạnh của con người đã chiến thắng kẻ thù. Trái tim yêu thương, trái tim sôi sục căm giận, trái tim can trường của người chiến sĩ lái xe vì miền Nam thân yêu đang chìm trong máu lửa chiến tranh. Đó là trái tim của lòng quyết tâm chiến đấu và chiến thắng.

2. Dạng đề 5 điểm

Đề 1:
Cảm nghĩ của em về hình ảnh người lính trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
* Gợi ý
a. Mở bài:
- Giới thiệu những nét cơ bản về nhà thơ Phạm Tiến Duật và tác phẩm "Bài thơ về tiểu đội xe không kính."
- Cảm nghĩ chung về lòng khâm phục và biết ơn thế hệ cha anh đi trước.
b. Thân bài:
- Cảm nhận về chân dung người chiến sĩ lái xe- những con người sôi nổi, trẻ trung, anh dũng, họ kiêu hãnh, tự hào về sứ mệnh của mình. Những con người của cả một thời đại
“ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”
- Tư thế chủ động, tự tin luôn làm chủ hoàn cảnh của người chiến sỹ lái xe “ Ung dung buồng lái ta ngồi"
- Tinh thần lạc quan, sẵn sàng chấp nhận những thử thách trước gian khổ, hiểm nguy:

" Không có kính ừ thì có bụi...
... Không có kính ừ thì ướt áo
- Nhiệt tình cách mạng của người lính được tính bằng cung đường cụ thể “ Lái trăm cây số nữa”
- Tình đồng đội thắm thiết, thiêng liêng.
- Quyết tâm chiến đấu và chiến thắng vì miền Nam, khát vọng tự do hoà bình cháy bỏng của người chiến sĩ lái xe (khổ thơ cuối)
c. Kết bài.
- Đánh giá về vị trí của bài thơ trên thi đàn văn học kháng chiến .
- Cảm nghĩ khâm phục biết ơn và tự hào về thế hệ đi trước, những con người đã cống hiến cả tuổi thanh xuân của mình cho độc lập và hoà bình của dân tộc.


D. BÀI TẬP VỀ NHÀ

1. Dạng đề 2 điểm.
Đề 2: Giải thích ý nghĩa nhan đề của tác phẩm" Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật.
Gợi ý:
- Bài thơ có một nhan đề khá dài, độc đáo mới lạ của nó. Nhan đề bài thơ đã làm nổi bật rõ hình ảnh của toàn bài: Những chiếc xe không kính. Hình ảnh này là một phát hiện thú vị của tác giả, thể hiện sự gắn bó và am hiểu hiện thực đời sống chiến tranh trên tuyến đường Trường Sơn.
- Nhan đề giúp cho người đọc thấy rõ hơn cách nhìn cách khai thác hiện thực của tác giả: Không phải chỉ viết về những chiếc xe không kính hay là hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh mà chủ yếu muốn nói về chất thơ của hiện thực ấy, chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang, dũng cảm, trẻ trung, vượt lên thiếu thốn gian khổ, hiểm nguy của chiến tranh.

Đề 3:
Viết một đoạn văn ( 5-10 dòng) nêu cảm nghĩ của em về thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ qua bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.

2. Dạng đề điểm
Đề 2:
Em hãy phân tích “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
Gợi ý
a. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Khái quát nội dung của tác phẩm.( Tác giả ca ngợi tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm, bất chấp mọi khó khăn nguy hiểm; niềm vui trẻ trung, sôi nổi cùng quyết tâm chiến đấu vì miền Nam của các chiến sỹ lái xe Trường Sơn.)

b. Thân bài:

* Hình ảnh của những chiếc xe không kính:
- Đó là những chiếc xe vận tải chở hàng hoá, đạn dược ra mặt trận, bị máy bay Mỹ bắn phá , kính xe vỡ hết.
- Bom đạn chiến tranh còn làm cho những chiếc xe ấy biến dạng thêm, trần trụi hơn:
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước.
* Hình ảnh chủ nhân của những chiếc xe không kính- những chiến sĩ lái xe:
- Tư thế hiên ngang, tự tin
- Tinh thần dũng cảm, lạc quan vượt qua những khó khăn gian khổ: Gió, bụi, mưa nhưng không làm giảm ý chí và quyết tâm của các chiến sỹ lái xe. Họ vẫn: phì phèo châm điếu thuốc. "Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha" ....
- Tình đồng đội thắm thiết, thiêng liêng là sợi dây vô hình nối kết mọi người trong hoàn cảnh hiểm nguy, cận kề cái chết:
Những chiếc xe từ trong bom rơi...
... Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
Tất cả cùng chung lý tưởng chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và tin tưởng vào tương lai tươi sáng đang tới rất gần: Lại đi, lại đi trời xanh thêm
- Đoạn kết, chất hiện thực và chất trữ tình hoà quyện vào nhau tạo thành một hình tượng thơ tuyệt đẹp
..... Chỉ cần trong xe có một trái tim.

c. Kết bài:

-“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” đã khắc hoạ hình ảnh các chiến sỹ lái xe Trường Sơn bằng tình cảm yêu mến và lòng cảm phục chân thành.
- Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên và giàu cảm xúc. Tác giả đã phát hiện và ca ngợi phẩm chất anh hùng của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc chiến tranh giữ nước đau thương mà oanh liệt vừa qua.
Đề 3:
Nêu cảm nhận của em về hình ảnh những chiếc xe không kính và những chiến sĩ lái xe trong " Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật.
 

Thandieu2

Thần Điêu
Xu
36
I. Đọc, tìm hiểu chung về văn bản

1. Tác giả, tác phẩm.


Phạm Tiến Duật sinh năm 1941.
Quê: Phú Thọ.
- Nhà thơ trẻ, trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Chiến đấu ở binh đoàn vận tải Trường Sơn.
- Phong cách: sôi nổi, hồn nhiên, sâu sắc.
- Đoạt giải nhất về cuộc thi thơ của tuần báo Văn nghệ, 1970.
- Tác phẩm chính:
+ Vầng trăng quầng lửa (1971)
+ Thơ một chặng đường (1994)
Bài thơ được viết năm 1969, in trong tập thơ “Vầng trăng quầng lửa”.

2. Đọc, chú thích (SGK)

- Nhan đề : nói về những chiếc xe không kính để ca ngợi những người chiến sĩ lái xe vận tải Trường Sơn, kiên cường, dũng cảm, sôi nổi trẻ trung trong những năm chiến tranh chống Mỹ.
- Thu hút người đọc ở vẻ khác lạ độc đáo. Đó là chất thơ của hiện thực chiến tranh.

II. Đọc, tìm hiểu bài thơ

1. Hình ảnh những chiếc xe không kính


Xe không kính vì bom giật, bom rung.
- Động từ mạnh, cách tả thực rất gần gũi với văn xuôi, có giọng thản nhiên pha một chút ngang tàn, khơi dậy không khí dữ dội của chiến tranh.
- Không kính, không đèn.
- Không có mui, thùng xe xước.
Liên tiếp một loạt các từ phủ định diễn tả độc đáo chân thực những chiếc xe trên đường ra trận. Trong chiến tranh, những hình ảnh như vậy không phải là hiếm. Những người lính có một tâm hồn thơ nhạy cảm, ngang tàng, tinh nghịch. Những chiếc xe không kính hiện lên thực tới mức trần trụi, khơi gợi sự khốc liệt của chiến tranh trong những năm chống Mỹ cam go khốc liệt. Dù trải qua muôn vàn gian khổ, những chiếc xe ấy vẫn băng băng ra chiến trường.

2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe.

- Tác giả để cho những người chiến sĩ lái xe xuất hiện trong hoàn cảnh đặc biệt.
- Họ vẫn ở tư thế ung dung, hiên ngang, oai hùng mặc dù trải qua muôn vàn thiếu thốn, gian khổ.
+ Nhìn: đất, trời, nhìn thẳng
+ Thấy: gió vào xoa mắt đắng; con đường chạy thẳng vào tim; sao trời đột ngột cánh chim.
Đó là cái nhìn đâm chất lãng mạn, chỉ có ở những con người can đảm, vượt lên trên những thử thách khốc liệt của cuộc sống chiến trường.
- Điệp từ, nhịp thơ dồn dập, giọng khoẻ khoắn, tràn đầy niềm vui.
- Phạm Tiến Duật cũng là một người lính, anh chứng kiến những người lính ở bao hoàn cảnh khác nhau với chất liệu thực tế tư thế của người lái xe, tư thế làm chủ hoàn cảnh, ung dung tự tại bao quát trời thiên nhiên.
- Tư thế sẵn sàng băng ra trận, người lính hoà nhập vào thiên nhiên, tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc trong chiến đấu.
- Nhà thơ cảm nhận được tốc độ đang lao nhanh của chiếc xe: “Gió vào xoa mắt đắng”, “Con đường chạy thẳng vào tim”: cả thiên nhiên vũ trụ như ùa vào buồng lái.
Bụi phun, mưa tuôn, mưa xối,gió xoa mắt đắng, người lính vẫn cười ngạo nghễ (cười ha ha):Thể hiện tinh thần dũng cảm, lạc quan, sôi nổi, vui tươi; sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Đó là những con người có tính cách tươi trẻ, vui nhôn, luôn yêu đời. Tinh thần lạc quan và tình yêu cuộc sống giúp họ vượt qua những gian lao thử thách.
“Những chiếc xe từ trong bom rơi… bắt tay qua cửa kính vỡ rồi”
Người đọc lần đẩu tiên bắt gặp trong thơ những hình ảnh thật lãng mạn, hào hùng: những người lính bắt tay qua cửa kính vỡ. Cái bắt tay thay cho mọi lời chào hỏi, lời hứa quyết tâm, ra trận, lời thề quyết chiến thắng, truyền sức mạnhcho nhau vượt qua gian khổ.
- Bếp Hoàng Cầm dựng giữa trời.
- Chung bát đũa: gia đình
- Mắc võng chông chênh: tình đồng chí, đồng đội keo sơn, gắn bó.
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước.
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Cách kết thúc bài thơ rất bất ngờ nhưng cũng rất giàu sức thể hiện: mặc cho bom rơi, đạn nổ, mặc cho gió, mưa quất thẳng vào buồng lái, mặc cho muôn vàn thiếu thốn, hiểm nguy, những chiếc xe vẫn chạy, “chỉ cần trong xe có một trái tim”. Đó là trái tim yêu nước,mang lý tưởng khát vọng cao đẹp, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Hình ảnh người chiến sĩ lái xe gắn liền với sự hy sinh gian khổ của những cô gái thanh niên xung phong.

III. Tổng kết

1. Về nghệ thuật


- Nhiều chất hiện thực, nhiều câu văn xuôi tạo sự phóng khoáng, ngang tàng, nhịp thơ sôi nổi trẻ trung tràn đầy sức sống.

2. Về nội dung.

- Hình ảnh người chiến sĩ lái xe hiên ngang dũng cảm, lạc quan, bất chấp mọi khó khăn gian khổ, chiến đấu vì miền Nam, vì sự nghiệp thống nhất đất nước.
 
CHAT
  1. No shouts have been posted yet.

Chủ đề mới

VnKienthuc lúc này

Định hướng

Diễn đàn VnKienthuc.com là nơi thảo luận và chia sẻ về mọi kiến thức hữu ích trong học tập và cuộc sống, khởi nghiệp, kinh doanh,...
Top