Phân biệt nhập bào và xuất bào

Nhập bào và xuất bào nếu chỉ phân biệt (nêu những điểm khác nhau) thì rất đơn giản:
- Nhập bào: đưa vật chất, vi khuẩn... trong vào tế bào
- Xuất bào: đưa vật chất, vi khuẩn... ra ngoài tế bào


Nêu thêm điểm giống:
Đều là hình thức vận chuyển chất ra vào tế bào bằng cách biến đổi hình dạng của màng sinh chất.


---------
Kiến thức:


Quá trình nhập bào và xuất bào là hai quá trình rất dễ nhầm lẫn. bạn chưa phân biệt dược hai quá trình này hay chưa hiểu rõ về nó thì bài viết sau đây xin giới thiệu về hai quá trình này. Đặc biệt, bài viết so sánh sự giống và khác nhau của nhập bào và xuất bào để bạn hiểu rõ về hai quá trình này hơn.
Một số phân tử có kích thước lớn, không lọt qua lỗ màng nên sự trao đổi chất được thực hiện như sự biến dạng tích cực của màng tế bào và có sử dụng năng lượng. đó chính là nhập bào và xuất bào.


nhap-bao-va-xuat-bao.jpg


Nhập bào
Khái niệm:

Nhập bào là phương thức đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách làm biến dạng màng sinh chất.
Phân loại:
  • Thực bào
- Khái niệm: thực bào là phương thức của tế bào động vật dung để “ăn” các tế bào vi khuẩn, các mảnh vỡ tế bào cũng như các hợp chất có kích thước lớn.

- Cơ chế hoạt động:
+ Màng tế bào lõm vào để bao bọc lấy đối tượng
+ Nuốt hẳn đối tượng vào bên trong tế bào
+ Đối tượng được bao bọc bởi một lớp màng riêng thì lien kết với lizoxom và bị enzim phân hủy.
  • Ẩm bào
- Khái niệm: là quá trình vận chuyển các giọt nhỏ dịch ngoại bào vào trong tế bào.
- Quá trình ẩm bào: màng sinh chất lõm vào bao bọc lấy giọt dịch rồi đưa vào tế bào.

Xuất bào
Khái niệm:

Xuất bào là phương thức tế bào đưa các chất ra ngoài theo cách ngược với quá trình nhập bào.
Quá trình xuất bào:
- Hình thành bóng xuất bào chứa chất thải
- Các bóng liên kết với màng -> màng biến đổi bài xuất chất thải ra ngoài màng tế bào.

So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa nhập bào và xuất bào:
Giống nhau:

Nhập bào và xuất bào đều là hình thức vận chuyển chất ra vào tế bào bằng cách biến đổi hình dạng của màng sinh chất.
Khác nhau:
  • Nhập bào là quá trình đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách làm biến dạng màng sinh chất.
  • Nhập bào ngược lại với quá trình nhập bào.

Hi vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ kiến thức về nhập bào và xuất bào mà bạn yêu cầu.

st
 
phân biệt nhập bào và xuất bào:
- Nhập bào: tùy thuộc vào bản chất của các phân tử được vận chuyển và trạng thái biến đổi của màng người ta phân biệt 3 dạng nhập bào sau:
+ Thực bào: là trường hợp phần tử được vận chuyển vào tế bào ở dạng các phân tử rắn, và màng sinh chất biến đổi hình thành chân giả bao lấy phần tử chất rắn tạo thành bóng nhập bào.
+ Ẩm bào: là trường hợp phân tử được nhập vào tế bào là giọt lỏng. Màng tế bào biến đổi bao lấy giọt lỏng và tạo thành bóng ẩm bào.
+ Nhập bào thông qua thụ quan: chất vận chuyển là chất gắn ( vì nó phải gắn với thụ quan màng là glicoprotein đặc trưng có trong màng. chất vận chuyển gắn với thụ quan thành phức hợp, màng biến đổi lõm vào và bao lấy phức hợp tạo thành bóng nhập bào. Bóng nhập bào được bao thêm lớp áo bằng protein sợi. Chất vận chuyển sẽ được giải phóng ra tế bào chất còn thụ quan sẽ được màng tái sử dụng.

- Xuất bào:
+ hiện tượng xuất bào là hiện tượng tế bào bài xuất, chế tiết ra ngoài các chất hoặc phần tử bằng cách hình thành các bóng xuất bào ( chứa các chất hoặc phần tử đó), các bóng này liên kết với màng, màng sẽ thay đổi và bài xuất các chất hoặc phần tử ra ngoài.
 
Nhập bào là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách r én dạng màng sinh chất. Người ta chia nhập bào thành 2 loại là thực bào và ẩm bào. Thực bào là phương thức các tế bào động vật dùng để “ăn” các tế bào như vi khuẩn, các mảnh vỡ tế bào cũng như các hợp chất có kích thước lớn (hình 11.2a và 11.3). Quá trình này được thực hiện như sau : Đầu tiên, màng tế bào được lõm vào để bao bọc lấy “đối tượng”, sau đó “nuốt” hẳn đối tượng vào bên trong tế bào. Sau khi “đối tượng” đã được bao bọc trong lớp màng riêng liền được liên kết với lizôxôm và bị phân huỷ nhờ các enzim. Tế bào còn có thể đưa các giọt nhỏ dịch ngoại bào vào bên trong tế bào bằng cách lõm màng sinh chất bao bọc lấy giọt dịch vào trong túi màng rồi đưa vào bên trong tế bào. Kiểu vận chuyển này được gọi là tế bào (hình 11.2b).
Sự vận chuyển các chất ra khỏi tế bào theo cách ngược lại với nhập bào gọi là quá trình xuất bào. Bằng cách xuất bào các prôtêin và các đại phân tử được đưa ra khỏi tế bào (hình 8.2)
nhap-bao-va-xuat-bao_1_1412566496.jpg

Hình 11.2. Sơ đó quá trình thực bào và ẩm bào (bên trái là sơ đồ, bên phải là ảnh chụp dưới kính hiển vi điện tử)
a) Thực bào ; b) Ẩm bào
nhap-bao-va-xuat-bao_2_1412566496.jpg

Hình 11.3. Một tế bào đang ăn một tế bào khác bằng cách “thực bào” a) Bữa ăn đang bắt đầu : b) Bữa ăn sắp sửa hoàn tất
Các chất được vận chuyển qua màng tế bào có thể theo phương thức vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ động.
Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp và không tiêu tốn năng lượng. Vận chuyển chủ động cần năng lượng để vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao.
Xuất bào và nhập bào là kiểu vận chuyển các chất thông qua sự biến dạng của màng sinh chất.
 

VnKienthuc lúc này

Định hướng

Diễn đàn VnKienthuc.com là nơi thảo luận và chia sẻ về mọi kiến thức hữu ích trong học tập và cuộc sống, khởi nghiệp, kinh doanh,...
Top