Lạm phát tiếp tục leo thang, CPI của Anh tăng 7% trong tháng 3 lên mức cao nhất trong 30 năm do giá năng lượng và lương thực tăng cao do chiến tranh Nga Ukraine.
Dữ liệu do Văn phòng Thống kê Quốc gia công bố hôm thứ Tư cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này đã tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 3, tăng từ mức 6,2% của năm trước và là mức cao nhất kể từ tháng 3/1992. Các nhà kinh tế do Reuters thăm dò đã dự báo rằng chỉ số CPI của Vương quốc Anh tăng 6,7% trong tháng 3 so với một năm trước đó.
ONS cho biết sự gia tăng lạm phát trong tháng đó chủ yếu là do giá xăng dầu, vốn đang tăng với tốc độ nhanh nhất kỷ lục trong nước.
Sau khi loại trừ nhóm thực phẩm, năng lượng, rượu và thuốc lá có biến động giá tương đối cao, chỉ số giá tiêu dùng cơ bản của tháng đã tăng lên 5,7% so với giá trị trước đó là 5,2%. Từ quan điểm hàng tháng, chỉ số CPI của Anh đã tăng 1,1% trong tháng 3, cao hơn mức 0,7% dự kiến.
Lạm phát đang gia tăng ở Hoa Kỳ và châu Âu do nguồn cung thắt chặt kết hợp với nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ, và cuộc chiến Nga-Ukraine đã khiến năng lượng và thực phẩm trở nên đắt đỏ hơn. Nga là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai thế giới, sau Ả Rập Xê-út; cả Nga và Ukraine đều là những nhà xuất khẩu lớn của các mặt hàng như lúa mì và dầu hướng dương.
Các nhà kinh tế cho rằng tỷ lệ lạm phát hàng năm ở Anh sẽ tiếp tục tăng trong tháng Tư do chi phí năng lượng hộ gia đình tăng hơn nữa.
Allan Monks, nhà kinh tế học tại JPMorgan, chỉ ra rằng cơ quan quản lý năng lượng của Anh sẽ tăng giá năng lượng hộ gia đình lên 54% kể từ ngày 1/4 và ông dự đoán lạm phát sẽ tăng lên gần 9% trong tháng 4 sẽ đạt mức đỉnh của năm nay. Xét rằng giá năng lượng gia dụng sẽ tăng thêm 30% trong tháng 10, điều này sẽ khiến lạm phát ở mức cao cho đến cuối năm.
Boris Glass, nhà kinh tế cấp cao và giám đốc của S&P Global Ratings, cũng cho rằng lạm phát ở Anh có khả năng tiếp tục tăng và duy trì ở mức cao kỷ lục trong suốt năm 2022.
Lạm phát tiếp tục tăng vọt đã buộc các ngân hàng trung ương phải thắt chặt chính sách tiền tệ, đe dọa sự phục hồi sau đại dịch của họ.
Để chống lạm phát, Ngân hàng Trung ương Anh (Bank of England) trước đó đã tăng lãi suất tại 3 cuộc họp chính sách liên tiếp, nâng lãi suất chuẩn lên 0,75% từ mức thấp kỷ lục 0,1%. Ngân hàng trung ương dự kiến lạm phát ở Anh sẽ tăng khoảng 8% trong quý thứ hai.
Các thị trường kỳ vọng Ngân hàng Trung ương Anh sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản lên 1% tại cuộc họp vào tháng 5 và lên 2% -2,25% vào năm 2023, mặc dù nhiều nhà kinh tế tin rằng BoE sẽ không mạnh tay như vậy.
Giống như phần còn lại của châu Âu, tăng trưởng tiền lương ở Anh không phù hợp với lạm phát gia tăng. Tiền lương thực tế, không bao gồm tiền thưởng, đã giảm 1% so với một năm trước đó trong ba tháng tính đến tháng Hai.
Cơ quan giám sát ngân sách chính thức của Vương quốc Anh, Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR), tháng trước dự báo rằng thu nhập khả dụng thực tế trên đầu người của hộ gia đình ở Anh sẽ giảm 2,2% so với năm tài chính hiện tại (6 tháng 4 năm 2022 - 5 tháng 4 năm 2023). Đó sẽ là mức giảm lớn nhất kể từ khi các kỷ lục bắt đầu vào tháng 4 năm 1957.
(Một chợ nông sản ở London, Anh, vào ngày 15 tháng 12 năm 2021)
Dữ liệu do Bộ Lao động Hoa Kỳ công bố hôm thứ Ba cho thấy lạm phát giá tiêu dùng của quốc gia này đã tăng 8,5% trong tháng 3 so với một năm trước đó, lên mức cao nhất trong 40 năm kể từ tháng 12 năm 1981. Thị trường kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách tiếp theo vào tháng 5 và bắt đầu quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán.
Đây cũng là tháng thứ sáu liên tiếp lạm phát của Mỹ vượt quá 6% và cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed.
Nếu loại trừ các nhóm thực phẩm và năng lượng dễ biến động, chỉ số CPI cốt lõi của Hoa Kỳ đã tăng 6,5% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 3, tăng từ mức 6,4% trong tháng 2, phù hợp với kỳ vọng và là mức tăng lớn nhất so với cùng kỳ năm ngoái kể từ tháng 8 năm 1982.
Các nhà kinh tế và nhà đầu tư đang cố gắng tìm bằng chứng cho thấy đợt tăng lạm phát bắt đầu từ đầu năm ngoái đã gần đạt đến đỉnh điểm. Một dấu hiệu ban đầu có thể xảy ra là sự gia tăng hàng tháng của CPI lõi.
Chỉ số CPI cốt lõi của Mỹ chỉ tăng 0,3% so với tháng trước trong tháng 3, tốc độ chậm nhất trong sáu tháng và thấp hơn kỳ vọng tăng 0,5%. Điều này chủ yếu do giá ô tô đã qua sử dụng giảm 3,8% so với tháng trước trong tháng.
Andrew Hunter, nhà kinh tế cấp cao của Mỹ tại Capital Economics, cho biết một trong những tin tức quan trọng trong báo cáo tháng 3 là áp lực giá cốt lõi dường như đang giảm bớt. Ông tin rằng mức tăng trong tháng 3 đã đánh dấu đỉnh của đợt lạm phát này.
Thống đốc Fed Brainard cũng nói rằng tốc độ tăng CPI cốt lõi chậm lại là một bước phát triển "đáng hoan nghênh" trong việc giảm lạm phát và "Tôi sẽ theo dõi xem liệu chúng ta có tiếp tục thấy hiệu suất vừa phải trong những tháng tới hay không."
Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng xung đột Nga Ukraine và các biện pháp hạn chế của Trung Quốc đối với dịch bệnh Covid mới gây rủi ro về giá cả vì nó có nghĩa là sẽ mất nhiều thời gian hơn để bình thường hóa chuỗi cung ứng.
(Bên trong một siêu thị ở California, Hoa Kỳ, ngày 11 tháng 4 năm 2022)
Nguyên nhân chính của lạm phát tăng vọt
Cụ thể, các sản phẩm thực phẩm tăng 1% so với tháng trước và 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 3, với giá các mặt hàng như gạo, thịt bò xay, trái cây có múi và rau tươi tăng hơn 2% so với tháng trước.Giá năng lượng tăng 11% so với tháng trước, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2005 và 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt do ảnh hưởng của chiến tranh Nga-Ukraine, giá xăng dầu tăng 18,3% so với tháng trước, chiếm hơn một nửa tổng mức tăng CPI hàng tháng, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2009.
Chi phí nhà ở, chiếm khoảng 1/3 tỷ trọng của CPI, tăng 0,5% theo tháng và 5% theo năm, mức cao nhất kể từ tháng 5/1991.
Giá ô tô đã qua sử dụng, vốn là nguyên nhân chính khiến lạm phát tăng vọt, đã hạ nhiệt. Giá ô tô và xe tải đã qua sử dụng giảm 3,8% so với tháng trước trong tháng 3, nhưng vẫn tăng 35,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài ra, hàng may mặc và dịch vụ không bao gồm năng lượng và chăm sóc sức khỏe, tăng trung bình 0,6% so với tháng trước. Dịch vụ vận tải tăng 2% theo tháng và 7,7% theo năm. Trước dấu hiệu phục hồi của nền kinh tế sau dịch bệnh, giá vé máy bay đã tăng 10,7% theo tháng và 23,6% theo năm.
Ian Shepherdson, nhà kinh tế trưởng tại Pantheon Macroeconomics, lưu ý rằng về tổng thể, báo cáo này rất đáng khích lệ, mặc dù còn quá sớm để nói liệu các chỉ số CPI cốt lõi trong tương lai có tiếp tục trầm lắng như vậy trên cơ sở hàng tháng hay không. Phụ thuộc rất nhiều vào nơi được sử dụng- Giá ô tô đi xuống, điều này khó có thể dự đoán chính xác. "Chúng tôi chắc chắn rằng chúng sẽ giảm, nhưng chúng giảm nhanh như thế nào mới là điều quan trọng."
Nhưng đối với những người Mỹ trung bình, tăng trưởng thu nhập thực tế vẫn không theo kịp với chi phí sinh hoạt tăng cao do lạm phát tăng vọt. Một báo cáo riêng biệt do Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ công bố cho thấy thu nhập thực tế trung bình hàng giờ giảm 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 3, mức giảm hàng tháng thứ 12 liên tiếp; thu nhập thực tế trung bình hàng giờ được điều chỉnh theo mùa giảm 0,8% so với tháng trước.
Một cuộc thăm dò gần đây của NBC cũng cho thấy 62% người Mỹ nói rằng thu nhập của họ không thể theo kịp với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng. Điều này có thể khiến người lao động yêu cầu mức lương cao hơn, tạo ra một vòng luẩn quẩn của vòng xoáy lạm phát tiền lương.
Hoặc thúc đẩy Fed tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản
Để chống lạm phát, Fed vào tháng 3 đã tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm 2018, nâng phạm vi mục tiêu cho lãi suất quỹ liên bang thêm 25 điểm cơ bản từ gần 0 lên 0,25% -0,5%. Các nhà hoạch định chính sách dự kiến một loạt các đợt tăng lãi suất sẽ diễn ra trong năm nay, đưa lãi suất quỹ liên bang lên gần 2% vào cuối năm nay.Lần cuối cùng giá cả ở mức cao như vậy, Fed đã tăng lãi suất chuẩn lên gần 20%, cuối cùng đã đánh bại lạm phát nhưng cũng kéo nền kinh tế vào suy thoái. Nhưng các nhà kinh tế nói chung không mong đợi một cuộc suy thoái lần này, mặc dù nhiều người ở Phố Wall kỳ vọng tỷ lệ cược sẽ tăng lên.
Trong khi đó, Mỹ đã bổ sung thêm 430.000 biên chế phi nông nghiệp vào tháng 3, tháng thứ 11 liên tiếp có hơn 400.000 việc làm và là tháng dài nhất kể từ khi hồ sơ bắt đầu vào năm 1939. Tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm thêm xuống còn 3,6%.
Với tốc độ tăng trưởng việc làm mạnh mẽ và lạm phát cao hơn mục tiêu của Fed, các thị trường kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách tiếp theo vào tháng 5 và bắt đầu quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán.
Dữ liệu mới nhất của Fed Watch tại Chicago Mercantile Exchange (CME) cho thấy các nhà giao dịch thấy xác suất Fed tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản vào tháng 5 đã tăng lên 86,6% và xác suất tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản là 13,4%.
Ba chỉ số chứng khoán chính của Hoa Kỳ thường mở cửa cao hơn và thấp hơn trong ngày. Tính đến lúc đóng cửa, chỉ số Dow Jones giảm 87,79 điểm, tương đương 0,26% xuống 34220,29 điểm; S&P 500 giảm 0,34% xuống 4397,45 điểm; Nasdaq giảm 0,3% xuống 13371,57 điểm.
