Hóa 10 Bài oxi

[ong noi loc]

BÀI OXI

PHẦN I
​

I - CẤU TẠO PHÂN TỬ OXI

Nguyên tử oxi có cấu hình electron 1s22s22p4, lớp ngoài cùng có 2 electron độc thân. Hai nguyên tử O liên kết cộng hóa trị không cực, tạo thành phân tử O2. Công thức cấu tạo của phân tử oxi có thể viết là: O=O

II - TÍNH CHẤT VẬT LÍ VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN CỦA OXI

1. Tính chất vật lí

Oxi là chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí (d=3229≈1,1). Dưới áp suất khí quyển, oxi hóa hỏng ở nhiệt độ −183[SUP]o[/SUP]C.
Khí oxi ít tan trong nước (100 ml nước ở 20[SUP]o[/SUP]C và 1atm hòa tan được 3,1 ml khí oxi. Độ tan S=0,0043 g/100 g H2O).

2. Trạng thái tự nhiên

Oxi trong không khí là sản phẩm của quá trình quang hợp. Cây xanh là nhà máy sản xuất cacbohiđrat và oxi từ cacbon đioxit và nước dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời. Nhờ sự quang hợp của cây xanh mà lượng khí oxi trong không khí hầu như không đổi:

6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2​

III - TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA OXI

Nguyên tố oxi có độ âm điện lớn (3,44), chỉ đứng sau flo (3,98). Khi tham gia phản ứng, nguyên tử O dễ dàng nhận thêm 2e. Do vậy, oxi là nguyên tố phi kim hoạt động, có tính oxi hóa mạnh. Trong các hợp chất (trừ hợp chất với flo và hợp chất peoxit), nguyên tố oxi có số oxi hóa là −2.
Oxi tác dụng với hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt...) và phi kim (trừ halogen). Oxi tác dụng với nhiều hợp chất vô cơ và hữu cơ.
Quá trình oxi hóa các chất đều tỏa nhiệt, phản ứng có thể xảy ra nhanh hay chậm khác nhau phụ thuộc vào các điều kiện: nhiệt độ, bản chất và trạng thái của chất.
Dưới đây là một số thí dụ minh họa cho tính oxi hóa của oxi.

1. Tác dụng với kim loại

Na và Mg cháy sáng chói trong khí oxi, tạo ra hợp chất ion là oxi.

4Na + O2 → 2Na2O
2Mg + O2 → 2MgO

​

2. Tác dụng với phi kim

Nhiều phi kim cháy khí oxi tạo ra oxit, là những hợp chất liên kết cộng hóa trị có cực:

4P + 5O2 → 2P2O5
S + O2 → 4SO2
C + O2 → CO2​

3. Tác dụng với hợp chất

Ở nhiệt độ cao, nhiều hợp chất cháy trong khí oxi tạo ra oxit, là những hợp chất liên kết cộng hóa trị có cực.

C2H5OH + 3O2 → 2CO2 + 3H2O
2H2S + 3O2 → 2SO2 + 2H2O
​