Chia Sẻ Hình ảnh người đàn bà trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu

[ngan trang]

Khắc họa về hình ảnh người đàn bà , Nguyễn Minh Châu tập trung ở khuôn mặt và đôi mắt – nơi ẩn giấu những bí ẩn của cuộc đời.Ở người đàn bà xấu xí, rỗ mặt ấy có một đôi mắt thật lạ. Đôi mắt chính là cuộc đời chị. Đôi mắt của một cuộc đời không bình lặng. Đôi mắt “ngước nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng rồi…đưa cặp mắt nhìn xuống chân’ đầy vẻ cam chịu. Đôi mắt đã từng “nhìn thẳng vào chúng tôi, lần lượt từng người một”, nói những lời đâu phải dễ nghe sau những giây phút “sợ sệt, lúng túng,rón rén đến ngồi ghé vào chiếc ghế và cố thu người lại”. người đàn bà xuất hiện với khuôn mặt mệt mỏi, tái ngắt vì thiếu ngủ, vì lao lực, khuôn mặt chứa đầy những giọt nước mắt trong những vết rỗ chằng chịt, khuôn mặt cúi xuống nhẫn nhục khi nói về đời mình, khuôn mặt ấy còn ám ảnh Phùng mãi sau này.

- Vốn sinh ra trong một gia đình khá giả nhưng người đàn bà hàng chài lại là một người có ngoại hình xấu xí. Những nét thô kệch ấy, trong lam lũ vất vả bởi những lo toan và mưu sinh thường nhật, khi đã ngoài 40, lại càng trở nên đậm nét.

- Sức chịu đựng và sự hi sinh thầm lặng của người đàn bà làng chài làm nhiều người ngỡ ngàng

+ Vừa ở dưới thuyền lến tới chiếc xe rà phá mìn, chị đã bị chồng rút chiếc thắt lưng quật tới tấp. Nghệ sĩ Phùng tưởng chị sẽ tránh né hoặc kêu la. Nhưng chị cam chịu, nhẫn nhục, không kêu rên, không chống trả và cũng không chạy trốn. Chị chấp nhận những đòn roi như một phần cuộc đời mình; chấp nhận như cuộc sông của một người đi biển đánh cá phải đươg đầu với sóng to, gió lớn vậy. Muốn tồn tại thì phải chấp nhận.

+ Tuy nhiên, người đàn bà ấy cũng rất tự trọng. Chỉ sau khi biết được hành dộng vũ phu của chồng bị thằng Phác và người khách lạ chứng kiến, chị mới thấy đau đớn- vừa đau đớn vừa xấu hổ, nhục nhã. Chắc chắn đây không chỉ là sự đau đớn về thể xác. GIọt nước mắt đau khổ của người đàn bà đã trào ra. Đó là giọt nước mắt nhọc nhằn và chịu đựng.. Chị không muốn bất cứ ai chứng kiến và thương xót, kể cả thằng Phác đứa con yêu của chị, và nhất là một người lạ. Thân thể bị chà đạp, nhân phẩm bị xúc phạm, nhưng người đàn bà ấy không hề bận tâm – một sự nhẫn nhục của người có nhân cách, có lòng tự trọng và thấu lẽ đời, có tình thương con vô bờ.

+ Khi ở tòa án huyện, chính người phụ nữ ấy đã đem đến cho phùng, Đẩu và người đọc những xúc cảm mới. ĐƯợc mời lên tòa án để giải quyết việc gia đình, lúc đầu chị rụt rè, tìm một góc dường chốn công đường kia để ngồi. CHị thấy sợ hãi khi đến một không gian lạ. Chị thật nhỏ bé, tội nghiệp ở chốn công đường kia. Cái thế ngồi là bị động, dù đã được Đẩu và phùng chia sẻ, cảm thông.

+ Nguyễn Minh châu đã dụng công nhấn mạnh vào sự đổi thay ngôn ngữ và tâm thế của người đàn bà hàng chài. Với chánh án Đẩu, nghệ sĩ Phùng, lúc đầu chị thưa gửi, xưng con và có lúc van xin con lạy quý tòa. Khi đã lấy được tự tin, tâm thế đã thay đổi, người đàn bà đó đột ngột chuyển cách xưng hô: “chị cảm ơn các chú! Đây là lời chị nói thành thự, chị cảm ơn các chú. Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu có phải là người làm ăn lam lũ, khó nhọc…” Một sự hoán đổi ngoạn mục.

+ Người đàn bà ấy chấp nhận đau khổ, coi nõi khổ là lẽ đương nhiên. CHị sống cho con chứ không phải cho mình. Nếu phụ nữ chấp nhận đàn ông uống rượu, thì chị cũng chấp nhận bị đánh, chỉ xin chồng đánh ở trên bờ, dừng để các con nhìn thấy.ĐÓ cũng là một cách ứng xử nhân bản.

+ Ở đây. Lẽ đời đã chiến thắng. Người lao động lam lũ, nghèo khổ không có uy quyền nhưng cái tâm của một người thương con, thấu hiểu lẽ đời cũng là một thứ quyền uy có sức công phá lớn. Nó đã làm chánh án Đẩu, nghệ sĩ Phùng thức tỉnh và ngộ ra nhiều điều.

- Có thể nói, người đàn bà hàng chài là biểu tượng của tình mẫu tử. CHị quặn lòng vì thương con; chị đã cảm nhận và chấp nhận san sẻ nỗi đau với chồng, cảm thông và tha thứ cho chồng. VỚi chị, gia đình hạnh phúc là gia đình trọn vẹn các thành viên, cho dù có những tính cách sứt mẻ, chưa hoàn thiện

 

[thach12tvd]

cảm ơn bạn

 

[Trang Dimple]

Phân tích hình ảnh người đàn bà trong “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu

Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu, với phong cách sáng tác giàu tính biểu tượng trong nền văn học nước nhà. Những tác phẩm của ông luôn khiến người đọc phải trằn trọc, suy nghĩ rất nhiều. Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” là một câu chuyện giàu sức gợi như thế. Hình ảnh người đàn bà làng chài là hình ảnh để lại trong lòng người nhiều ám ảnh, trăn trở về cuộc sống của con người trong thời kì đổi mới.

Chiếc thuyền ngoài xa kể về chuyến đi sáng tác của nhiếp ảnh Phùng khi đến với vùng đất biển này. Và từ chuyến đi này, anh đã nhận ra rất nhiều chiều của cuộc sống, nhiều góc khuất mà con người vẫn bỏ lỡ. Hình ảnh người đàn bà là hình ảnh khiếp anh vừa khó hiểu, vừa băn khoăn, vừa đau xót. Có thể nói người làng chài là hình ảnh biểu tượng cho cuộc sống khó khăn, chịu nhiều thiệt thòi của người phụ nữ.

Người đàn bà hiện lên trong câu chuyện của nhiếp ảnh Phùng là một người đầy nhọc nhằn, lam lũ. Nguyễn Minh Châu với những nét vẽ tinh tế đã phác họa nên một hình ảnh giàu sức gợi “người đàn bà chạc ngoài 40, một thân hình quen thuộc của đàn và vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch. Mụ rỗ mặt khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt, dường như đang buồn ngủ”. Một người phụ nữ gây ấn tượng cho người đọc ngay từ những dòng đầu tiên, đầy nhọc nhằn, đầy khổ sở và đầy thương cảm. Người đàn bà ấy tiếp tục ám ảnh người đọc bằng chi tiết “tấm áo bạc phếch có miếng vá, bửa thân dưới ướt sũng”, đã phần nào gợi lên sự chua xót, khốn cùng. Giữa cảnh biển mênh mông lại xuất hiện một con người khiến người khác phải trằn trọc như thế này.

Người đàn bà ấy còn đầy vẻ cam chịu và nhẫn nhục khi người chồng hằn học và mắng nhiếc. Đôi mắt của chị như xuyên sâu vào lòng người đọc, nó ám ảnh cho đến khi gấp trang sách lại. Ánh mắt của chị đầy thương xót, đầy ai oán và cũng đầy tình yêu thương dành cho những đứa con cho mình.

Dọc theo hình trình đi tìm cái đẹp của nhiếp ảnh Phùng, người đàn bà đã trở thành tâm điểm cho vẻ đẹp ấy. Một vẻ đẹp đầy sự khó khăn, nhọc nhằn và đau khổ. Hành động bạo lực của người chồng khiến chị cứ câm lặng, không ai oán một lời.

Và sự cam chịu ấy được lặp lại khi chị được gọi đến hầu tòa. Mặc dù “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” nhưng người phụ nữ ấy vẫn “không hé răng một lời”. Hình dáng “mụ ngồi ghé vào mép ghế và cố thu người lại” càng khiến cho Phùng, cho Đẩu, và cho người đọc một nỗi ám ảnh khó bỏ. Tuy nhiên chỉ một lát, “người đàn bà lại lúng túng và sợ sệt”. Có lẽ cuộc sống của chị quá nặng nề, quá thê lương trong những năm qua.

Tình tiết người đàn bà vái lạy để con trai không làm điều dại dột với bố, cũng như vái lạy quan tòa càng toát lên vẻ cam chịu, sự nhẫn nại, giàu đức hi sinh “Quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Khi đi đến tận cùng của nỗi đau, khi có một con đường giải thoát thì người đàn bà ấy vẫn lặng lẽ và cam tâm chịu đựng đau khổ? Là vì điều gì? Chẳng phải vì đức hi sinh của người mẹ đó sao?

Lời tâm tình của người đàn bà về cuộc sống, về người chồng, về những đứa con khiến người khác vừa thưỡng xót vừa khâm phục. Một người đàn bà yêu chồng, thương chồng mặc dù bị chồng ngược đãi. Người đàn bà yêu con, thương con vô điều kiện, không đòi hỏi bất cứ điều gì.

Khi chị kể đến chi tiết “vui nhất là lúc được ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó đã ăn no” thì có lẽ người đọc ứa nước mắt. Những đứa con là sức mạnh để chị có thể tồn tại, có thể sống sót và kiên cường đến bây giờ. Một người mẹ lặng lẽ hi sinh cuộc đời mình vì những đứa con, một người mẹ đã nhẫn nhục tất cả chỉ vì miếng cơm manh áo cho con. Một người mẹ nghèo, cố chấp nhưng yêu thương con vô bờ bến. Cuộc đời của chị nhiều đau thương và nước mắt nhưng lại có biết bao nhiêu phẩm chất cao đẹp, đáng trân trọng.

Không phải ngẫu nhiên tác giả chỉ gọi nhân vật là “người đàn bà”, có lẽ không phải chỉ một người đàn bà duy nhất, mà có thể chúng ta còn bắt gặp rất nhiều người đàn bà có chung cảnh ngộ ở bất cứ bãi biển xinh đẹp nào. Nguyễn Minh Châu đã vẽ lên một bức chân dung khiến cho người đọc phải suy ngẫm, phải trăn trở về cuộc sống của rất nhiều người xung quanh chúng ta. Và cái hình ảnh mà nhiếp ảnh Phùng chụp được cũng như những gì anh nghĩ về người đàn bà này là triết lí, một triết lí cho cái nhìn nhận đa chiều về cuộc sống này. Tấm lưng bạc phếch, ướt sũng của người đàn bà này có lẽ còn ảm ánh rất nhiều người nữa.

Người đàn bà đó chính là nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu, cũng như tác giả đã dùng cái tâm để vẽ lên hình ảnh đó.

Hình ảnh người đàn bà làng chài trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” đã gửi gắm nhiều thông điệp đến người đọc về cuộc sống, phẩm chất tốt đẹp của những người phụ nữ.

 

[Hanamizuki]

Hình ảnh người đàn bà trong “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu

Nguyễn Minh Châu được coi là một trong nhưng cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới. Trước thập kỉ 80 , Nguyễn Minh Châu là 1 cây bút sử thi có thiện hướng trữ tình lãng mạng . Từ đầu thế thập kỉ 80 đến khi mất , ông chuyển hẳn sang cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh . Ông đi tìm và phát hiện được " hạt ngọc ẩn " qua những bề bộn , phức tạp của cuộc sống thường nhật . Tác phẩm " Chiếc thuyền ngoài xa " là một tiêu biểu cho những tìm tòi đổi mới của Nguyễn Minh Châu trong giai đoạn sáng tác thứ hai . Đặc biệt , người đọc ấn tượng bởi hình tượng nhân vật trung tâm trong tác phẩm . " Người đàn bà hàng chài " một " hạt ngọc ẩn " mà Nguyễn Minh Châu đã phát hiện ra trong cuộc sống bộn bề , phức tạp .


Người đàn bà hằng chài chẳng được nhà văn đặt cho một cái tên nhưng thực sự lại gây ấn tượng với người đọc , phải chăng tác giả đã mờ hóa tên tuổi người đàn bà đó để tô đậm một số phận , số phận của những người phụ nữ hàng chài nghèo khổ , lam lũ , nhọc nhằn đầy cam chụi và nhẫn nhục . Người đàn bà ấy xuất hiện trong 1 khung cảnh khá đặc biệt : " Khi người nghệ sĩ Phùng đang say sưa chiêm ngưỡng vẻ đẹp đắt như trời cho mà anh đã phát hiện được trên mặt biển mù sương , đó là cảnh một chiếc thuyền lưới ẩn hiện trong biển sớm . Anh cho rằng đó là một vẻ đẹp thực , đơn giản và toàn bích , một chân lí của sự toàn thiện , để rồi khi chiêm ngưỡng nó anh cảm thấy tâm hồn mình trong ngầm . Tuy nhiên , khi " Chiếc thuyền đâm thẳng vào bờ " , hai vợ chồng hàng chài từ trên bước xuống , người nghệ sĩ nhiếp ảnh đã ấn tượng ngay ngay bởi vẻ đẹp bên ngoài và những hành động kì lạ của họ . Người đàn bà ấy có ngoại hình cao lớn , khuôn mặt có nhiều vết rỗ chằng chịt , tấm lưng áo bạc phếc và có nhiều vết vá . Đặc biệt đôi mắt của chị , một đôi mắt mệt mỏi vì thức kéo lưới suốt đêm . Ngoại hình đó đã gợi cho người nghệ sĩ ấn tượng về một cuộc đời lam lũ , nhọc nhằn vất vả của người đàn hàng chài . Và rồi , người nghệ sĩ nhiếp ảnh đã thực sự kinh ngạc , bất ngờ đến mức vứt chiếc máy ảnh xuống đất khi thấy người đàn ông đi cùng người phụ nữ đó rút ra trong người một chiếc thắt lưng , quật tới tấp vào người đàn bà , vừa đánh vừa chủi rủa . Nhưng tưởng chị sẽ né tránh hoặc kêu la , nhưng không , chị cam chụi , nhẫn nhục , không kêu la , không chống lại , chị chấp nhận đòn ra đó như 1 phần cuộc đời mình . Tuy nhiên , đâu ai biết được rằng , ẩn chứa đằng sau sự cam chụi đó là một nỗi đau dày vò , vừa nhục nhã , vừa tủi hổ , vừa căm phẫn vừa yêu thương . Chị không khóc khi bị chồng đánh , không van xin khi những trận đòn roi giáng xuống , vậy mà chị lại khóc khi thằng Phác , đứa con của chị , vì thương mẹ đã đánh lại cha để rồi nhận lấy 2 cái tát của cha , chị đã van xin Phác không được đánh bố nó .

Người đàn bà đó , cho dù chụi sự đánh đập tàn bạo của người chồng vũ phu , đồng thời nhận được lời đề nghị giúp đỡ của chánh án Đẩu và nghệ sĩ Phùng , chị nhất quyết không bỏ người chồng ấy . Chị không hề cam chịu một cách vô lý , không nông nổi một cách ngờ nghệch mà thực ra chị là người rất sâu sắc , thấu hiểu lẽ đời . Qua những giãi bầy của người mẹ đáng thương mới thấy nguồn gốc của sự chụi đựng , hi sinh của bà là tình thương vô bờ bến đối với con . Bà không bỏ chồng vì :" Ở trên thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông chèo chống khi phong ba , để cùng làm ăn , nuôi nấng đặng 1 sắc con ... " phải sống cho con chứ không thể sống cho mình . Đặc biệt , khốn khổ vậy nhưng chị cũng cố chắt lọc được nhưng niềm vui nho nhỏ , giản dị trong cuộc sống gia đình :" Trên thuyền chúng tôi có những lúc vợ chồng , con cái sống hòa thuận , vui vẻ . Nhất là lúc nhìn đàn con tôi , chúng nó được ăn no " . Ta hiểu thấu tấm lòng người mẹ chân chất , chụi đựng , giầu chất hi sinh , 1 vẻ đẹp đặc trưng của người phụ nữ Việt Nam . Đâu có ai hiểu được rằng , mặc dù bị ngược đãi nhưng vợ vẫn chịu đựng , bởi trong sâu sa chị ta hiểu rằng người chồng đánh mình cũng vì lí lẽ rất riêng , rất đời . Trước đây anh ấy là 1 người hiền lành , lấy chị là 1 người đàn bà xấu xí nhưng hết sức chăm lo cho gia đình , đông con , cuộc sống nghèo khổ , túng quẫn đã khiến cho ngừoi chồng trở nên cục cằn , thô lỗ , biến vợ mình thành đối tượng của những trận đòn . Trong con mắt của người đàn bà, người chồng vũ phu kia chỉ là nạn nhân của hoàn cảnh sống khắc nghiệt . Chị nhìn chồng với 1 thái độ thấu hiểu , cảm thông , chia sẻ , đau đớn mà không oán hận , thậm chí trước tòa chị còn cố sức bênh vực , bảo vệ chồng . Tất cả những điều đó , chỉ đến khi chị nó ra thì Đẩu và Phùng mới ngộ ra nghịch lý của đời sống mà con người buộc phải chấp nhận . Phùng đã đánh nhau với người chồng để bảo vệ chi ta , anh cao thượng nhưng lại bị định kiến chi phối nên lúc đầu anh phẫn nộ sau lại cảm thông và cuối cùng là sự hoang mang , Hoài nghi khi niềm tin của anh bi lung lay . Người phụ ấy quả thực có 1 tâm hồm lặng lẽ , đâu đó thấp thoáng bong dáng của người phụ nữ Viêt Nam nhân hậu , bao dung , giầu đức hi sinh và lòng vị tha .
Nguyễn Minh Châu đã tạo ra được 1 tình huống chuyện khá độc đáo , " Tình huống nhân thức " . Tình huống ấy đã khiến câu chuyện trở nên gần gũi , khách quan . Từ nhưng phát hiện của người nghệ sĩ Phùng đến câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện , tất cả đã được đẩy lên cao trào và ngày càng xoáy sâu hơn để từ đó phát hiện tình cách của con người những sự thật về cuộc đời , và tất cả cũng làm nên vẻ đẹp của văn xuôi Nguyễn Minh Châu .