Tất nhiên là cái luôn đúng, luôn gặp phải và không tránh được, còn ngẫu nhiên là cái đúng theo xác suất, và chúng ta có thể tránh được. Chẳng hạn bạn đi từ nhà đến trường, trên đường bạn đi có 3 trạm đèn giao thông, việc bạn phải đi qua cột đèn giao thông là điều tất nhiên (tôi đang giả định bạn học ở phố), nhưng có hôm bạn gặp 3 lần đèn đỏ phải dừng lại, có hôm bạn gặp 3 lần đèn xanh không phải dừng....đó là điều ngẫu nhiên. (10 năm trước ông thầy triết học của mình giảng thế đấy )
Gợi mở góp ý với bạn bằng ví dụ:Khi thời thế loạn lạc tất sẽ sinh ra anh hùng ra tay cứu nhân độ thế đó là điều tất nhiên,nhưng người anh hùng đó cụ thể là ai thì lại là ngẫu nhiên.Tất nhiên phản ánh những quy luật chung,tất yếu có tầm bao quát rộng lớn và có thể dự đoán được .Còn cái ngẫu nhiên phản ánh những hiện tượng đơn lẻ mang tính chất cá biệt nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ của cái tất nhiên và không thể dự báo trước.
Mình có thể nêu một ví dụ về toán học: Nếu bạn tung một đồng xu cân đối đồng chất, thì việc xuất hiện mặt sấp hay ngửa là ngẫu nhiên, không thể đoán trước. Nhưng nếu số lần tung càng nhiều, thì tỉ lệ giữa số lần xuất hiện một trong 2 mặt so với tổng số lần thử nghiệm càng gần tới 0.5. Đó gọi là tất nhiên trong ngẫu nhiên.
Thời thế tạo anh hùng là tất nhiên, anh hùng có tạo được thời thế hay không là ngẫu nhiên.Và một điều tất nhiên là anh hùng tạo ra thời thế luôn giỏi hơn anh hùng được tạo bởi thời thế...
Tất nhiên là điều đúng đắn , chắc chắn sẽ xảy ra ở 1 trường hợp nào đó mà không bị chi phối bởi các yếu tố bên ngoài . Còn ngẫu nhiên là điều không chắc chắn xảy ra , xét về 1 khía cạnh nào đó thì ngẫu nhiên là điều không tuân theo thứ tự , quy luật mà xảy đến 1 cách không kiểm soát và mang yếu tố " có thể xảy ra hoặc có thể không " .