Chia Sẻ Các quốc gia cổ đại phương Đông- sử 6 - Bút Nghiên

[vàng]

Vì sao xã hội nguyên thuỷ tan ra? Các quốc gia cổ đại ra đời khi nào? Cách tổ chức của bộ máy Nhà nước? Để tìm hiểu chúng ta đi tìm hiểu bài.

Lịch sử 6 - Bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Đông​

Vào cuối thiên niên kỷ IV, đến đầu thiên niên kỷ III TCN , những quốc gia cổ đại phương Đông đầu tiên hình thành ở lưu vực các dòng sông lớn

Lược đồ các quốc gia cổ đại phương đông
​

1.Các quốc gia cổ đại phương Đông đã được hình thành ở đâu và từ bao giờ ?
Vào cuối thiên niên kỷ IV, đến đầu thiên niên kỷ III TCN , những quốc gia cổ đại phương Đông đầu tiên hình thành ở lưu vực các dòng sông lớn ( có phù sa màu mỡ , mềm, xốp, nước tưới đầy đủ quanh năm, thuận lợi cho trồng lúa , làm thủy lợi, biết sử dụng đồng ....) như:
- Ai Cập trên sông Nin.
- Lưỡng Hà trên sông Ti gơ rơ và sông Ơ ph rát .
- Ấn Độ trên sông Ấn và sông Hằng .
- Trung Quốc trên sông Hòang Hà và Trường Giang.

2. Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào ?
Xã hội cổ đại phương Đông gồm 3 tầng lớp:
-Nông dân công xã , đông nhất ,là lực lượng sản xuất chính .
- Quý tộc và quan lại là tầng lớp có nhiều của cải và quyền thế , đứng đầu là vua nắm mọi quyền hành .
- Thấp kém nhất là nô lệ , phục vụ vua và quý tộc.
- Nô lệ và dân nghèo nhiều lần nổi dậy như ở Lưỡng Hà , Ai Cập.

Quý tộc và nô lệ


​

III. Nhà nước chuyên chế cổ đại phương Đông :
- Nhà nước do vua đứng đầu có quyền cao nhất ( chế độ quân chủ chuyên chế , cha truyền con nối )
- Vua tự đặt ra luật pháp, chỉ huy quân đội , xét xử người có tội.
- Ở Trung quốc vua là Thiên tử, Ai cập là Pha ra ôn, Lưỡng hà gọi là En si
- Giúp việc cho vua có quý tộc,lo việc thu thuế, xây dựng cung điện , đền tháp và chỉ huy quân đội.
- Luật Ham mu ra bi ( Lưỡng Hà ) bảo vệ quyền lợi của quý tộc và quan lại .

ST
​

 

[ButNghien]

Bài 4: Quốc Gia Cổ Đại Phương Đông.​

Câu 1: Vì sao quốc gia cổ đại xuất hiện sớm ở phương Đông?

a> Nhờ vào đất đai màu mỡ.
b> Nhờ các dòng sông thường xuyên mang phù sa bồi đắp.
c> Nhờ người phương Đông đã sử dụng công cụ bằng sắt rất sớm.
d> Câu a và b đúng.

Câu 2: Các quốc gia cổ đại trong lịch sử loài người xuất hiện sớm nhất ở vùng nào?

a> xuất hiện ở châu Phi và châu Âu.
b> Xuất hiện ở phương Đông và Bắc phi.
c> Xuất hiện ở phương Tây và Bắc phi.
d> Xuất hiện ở cả phương Đông và phương Tây.

Câu 3: Các quốc gia nào dưới đây là quốc gia cổ đại phương Đông?

a> Ai Cập, Rô ma, Ấn Độ, Trung Quốc.
b> Trung Quốc, Ấn Độ, Lưỡng Hà, Ai Cập.
c> Hy Lạp, Rô – ma, Ấn Độ, Lưỡng Hà.
d> Hy Lạp, Rô – ma, Ấn Độ, Ai Cập.

Câu 4: Đặc điểm của các quốc gia cổ đại ở phương Đông là gì?

a> Hình thành trên các bán đảo.
b> Hình thành trên các châu thổ các con sông lớn.
c> Lấy nông nghiệp làm cơ sở kinh tế chủ yếu.
d> Câu b, c đúng.

Câu 5: Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành chủ yếu ở đâu?

a> Ở vùng đồng bằng.
b> Ở vùng lưu vực các con sông.
c> Ở vùng đồi núi và trung du.
d> Ở vùng các cao nguyên.

Câu 6: Những nhà nước đầu tiên xuất hiện vào khoảng thời gian nào?

a> Cuối thiên niên kỷ IV đến đầu thiên nhiên kỷ III TCN.
b> Cuối thiên niên kỷ III đến đầu thiên niên kỷ II TCN.
c> Cuối thiên niên kỷ II đến đầu thiên niên kỷ I TCN.
d> Cuối thiên niên kỷ V đến đầu thiên niên kỷ IV TCN.

Câu 7: Ngành sản xuất nào phát triển sớm nhất và có hiệu quả nhất ở các quốc gia cổ đại phương Đông?

a> Nông nghiệp.
b> Công nghiệp.
c> Thương nghiệp.
d> Tất cả các ngành trên.

Câu 8: Công việc nào đã khiến mọi người ở các quốc gia cổ đại phương Đông gắn bó và ràng buộc với nhau trong tổ chức công xã?

a> Trồng lúa nước.
b> Trị thủy.
c> Chăn nuôi.
d> Làm nghề thủ công nghiệp.

Câu 9: Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành trong khoảng thời gian nào?

a> Khoảng thiên niên kỷ IV – III TCN.
b> Khoảng thiên niên kỷ IV – TCN.
c> Khoảng thiên niên kỷ III – IV TCN.
d> Khoảng thiên niên kỷ V – IV TCN.

Câu 10: Trong các quốc gia cổ đại phương Đông, quốc gia nào được hình thành sớm nhất?

a> Ấn Độ.
b> Ai – Cập, Lưỡng Hà.
c> Trung quốc.
d> Ai – cập, Ấn Độ.

Câu 11: Ở Trung Quốc , Vương triều nào được thành lập đầu tiên trong thời cổ đại?

a> Vương triều nhà Chu.
b> Vương triều nhà Tần.
c> Vương triều nhà Hán.
d> Vương triều nhà Hạ.

Câu 12: Đứng đầu giai cấp thống trị ở các quốc gia cổ đại phương Đông là ai?

a> Vua chuyên chế.
b> Đông đảo quý tộc quan lại.
c> Chủ ruộng đất và tầng lớp tănh lữ.
d> Tất cả các tầng lớp đó.

Câu 13: Xã hội cổ đại phương Đông có mấy tầng lớp?

a> Ba tầng lớp.
b> Bốn tầng lớp.
c> Hai tầng lớp.
d> Cả ba câu trên đều sai.

Câu 14: Xã hội cổ đại phương Đông gồm những tầng lớp nào?

a> Tầng lớp nông dân công xã.
b> Tầng lớp quý tộc, quan lại.
c> Tầng lớp nô lệ.
d> Cả ba tầng lớp trên.

Câu 15: Lực lượng sản xuất chính trong xã hội cổ đại phương Đông gồm các giai cấp, tầng lớp nào?

a> Tầng lớp chủ nô.
b> Tầng lớp quý tộc.
c> Tầng lớp nông dân.
d> Tầng lớp nô lệ.

Spoiler

đáp án: câu 1a, câu 2b, câu 3b, câu 4d, câu 5b, câu 6a, câu 7a, câu 8b, câu 9a, câu 10b, câu 11d, câu 12d, câu 13a, câu 14d, câu 15c.

 

[ButNghien]

Câu 16:Những người nô lê trong xã hội cổ đại phương Đông xuất thân từ đâu?

a> Tù binh của chiến tranh.
b> Nông dân nghèo không trả được nợ.
c> Buôn bán từ các nước khác đến.
d> Câu a và b đúng.

Câu 17: Dưới bầu trời rộng lớn không có nơi nào là không phải đất của nhà vua: trong phạm vi lãnh thổ, không người nào không phải thần dân của nhà vua. Câu nói đó được thể hiện trong quốc gia cổ đại nào ở phương Đông?.

a> Ai Cập.
b> Trung Quốc.
c> Ấn Độ.
d> Việt Nam.

Câu 18: Nền kinh tế chủ yếu của các quốc gia cổ đại phương Đông là gì?

a> Là nền kinh tế thủ công nghiệp.
b> Là nền kinh tế công nghiệp.
c> Là nền kinh tế thương nghiệp.
d> Là nền kinh tế nông nghiệp.

Câu 19: Những công trình kiến trúc tiêu biểu của phương Đông cổ đại là gì?

a> Kim tự tháp.
b> Ngọn hải đăng A lếch xăng đri.
c> Vườn treo Ba – bi – lon.
d> Tất cả đều đúng.

Câu 20: Nhà nước cổ đại phương Đông là nhà nước.

a> Nhà nước dân chủ chủ nô.
b> Nhà nước Cộng hòa.
c> Nhà nước quân chủ chuyên chế.
d> Cả ba câu trên đều đúng.

Câu 21: Luật Ham – mu – ra – bi là luật của nước nào?

a> Của Ai Cập.
b> Của Lưỡng Hà.
c> Của Ấn Độ.
d> Của Trung Quốc.

Câu 22: Sa – mat là vị thần mặt trời của:

a> Ai Cập cổ.
b> Ấn Độ cổ.
c> Ba – bi – lon cổ.
d> Trung Quốc cổ.

Câu 23: Ở Trung Quốc, vua được gọi là gì?

a> Pha – ra – ôn.
b> En – si.
c> Thiên tử.
d> Người đứng đầu nhà nước.

Câu 24: Nhà nước chuyên chế cổ đại phương Đông là nhà nước như thế nào?

a> Nhà nước do vua đứng đầu, có quyền cao nhất.
b> Vua tự đặt ra luật pháp, chỉ huy quân đội, xét xử người có tội.
c> Giúp việc cho vua là bộ máy hành chính từ trung ương đến địa phương gồm toàn quý tôc.
d> Tất cả câu trên đều đúng.

Câu 25: Người ta đã phá phách cung điện của nhà vua, sục sạo vào các nơi bí mật để thiêu hủy những hồ sơ, sổ sách của các cơ quan tư pháp, tài chính, đạc điền. Bây giờ những kẻ tôi tớ trở thành chủ nhà, dân nghèo lại đi tự do trong các cung điện. Người ta bắt trói cả vua đem đi, cung điện nhà vua bị đốt cháy trành tro than, các quan lại trong nước đều bỏ trốn, những người trong hoàng gia đều bị đuổi ra khỏi trốn cung đình. Đoạn trích trên nói về cuộc khởi nghĩa của nô lệ và dân nghèo ở đâu?

a> Ai Cập năm 1750 TCN.
b> Lưỡng Hà năm 1750 TCN.
c> Ấn Độ năm 1750 TCN.
d> Trung Quốc năm 1750 TCN.

Spoiler

Đáp án: câu 16d, câu 17b, câu 18d, câu 19d, câu 20c, câu 21b, câu 22c, câu 23c, câu 24d, câu 25a.

 

[Trang Dimple]

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

1. Vào cuối thời nguyên thủy, cư dân ở phương Đông tập trung ở đâu?
Trả lời:

Vào cuối thời nguyên thủy, cư dân ở phương Đông tập trung ngày càng đông ở lưu vực những dòng sông lớn

2. Quan sát lược đồ các quốc gia cổ đại phương Đông, em hãy cho biết các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành ở đâu và từ bao giờ?
Trả lời:

- Các quốc gia cổ đại phương Đông đều được hình thành trên lưu vực các con sông lớn như sông Nin ở Ai Cập, Ơ-phơ-rát và Ti-gơ-rơ ở Lưỡng Hà, sông Ấn và sông Hằng ở Ấn Độ và Trường Giang ở Trung Quốc

- Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành từ cuối thiên niên kỉ IV đến đầu thiên niên kỉ III TCN

3. Vì sao các quốc gia cổ đại đều được hình thành trên lưu vực những dòng sông lớn?
Trả lời:

Đất ven sông là đất phù sa màu mỡ, mềm, xốp, dễ canh tác, cho năng suất cao, nước tưới đầy đủ quanh năm thuận lợi cho việc trồng trọt, phát triển năng xuất đảm bảo cuộc sống. Cư dân tập trung về đây để làm ăn sinh sống. Từ đó hình thành nên các quốc gia cổ

4. Nền tảng kinh tế của các quốc gia cổ đại Phương Đông là gì?
Trả lời:

- Nền tảng kinh tế chính là nông nghiệp trồng lúa nước

- Biết làm thủy lợi, đắp đê, ngăn lũ, đào kênh máng dẫn nước vào ruộng.

- Ngoài ra nghề chăn nuôi gia súc và các nghề thủ công như: Luyện kim, đúc đồng, làm đồ gốm, đóng thuyền, làm nhà và trao đổi sản phẩm giữa các vùng cũng phát triển.

5. Vì sao nông nghiệp là ngành kinh tế chính?
Trả lời:

Nông nghiệp là ngành kinh tế chính vì có điều kiện tự nhiên thuận lợi, đất phù sa màu mỡ, xốp, mềm, dễ canh tác cho năng suất cao, lượng mưa điều hòa, đủ nước tưới quanh năm thuận lợi cho sự phát triển của nghề nông.

6. Quan sát hình 8 SGK trang 11, em hãy miêu tả cảnh làm ruộng của người Ai Cập?
Trả lời:

Phía trên bên trái của bức tranh là những người tra hạt (gieo hạt) Người ta dùng cày gỗ do cừu kéo để làm đất, người tra hạt đi sau, tra vào các lỗ do chân cừu tạo nên hoặc dùng một cọc gỗ tạo các lỗ cho một người tra hạt. Đến mùa cư dân dùng liềm cắt lúa cho vào sọt do hai người khiêng (phía nửa dưới bức tranh). Gặt hái xong, lúa được đem về nhà đập, sảy hạt lép phơi khô và cất giữ để ăn dần.

7. Xã hội cổ đại Phương Đông bao gồm những giai cấp tầng lớp nào?
Trả lời:

- Xã hội cổ đại Phương Đông có phân hóa giai cấp sâu sắc có hai giai cấp cơ bản: Thống trị và bị trị

+ Thống trị gồm các tầng lớp: Vua, quí tộc, quan lại

+ Bị trị: Nông dân công xã, thợ thủ công, thương nhân, nô lệ

8. Đời sống của tầng lớp quí tộc trong xã hội cổ đại phương Đông ra sao?
Trả lời:

- Quý tộc đứng đầu là vua, là giai cấp thống trị, nắm mọi quyền hành trong xã hội

- Họ rất giàu có, sống chủ yếu dựa vào sự bóc lột nông dân và nô lệ

9. Vai trò của nông dân công xã trong xã hội cổ đại Phương Đông như thế nào?
Trả lời:

Nông dân công xã là tầng lớp đông đảo nhất, là lực lượng lao động chính của xã hội (sản xuất nông nghiệp), là bộ phận chủ yếu sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội, họ nhận ruộng của công xã để cày cấy phải nộp một phần thu hoạch và đi lao dịch không công cho quý tộc.

10. Đời sống của tầng lớp nô lệ trong xã hội cổ đại phương Đông như thế nào?
Trả lời:

- Nô lệ là tầng lớp thấp nhất trong xã hội, họ phải phục dịch nhà vua, quý tộc.

- Thân phận của nô lệ không khác gì con vật

11. Thái độ của nô lệ và dân nghèo như thế nào trước cuộc sống khổ cực?
Trả lời:

Những người nô lệ và dân nghèo đã nhiều lần nổi dậy. Năm 2300 TCN, một vụ bạo động bùng nổ ở La-gát (Lưỡng Hà). Năm 1750 YCN, nô lệ và dân nghèo ở Ai Cập đã nổi dậy, cướp phá, đốt cháy cung điện

12. Nêu nội dung điều 42 Luật Ham-mu-ra-bi
Trả lời:

Điều 42 Luật Ham-mu-ra-bi quy định:

"Dân tự do thuê ruộng cày, nếu ruộng không có thóc thì người cày bị coi chưa hết sức chăm bón, phải lấy người bên cạnh làm tiêu chuẩn để nộp thóc cho chủ ruộng."

13. Qua hai điều luật: Điều 42 và 43 được khắc trên đá của vua Ham-mu-ra-bi ở Lưỡng Hà, theo em người cày thuê ruộng phải làm việc như thế nào?
Trả lời:

- Người nông dân buộc phải tích cực cày cấy mà không được bỏ ruộng hoang

- Nếu người nào bỏ ruộng hoang thì không những vẫn phải nộp thuế (bằng mức thuế của người cày ruộng bên cạnh), mà còn phải cày bừa ruộng đã bỏ hoang cho bằng phẳng rồi mới được trả lại cho chủ ruộng.

14. Thể chế Nhà nước của các quốc gia cổ đại phương Đông là gì?
Trả lời:

Thể chế Nhà nước của các quốc gia cổ đại phương Đông là chế độ quân chủ chuyên chế

15. Thế nào là chế độ quân chủ chuyên chế?
Trả lời:

- Bộ máy nhà nước do vua đứng đầu. Vua có quyền cao nhất, nắm mọi quyền hành chính trị, đặt ra luật pháp, chỉ huy quân đội, đến việc xét xử những người có tội và được cha truyền con nối

- Vua được coi là người đại diện của thần thánh ở dưới trần gian

- Mỗi nước có cách gọi khác nhau về vị vua như người Ai Cập gọi vùa là "Pha-ra-ôn", người Trung Quốc gọi vua là Thiên Tử.

16. Giúp việc cho các vua chuyên chế là các bộ phận nào?
Trả lời:

Bộ phân giúp việc cho vua là bộ máy hành chính từ trung ương đến địa phương gồm toàn quý tộc. Họ lo việc thu thuế, xây dựng cung điện, đền tháp và chỉ huy quân đội.