TƯ TƯỞNG ĐẤT NƯỚC LÀ CỦA NHÂN DÂN QUA ĐOẠN THƠ CUỐI TRONG BÀI THƠ "ĐẤT NƯỚC"
Gắn bó với vận mệnh dân tộc và đất nước là đặc điểm nổi bật của nền văn học Việt Nam.Từ xưa, văn học đã song hành cùng dân tộc trên suốt hành trình dựng nước và giữ nước.Nhưng có lẽ,chưa bao giờ cảm hứng yêu nước lại thể hiện một cách phong phú và mãnh liệt như trong văn học giai đoạn 1945_1975 .nhiêdu thế hệ nhà văn, nhà thơ đã tập trung ngợi ca tình cảm thiêng liêng này:Quang dũng(Tây tiến),Tố hữu(nước non ngàn dặm),nguyễn đình thi(đất nước),lê anh xuân(dáng đứng việt nam).....Trong dòng chảy chung ấy, không thể không nhắc tới Nguyễn Khoa Điềm với đoaajn trích Đất nước. Đoạn thơ đã thể hiện thành công tư tưởng đất nước là của nhân dân.
"Những người vợ nhớ chồng góp cho đất nước những núi vọng phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn trống mái
Gót ngựa thánh gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi dựng đất tổ hùng vương"
Xưa nay khi nói về không gian địa lý,đặc biệt là các danh lam thắng cảnh.ng ta thường ngợi ca sự hào phóng của tự nhiên,sự ưu ái của tạo hoá.Còn ở đây,qua cách miêu tả của Nguyễn khoa điềm ,toàn bộ không gian địa lý ấy đã trở thành tặng vật của nhân dân cho đất nước.Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn trống mái
Gót ngựa thánh gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi dựng đất tổ hùng vương"
Điệp khúc "góp cho" trở đi trở lại trong những dòng thơ biến mỗi câu thơ thành một lời khẳng định công lao to lớn của nhân dân.Những ng vợ nhớ chồng không đắp nên những trái núi Vọng Phu rải rác trên khắp mọi miền của đất nước bằng đôi bàn tay mình, nhưng họ đã góp cho đất nước những cuộc chia ly,những năm tháng đợi chờ đằg đẵng. Nếu không có tình yêu,nỗi đau và lòng chung thuỷ của bao nhiêu thế hệ phụ nữ từng đọi chờ, mong mỏi thì núi chit là núi,chỉ là đá vô tri,vô giác mà thôi.Chính họ đã hoá thân thành những Vọng phu vòi vọi giữa trời.Cũng thế,nhờ ánh mắt của những cặp vợ chồng yêu nhau thì hai tảng đá ngoài khơi xa mới hoá thành đôi trống mái tình tứ,hoà thuận và đầm ấm bên nhau.
Không chỉ thế,bằng trí tưởng tượng phong phú và tình yêu đát nước ,nhân dân đã tạo nên linh hồn cho cảnh vật,núi sông...Những ao đầm vùng đồng bằng và những ngọn đồi trùng điệp miền trung du vốn là đặc điểm địa hình của từng miền đất.Vậy mà trong câu thơ của Nguyễn khoa điềm mỗi không gian ấy đều chứa đựng một sức sống riêng.
"Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho đất nước núi bút , non nghiên
Con cóc,con gà quê hương góp cho Hạ long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên ông Đốc.ông trang,bà Đen,bà Điểm"
Nhà thơ vẫn tiếp tục nối mạch suy tưởng được khơi lên khi cảm nhận về không gian địa lý của đát nước.Đối diện với bất kì địa hình nào ,miền đất nào tác giả cũng thấy sự hiện diện của nhân dân.Chính nhân dân đã hình dung những dòng sông như con rồng hoá thân mang nguồn nước mát lành,b ồi đắp phù sa,nuôi dưỡng sự sống.nhìn núi Bút .non nghiêng cũng liên tưởng đến người học trong nghèo nào đó đã bền gan,vững chí trên con đường rùi mài kinh sử..........Người học trò nghèo góp cho đất nước núi bút , non nghiên
Con cóc,con gà quê hương góp cho Hạ long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên ông Đốc.ông trang,bà Đen,bà Điểm"
Cảm hứng ngợi ca vai trò của nhân dân còn được thể hiện qua cách nhìn của nhà thơ về thời gian lịch sử.
'Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
vào bốn nghìn năm đất nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái,con trai bằng tuổi chúng ta..........."
Nguyễn khoa điềm đã mang đến một cách nhìn mới mẻ và sâu sắc về lịch sử,Nhà thơ tô đậm hình ảnh của những đám đông người người lớp lớp.Đặc biệt là những người trẻ tuổi.Qua cách miêu tả của nhà thơ,bốn nghìn lớp người đông đảo ấy hiện lên vừa bình thường ,vừa cao cả,phi thường.Hãy nhìn rất xa
vào bốn nghìn năm đất nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái,con trai bằng tuổi chúng ta..........."
"Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh"
Chỉ vài dòng thơ ngắn nhưng đã khắc học hình tượng nhân dân trên cái nền của thời gian,lịch sử.Họ là những con người bình dị,hiền hoà tròn cuộc sống "cui cút làm ăn, toan lo nghèo khó".Nhưng khi có giặc,họ sẵn sàng hiến dâng cuộc đời mình như thể đây là một lẽ tự nhiên.Và bằng chính cuộc đời mình, họ đã tạo ra lịch sử:Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh"
"Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm nên đất nước........
Tư tưởng đất nước là của nhân dân được thể hiện ở cả chiều sâu của bản sắc văn hoá...................Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm nên đất nước........
Từ những cảm xúc trên,Nguyễn khó điềm đã thức tỉnh trách nhiệm thiêng liêng của mỗi ngươì và đặc biệt của thế hệ trẻ với quá khứ ,tương lai.Chất chính luận ấy hoà quyện viớ chất trữ tình đằm thắm của cảm xúc đã mang lại sức rung đọng lớn cho đoạn trích...
Sửa lần cuối bởi điều hành viên: