Tìm hiểu về crypto, những điều phải biết dành cho người mới

[An Thuyen hygge]

Thời gian gần đây mình được ông anh “gạ” chơi Crypto. Với một đứa không phải dân tài chính hay kinh doanh thứ thiệt, tóm lại là không có chút liên quan gì và bản thân vốn không quan tâm lắm đến mấy thử ảo lòi này.

Đã vậy, đâu đó khoảng đầu giữa năm nay 2021 còn rộ lên nhiều tin tức về lừa đảo tiền ảo mà điển hình là Bitcoin có các nghệ sĩ Việt dính líu nữa nên mình càng ác cảm hơn.

Nhưng ông anh cũng “xui dại” mình thành công khiến mình chịu tìm hiểu kĩ hơn về Crypto, Crypto Currency, Blockchain….

Thế là mình đã bước lom dom vào thị trường Crypto với tư thế của một người mới toanh toe như vậy.

Sau đây mình sẽ chia sẻ những điều phải biết dành cho người mới mà mình nhặt nhạnh được trong quá trình tìm hiểu về crypto.

1. Crypto là gì?

Crypto là một dạng tiền điện tử được ban hành dựa trên dự án có nền tảng blockchain, được sử dụng như một phương tiện giao dịch. Nó có thể được gọi tên thông dụng như tiền điện tử, tiền kỹ thuật số, tiền mật mã…

Chúng ta cũng nghe rất nhiều đến cụm từ “Tiền ảo”, tuy nhiên cách gọi này không hoàn toàn chính xác với Crypto vì tiền ảo không có giá trị thực tế. Còn Crypto có thể quy đổi ra tài sản, dùng để trao đổi, mua – bán… Nói cách khác thì Crypto được hiểu là một dạng tài sản kỹ thuật số, đóng vai trò trung gian để người sở hữu thực hiện quá trình giao dịch.

Trong đó, Crypto sử dụng thuật toán mã hóa để bảo mật thông tin giao dịch dưới dạng kỹ thuật số và kiểm soát quá trình thông qua công nghệ blockchain. Nhờ điều này mà giá trị của Crypto rất khó để gian lận.

2. Crypto giống và khác gì so với tiền tệ thông thường?

Crypto và tiền tệ thông thường như VNĐ, USD… đều có giá trị thực, dùng cho giao dịch tài chính, thương mại… Tuy nhiên, Crypto khác biệt ở chỗ là phạm vi hoạt động của nó là hoàn toàn trên không gian của Internet. Đồng thời, Crypto không chịu sự quản lý của chính phủ hay tổ chức nào, ví dụ như ngân hàng.

Một điểm đặc biệt nữa là, các giao dịch Crypto được mã hóa ẩn danh, thực hiện trên nền tảng blockchain nên tốc độ nhanh, chi phí thấp, tính bảo mật cao. Vì vậy có thể xem như Crypto chính là một phiên bản mã hóa của tiền giấy.

3. Lịch sử hình thành Crypto

Crypto ra đời gắn liền với sự bùng nổ về công nghệ, đặc biệt là công nghệ blockchain cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21. Tuy nhiên, nó lại nhanh chóng bị “chết yểu” khi tính bảo mật kém, gian lận…

Phải tới năm 2009, khi một nhóm lập trình Satoshi Nakamoto công bố đồng Bitcoin, được xem là đồng Crypto đầu tiên trên thế giới, hoạt động trung lập mà không chịu sự kiểm soát của bất cứ tổ chức hay chính phủ nào.

4. Phân loại đồng Crypto

Hiện nay có hàng ngàn loại Crypto tồn tại trên thị trường, khoảng 3000 loại chưa kể các loại chưa được cập nhật lên hệ thống. Crypto có thể được xem xét bằng 2 cách phân loại:

Coin và Token:

Coin là loại tiền mã hóa được ban hành, phát triển dựa trên một blockchain riêng biệt và hoạt động độc lập. Mỗi Blockchain chỉ có 1 coin duy nhất.​

​

Ví dụ:​

Bitcoin Network có đồng coin là BTC​

Ethereum có đồng coin là Ether…​

​

Token cũng là tiền mã hóa được phát hành trên nền tảng công nghệ blockchain nhưng không có blockchain riêng, mà phải dựa vào các blockchain khác.​

​

Ví dụ:​

Kono (token của Konomi) là token được lưu trữ, giao dịch trên blockchain Ethereum​

Mer (token của Mercurial) được lưu trữ giao dịch trên blockchain Solana.​

​

Cả hai loại trên cùng không có blockchain riêng của nó (Konomi hay Mercurial)
Một số Token khi phát triển đủ mạnh sẽ có xu hướng phát triển trên nền tảng blockchain cho riêng nó, và khi đó Token sẽ được xem như là một Coin.

Phân biệt Coin và Token

Coin và Token có những sự khác biệt dựa về mặt tính năng và kỹ thuật. Điều đó được biểu thị ở bảng dưới đây.

Hình 1. Phân biệt Coin và Token
​

Bitcoin và Altcoin: chúng ta chia Crypto làm 2 loại là Bitcoin và phần còn lại.

• Bitcoin: đồng tiền mã hóa đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển của Crypto.
• Altcoin là tất cả các loại coin/token ngoài Bitcoin được xây dựng thêm nhằm thay thế Bitcoin.

5. Phân loại sàn giao dịch điện tử

Sàn tập trung (CEX): là sàn giao dịch có một bên thứ ba đứng ra kiểm soát và làm cầu nối để trao đổi các tài sản crypto. Cần phải đăng nhập và tạo tài khoản

Sàn phi tập trung (DEX): đây là sàn giao dịch được xây dựng và hoạt động theo phương thức phi tập trung dựa trên nền tảng là công nghệ blockchain.

Trên sàn DEX, người dùng có thể giao dịch, trao đổi đồng coin ngay trên ví của mình mà không cần phải đi ra ngoài.

6. Các loại ví tiền điện tử

Có thể chia ví tiền điện tử ra làm 3 loại là ví nóng, ví lạnh và ví sàn.

Hình 2. Các loại ví tiền điện tử Crypto​

Trên đây là các kiến thức cơ bản, những điều phải biết dành cho người mới tìm hiểu về Crypto. Mình sẽ viết tiếp các bài chia sẻ bắt đầu sâu dần ở những ngày tiếp theo.
Hi vọng những thông tin này hữu ích cho mọi người.

An Thuyen hygge tổng hợp