Thực hành tiếng Việt (trang 41 - Cánh diều): Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ

[Ngọc Suka]

Soạn thực hành tiếng Việt: Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ, chúng ta cùng nhau trả lời các câu hỏi trang 41 – bộ sách Cánh Diều. Bên cạnh đó, tìm hiểu khái niệm về từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ và làm một số bài luyện tập thực hành tiếng Việt
Bài viết này sẽ giúp chúng ta cùng hiểu hơn về phần - Thực hành tiếng Việt (trang 41 – Cánh diều): Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ.

Soạn thực hành tiếng Việt (trang 41 – Cánh diều): Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ
​

Câu 1: Tìm từ láy trong những câu thơ dưới đây. Chỉ ra nghĩa và tác dụng của chúng đổi với việc thể hiện nội dung mà tác giả muốn biểu đạt.

a) Bàn tay mang phép nhiệm mẫu
Chất chịu từ những dãi dầu đây thôi.
(Bình Nguyên)

b) Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn...
Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày.
(Định Nam Khương)​

Trả lời
Các từ láy là:
a. dãi dầu => Tác dụng: chỉ những vất vả, gian khó, sớm khuya làm lụng của người mẹ
b. rưng rưng=> Tác dụng: cảm xúc nghẹn ngào, xúc động của người con khi nghĩ về mẹ

Câu 2: Tìm ẩn dụ trong những câu thơ dưới đây. Nêu tác dụng của các ẩn dụ đó đối với việc miêu tả sự vật và biểu cảm.

Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng
À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon
À ơi này cải trăng tròn
À ơi này cái trăng còn nằm nôi...
{....}
A ơi này cái mặt trời bé...
(Bình Nguyên)​

Trả lời
Ẩn dụ trong câu: " cái trăng vàng", " cái trăng tròn", " cái trăng" => ẩn dụ chỉ em bé
Tác dụng: thể hiện tình cảm yêu thương, quý trọng, con là điều tốt đẹp quý giá nhất trần đời của mẹ, từ đó thể hiện tình yêu của mẹ dành cho con.

Câu 3: Trong cụm từ và các tục ngữ (in đậm) dưới đây, biện pháp ẩn dụ được xây dựng trên cơ sở so sánh ngầm giữa những sự vật, sự việc nào?
a) Ru cho cái khuyết tròn đầy
Cái thương cái nhở nặng ngày xa nhau.
(Bình Nguyên)
b) Ăn quả nhớ kế trồng cây.
(Tục ngữ)
c) Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
(Tục ngữ)
Trả lời
a. " Cái khuyết tròn đầy" => ẩn dụ cho em bé mụ mẫm, đáng yêu
b. “Ăn quả” so sánh ngầm với hình ảnh nói về những người hưởng thành quả.
“trồng cây” so sánh ngầm với hình ảnh nói về những người làm ra thành quả cho người hưởng thụ.
c.
+ "Mực": so sánh ngầm với những môi trường, những phần tử xấu xa, tiêu cực trong cuộc sống.
+ "Đèn": so sánh ngầm với những điều tốt đẹp, tích cực.

Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn khoảng 4-5 dòng về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất một phép ẩn dụ
Trả lời

Đoạn văn viết về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất một phép ẩn dụ​

Ông nội tôi năm nay đã ngoài sáu mươi tuổi. Ở nhà ông nội là người thương và cưng chiều tôi nhất. Ông nhắc nhở tôi phải biết đạo lí, kính trên nhường dưới, vâng lời thầy cô giáo, hòa nhã với bạn bè. Ông thường lấy những câu chuyện đời thường thể hiện điều nhân nghĩa kể cho tôi nghe qua đó giáo dục tôi. Ông tôi ngày ngày thắp những ánh lửa hồng để sưởi ấm cho tâm hồn tôi.

Chúng ta đã cùng nhau soạn thực hành tiếng Việt: Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ (trang 41 – Cánh Diều). Qua phần soạn bài vừa rồi, chúng ta đã hiểu hơn về từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ. Hi vọng, sau bài soạn này các bạn sẽ vận dụng từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ vào trong bài viết của mình đúng và hay hơn.

 

[Ngọc Suka]

Thực hành tiếng Việt (trang 41 – Cánh diều): Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ​

I. Khái niệm về từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ

1. Từ láy

Từ láy là từ phức do hai hay nhiều tiếng có âm đầu hoặc vần (hoặc cả âm đàu và ván) giống nhau tạo thành, ví dụ: chăm chỉ, thật thà, lim dim, lủi thủi, từ từ,...

2. Biện pháp tu từ ẩn dụ

Ẩn dụ là biện pháp tu từ , sự vât, hiện tượng này được gọi tên bằng sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

II. Luyện tập thực hành tiếng Việt
Viết một đoạn văn ngắn khoảng 4 – 5 dòng về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất một phép ẩn dụ

Đoạn văn viết về chủ đề gia đình ​

Gia đình là nơi ấm áp và hạnh phúc nhất. Ở nơi đó, chúng ta sẽ luôn bình yên và những khó khăn, vất vả, sự bon chen hay những giông bão của cuộc đời sẽ chẳng làm khó được chúng ta. Chúng ta sẽ không cảm thấy cô đơn vì luôn có người đồng hành cùng ta. Nơi ấy có tình yêu thương cho đi mà không cần nhận lại. Tình yêu thương của gia đình như dòng suối mát ngọt nuôi dưỡng tâm hồn ta trưởng thành theo năm tháng.

 

[Thơ người mẹ vất vả]

Thực hành tiếng Việt (trang 41 – Cánh diều): Từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ​

I. Khái niệm về từ láy và biện pháp tu từ ẩn dụ

1. Từ láy

Từ láy là từ phức do hai hay nhiều tiếng có âm đầu hoặc vần (hoặc cả âm đàu và ván) giống nhau tạo thành, ví dụ: chăm chỉ, thật thà, lim dim, lủi thủi, từ từ,...

2. Biện pháp tu từ ẩn dụ

Ẩn dụ là biện pháp tu từ , sự vât, hiện tượng này được gọi tên bằng sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

II. Luyện tập thực hành tiếng Việt
Viết một đoạn văn ngắn khoảng 4 – 5 dòng về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất một phép ẩn dụ

Đoạn văn viết về chủ đề gia đình ​

Gia đình là nơi ấm áp và hạnh phúc nhất. Ở nơi đó, chúng ta sẽ luôn bình yên và những khó khăn, vất vả, sự bon chen hay những giông bão của cuộc đời sẽ chẳng làm khó được chúng ta. Chúng ta sẽ không cảm thấy cô đơn vì luôn có người đồng hành cùng ta. Nơi ấy có tình yêu thương cho đi mà không cần nhận lại. Tình yêu thương của gia đình như dòng suối mát ngọt nuôi dưỡng tâm hồn ta trưởng thành theo năm tháng.