Lần xem chuyện Lê gia ngày trước
Để luận bàn mất được phân minh
Nguyễn Thị Anh lắm tội tình
Hay là lịch sử xét bình bất công ?
Quê quán ở đất rồng Thanh Hóa
Trí hơn người sắc sảo thông minh
Chưa rõ gốc gác gia đình
Cùng Thái Tông đế kết tình phu thê
Vào cung cấm được kề thiên tử
Thái Tông truyền cho giữ chức phi
Ngày đêm sủng ái yêu vì
Đẹp duyên tần tấn còn gì vui hơn
Bởi Dương Thị tâm hồn bất trị
Vua phiền lòng giáng chỉ thứ dân
Rồi ra phán quyết phũ phàng
Phế ngôi thái tử bẽ bàng Nghi Dân
Cũng năm ấy xa gần hoan hỉ
Khi Bang Cơ hoàn mĩ sinh ra
Thần Phi cao quý lệnh bà
Bởi sinh đích tử thật là mừng thay
Nhưng có thuyết tính ngày khai nhụy
Mà đưa ra luận lý cho rằng
Thị Anh lừa dối ông hoàng
Quàng xiên lơi lả vội vàng mang thai
Nhưng hoàng để một hai yêu quý
Chọn xem ngày xuống chỉ sắc phong
Cho Bang Cơ nối ngôi rồng
Nghi Dân uất nghẹn xuống dòng vương gia
Rồi hoàng đế băng hà đột ngột
Khiến thần dân sửng sốt đau thương
Bang Cơ quang đại phát dương
Lên nối ngôi đế chuyện thường xưa nay
Nhưng trời đất cao dày minh chứng
Cho trọng thần phải hứng tội oan
Lệ Chi thảm án tóc tang
Tru di tam tộc gia đàng Ức Trai
Xin hậu thế đúng sai phân rõ
Phải Thị Anh càn rỡ giết vua ?
Hay là đối nghịch theo hùa
Chuyện này lịch sử xét chưa tỏ tường
Lại kể chuyện rộng đường dư luận
Có thuyết rằng vì hận Ức Trai
Thị Anh hãm hại người tài
Vu cho Nguyễn Trãi án tày tru di
Cũng bởi lẽ Trãi vì Ngô Thị
Mặc Thị Anh quyết chí vu oan
Vênh vang giáng tội cho nàng
Hãm hại thái tử bẽ bàng tai ương
Bởii Nhân Tông triều đường non trẻ
Nguyễn Thần Phi hợp lẽ buông rèm
Ngai thái hậu đã ngồi lên
Giúp con nhiếp chính giữ yên nước nhà
Bao chiến thắng thật là uy dũng
Khiến kẻ thù lúng túng khiếp oai
Truyền quân lệnh bắt Bi Cai
Bồn Man thâu tóm nối dài giang sơn
Lúc mạnh mẽ tung đòn sấm chớp
Lúc hiền hòa tập hợp lòng dân
Có khi sai sót đôi phần
Giết Trịnh Bá Quát xa gần oán than
Khi hoàng đế đường hoàng chững chạc
Thì lệnh bà tạm gác quyền uy
Buông tay chẳng chút nghĩ suy
Nhân Tông đường bệ trị vì quốc gia
Ai ngờ đến triều ca nguy ngặt
Lạng Sơn Vương phản trắc diệt bà
Còn không nể mặt vua cha
Giết em khác mẹ thật là xót xa
Lịch sử xét công bà Nguyễn Thị
Hay tội đồ cũng chỉ lằn ranh
Xưa lời " thanh hữu tự thanh "
Xin người hậu thế luận bàn ghi thêm
Linh Hương Vũ
