SỰ TÍCH CÂY CHUỐI
Ngày xưa, rất xưa, cứ ba năm một lần, Thần Cây lại mở cuộc thi. Các con của thần cứ ba năm một lần lại mang về những giống cây mới để Thần Cây chấm giải.
Lần thi ấy người con út của Thần Cây tên là Tiêu Ly vừa lấy vợ và sinh được một đứa con trai đầu lòng rất xinh đẹp. Tiêu Ly yêu quý con, suốt ngày cứ ngắm nó mãi không chán. Một hôm đang ngắm con, Tiêu Ly bỗng nảy ra ý định sẽ tạo nên một giống cây vừa xinh đẹp vừa bụ bẫm như con để có thể cho con nhiều thứ vui chơi và có quả ngon thơm nuôi con chóng lớn.
Tiêu Ly nghĩ ra một giống cây hoàn toàn mới lạ. Thân của nó sẽ tròn trĩnh như tay chân của con, mát mẻ như da thịt của con. Lá của nó sẽ không nhiều nhưng rất to và nhìn giống như những cái lồng chim khổng lồ được buộc túm lại xòe ra bốn phía. Lên năm, lên sáu, con có thể bẻ từng lá che đầu đi chơi không sợ mưa, không sợ nắng. Quả của cây sẽ giống như những ngón tay trẻ và sẽ xếp thành hàng dọc theo sống lá. Đến lúc quả chín sẽ thơm ngọt như có mùi sữa và mật quyện vào nhau. Con lớn lên chỉ cần với tay là hái được quả, bóc lấy mà ăn.
Nhưng có một điều đáng lo ngại là năm đó tự nhiên có một con chim ác xuất hiện. Nó to lớn, lông rằn ri như vảy rắn. Từ một nơi nào đó rất xa bay đến nó chuyên đánh cắp những hạt giống của các thứ cây quý rồi bay đi.
Vậy thì làm thế nào để giống cây quý của mình không bị con chim ác kia đánh cắp được? Tiêu Ly bèn nghĩ ra cách không cho giống cây sinh bằng hạt mà sinh ra từ gốc, từ củ. Để trêu con chim ác, Tiêu Ly vẫn cho quả giống cây có hạt, nhưng hạt ấy dù có gieo xuống đất, có chăm sóc mấy, nó cũng chẳng bao giờ nảy mầm và sinh ra cây con.
Con chim ác hình như đoán biết điều ấy. Nó bèn tìm cách phá hoại cây. Những quả đầu tiên của giống cây quý Tiêu Ly đã tạo nên, vừa đón đủ nắng để chín thì con chim ác bay tới. Nó chỉ bay tới trong đêm. Cái mỏ to quặm và sắc nhọn của nó mổ phá ngay những quả quý của Tiêu Ly. Tiêu Ly giận lắm. Đêm đến, Tiêu Ly cứ thức và rình chộp bắt cho được con chim ác nọ. Nhưng nó cũng tinh khôn vô cùng. Nó đánh hơi rất tài. Biết có Tiêu Ly rình nấp và đang thức nó chỉ bay vụt qua rồi biến mất. Nhưng khi chàng vừa chợp mắt ngủ quên là nó đã lao đến mổ phá những quả quý kia ngay... Tiêu Ly đành phải cố thức suốt đêm.
Có một lần, vừa chợt tỉnh giấc, chàng đã suýt chộp được con chim ác nọ. Không may cho Tiêu Ly là chàng chỉ chộp được một túm lông và con chim ác đã vẫy vùng bay thoát. Nhưng từ đó, nó rất sợ cái hình dáng bàn tay của Tiêu Ly chộp nó. Tiêu Ly đoán biết được điều này và lập tức chàng nảy ra một ý định mới. Chàng sẽ không cho quả cây quý ấy xếp thành hàng dọc từng quả một theo gân lá nữa. Chàng sẽ xếp chúng lại thành từng khóm, giống hệt hình các bàn tay xòe ra như để sẵn sàng vồ lấy con chim ác. Và những bàn tay bằng quả ấy, cứ xếp xoay tròn, bàn tay này ở trên, bàn tay kia ở dưới, nối tiếp nhau...
Con chim ác quả nhiên không dám bay đến phá phach nữa. Mà hình dáng những quả cây quý xếp theo cách ấy nhìn cũng rất đẹp, rất vui, vì nó giống như bao bàn tay của con trẻ đang xòe múa. Tiêu Ly rất vui lòng. Con trai cua chàng cũng rất thích.
Tiếng trống báo mùa thi cây đã đến, vang lừng khắp cả gần xa. Những người anh của Tiêu Ly từ các nơi đã lục tục mang cây về dự giải. Thôi thì đủ các hình dáng, các màu sắc, đủ các hương vị, cây to, cây nhỏ, quả ngọt, quả chua.... Tiêu Ly là người mang đến sau cùng nên giống cây của chàng được xếp ở hàng cuối.
Đến sáng ngày thi, Thần Cây râu tóc bạc trắng, tươi cười từ trên núi cao đi xuống. Thần rất vui mừng vì mùa thi này tất cả ba mươi sáu người con đều đủ mặt và người nào cũng đều mang những giống cây mới về dự.
Thần Cây dừng lại trước từng giống cây một, nghe từng người dự giải nói về cái hay, cái quý của giống cây mình mới tạo nên. Thần Cây càng xem càng vui, nét mặt cứ rạng lên vì công trình của các con mình.
Nhưng phải đến lúc đứng trước giống cây mới lạ, vừa xinh đẹp, vừa mang đầy tình yêu thương con trẻ của Tiêu Ly, Thần Cây mới ha hả cười to lên và tuyên bố Tiêu Ly được giải nhất.
Cây ấy là cây chuối ngày nay.
Nhưng vì sao lại gọi là cây chuối thì có lẽ vì lần ấy, hỏi xem cây nào đạt giải nhất, ai cũng đáp :cây cuối! (tức là xếp ở hàng cuối) nên sai khi đọc chệnh ra, tiếng cuối biến dần thành tiếng chuối.
Còn vì sao mà những "bàn tay" chuối đến nay không phải chỉ có năm ngón, năm quả mà có khi đến hàng chục, hàng hai chục thì điều ấy rất dễ hiểu: chắc các em ưa thích ăn chuối, nên những bàn tay chuối tự động sinh thêm ngón, thêm quả cho các em vui lòng. Và đó cũng là một cách cây muốn tỏ ra mình rất hiểu bụng người đã tạo ra cây. Đó là lòng yêu con, yêu trẻ của Tiêu Ly, người con út của Thần Cây
