Soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều (ngắn nhất)

Ngọc Suka

Cộng tác viên
Truyện “Thạch Sanh” thuộc thể loại truyện cổ tích. Trước khi vào phần soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều - Ngữ văn 6, chúng ta cần tìm hiểu khái niệm truyện cổ tích.

Truyện cổ tích là loại truyện dân gian, thường có yếu tố hoang đường, kì ảo, kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật như: nhân vật có tài năng kì lạ, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh, nhân vật bất hạnh, nhân vật ngốc nghếch, người mang lốt vật… nhằm thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu…

Khi hiểu được khái niệm truyện cổ tích, chúng ta cùng nhau soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều - Ngữ văn 6 nhé! Mời bạn đọc cùng đọc và cùng thảo luận vấn đề này nhé!

Soạn bài Thạch Sanh - Bộ sách giáo khoa cánh diều - vnkienthuc.png


Soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều

Phần 1: Soạn bài “Thạch Sanh” – Chuẩn bị đọc văn bản
- Xem lại khái niệm truyện cổ tích ở phần Kiến thức ngữ văn đề vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Đọc trước truyện Thạch Sanh.
- Khi đọc hiểu truyện có tích, các em cần chú ý và trả lời các câu hỏi sau:

Câu hỏi 1 (trang 19 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Truyện kể về việc gì? Xác định những sự kiện chính trong truyện?

Trả lời

- Sự ra đời và lớn lên kì lạ của Thạch Sanh.
- Gặp Lý Thông và kết nghĩa anh em.
- Đi canh miếu và diệt chằn tinh.
- Giết đại bàng, cứu công chúa, bị Lý Thông lấp cửa hang.
- Hồn đại bàng và chằn tinh báo oán, Thạch Sanh bị nhốt vào ngục.
- Tiếng đàn của Thạch Sanh giúp công chúa khỏi bị câm, vạch mặt Lý Thông và giải oan cho mình.
- Thạch Sanh đối với 18 nước.
- Về già, vua truyền ngôi cho Thạch Sanh.

Câu hỏi 2 (trang 19 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Truyện kể về ai? Ai là nhân vật nổi bật? Kết thúc truyện, số phận các nhân vật như thế nào?

Trả lời

- Truyện kể về Thạch Sanh. Thạch Sanh là nhân vật nổi bật.
- Kết thúc truyện, số phận các nhân vật:
+Thạch Sanh: cưới công chúa, lên ngôi vua
+ Mẹ con Lí Thông: bị sét đánh chết rồi hóa kiếp thành bọ hung.
Câu hỏi 3 (trang 19 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Qua diễn biến và kết thúc của truyện, tác giả đân gian muốn ca ngợi, phê phán hay nói lên ước mơ gì? Điều đó có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay?

Trả lời

Ước mơ lớn nhất của nhân dân muốn gửi gắm trong cuộc chiến cái thiện thắng cái ác, về công bằng xã hội, phê phán những kẻ vong ân bội nghĩa
Điều đó có liên quan tới cuộc sống ngày nay bởi cuộc sống này thiện ác phân minh, con người ta luôn hướng tới sự công bằng trong xã hội, sống nghĩa tình, ý nghĩa.

Câu hỏi 4 (trang 19 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Những chi tiết nào trong truyện là chỉ tiết hoang đường, kì ảo? Những chi tiết này có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung và nghệ thuật của truyện?

Trả lời

- Những chi tiết kì ảo trong truyện “Thạch Sanh” là:
+ Ngọc Hoàng sai thái tử xuống làm con nuôi cho hai vợ chồng già.
+ Bà vợ mang thai mấy năm mới đẻ.
+ Chằn tinh hiện nguyên hình là con trăn khổng lồ , chết để lại bộ cung tên bằng vàng.
+ Tiếng đàn của Thạch Sanh vang lên trong ngục và lúc ra với quân giặc.
+ Niêu cơm của Thạch Sanh ăn mãi không hết.
=> Tác dụng: làm cho câu chuyện sinh động, hấp dẫn và cuốn hút người xem, đọc.

Phần 2: Soạn bài “Thạch Sanh” – Phần đọc hiểu văn bản "Thạch Sanh"

Câu 1: Nguồn gốc xuất thân của Thạch Sanh có gì đặc biệt?


Là thái tử, con trời hạ phàm đầu thai xuống gia đình nọ.

Câu 2: Tính cách nào của Thạch Sanh được tác giả dân gian tập trung thể hiện trong phần 2? Hãy tìm một từ được lặp lại hai lần trong phần này để nói về tính cách ấy?

Tính cách: Thật thà, ngay thẳng, dũng cảm, xả thân muốn cứu giúp, giúp đỡ người khác khi người ấy gặp khó khăn.
Từ được lặp lại 2 lần trong phần này: Thật thà
- Thạch Sanh thật thà nhận lời đi ngay
- Thạch Sanh thật thà tin ngay.

Câu 3: Thạch Sanh có những hành động dũng cảm nào trong phần (3)?

Trông thấy đại bàng quắp theo một cô gái bay qua, Thạch Sanh không ngần ngại liền dùng cung tên vàng bắn. Chàng theo vết máu truy tìm chỗ nó ở.
Chàng xung phong xin xuống hang cứu công chúa, bắn mù hai mắt, vung búa chặt đứt vuốt sắc, bổ vỡ đôi đầu con quái vật.
Cứu con trai vuaThủy Tề

Câu 4: Em thử dự đoán khi Thạch Sanh xuống hang Lí Thông sẽ làm gì?

Lí Thông sẽ giết Thạch Sanh nhằm cướp công về mình

Câu 5: Khi xin cây đàn, Thạch Sanh có biết đó là cây đàn thần không?

Khi xin cây đàn, Thạch Sanh không biết đó là cây đàn thần.

Câu 6: Thạch Sanh đã cư xử với mẹ con Lý Thông như thế nào? Kết cục của mẹ con Lý Thông ra sao?

Sau tất cả mọi chuyện, Thạch Sanh không giết họ và cho chúng về quê làm ăn
Kết cục của mẹ con Lý Thông: Đi nửa đường thì bị sét đánh chết rồi hóa thành bọ hung

Câu 7: Thạch Sanh đã làm gì khiến cho quân chư hầu không còn nghĩ đến chuyện đánh nhau và phải cúi đầu lạy tạ?

Thạch Sanh cầm đàn ra đánh trước quân giặc, khiến cho binh sĩ các nước bủn rủn tay chân, không còn nghĩ tới chuyện đánh nhau nữa.
Thiết đãi họ bằng niêu cơm thần và hứa trọng thưởng cho ai ăn hết nhưng không một ai làm được.

Phần 3: Soạn bài “Thạch Sanh” – Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu hỏi 1. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Theo em, Thạch Sanh thuộc kiểu nhân vật nào (người bất hạnh, người thông minh, người dũng sĩ, người khờ khao)?

Trả lời

Thạch Sanh thuộc kiểu người dũng sĩ

Câu hỏi 2. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Truyện cổ tích Thạch Sanh có những sự kiện chính nào? Em thích sự kiện nào nhất?

Trả lời

Sự kiện chính:
(1) Sự ra đời, lai lịch của Thạch Sanh.
(2) Thạch Sanh được thiên thần dạy võ nghệ.
(3) Thạch Sanh kết nghĩa với Lý Thông.
(4) Thạch Sanh diệt chằn tinh, bị Lý Thông cướp công.
(5) Thạch Sanh diệt đại bàng, cứu công chúa, lại bị cướp công.
(6) Thạch Sanh cứu thái tử, được tặng đàn thần, bị vu oan phải vào ngục.
(7) Thạch Sanh được giải oan.
(8) Tiếng đàn và niêu cơm của Thạch Sanh khiến 18 nước chư hầu xin thua
=> Em thích nhất sự kiện: tiếng đàn và niêu cơm của Thạch Sanh khiến 18 nước chư hầu xin thua

Câu hỏi 3. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Theo em, Thạch Sanh là người có tính cách gì? Tìm một số chỉ tiết trong truyện để khẳng định nhận xét ấy của em.

Trả lời

Thạch Sanh là người nhân hậu, độ lượng, trong sáng vô cùng. Luôn tin người, sẵn sàng giúp đỡ người bị hại, không bao giờ nghĩ tới việc người đền ơn.
VD: Chi tiết Thạch Sanh dù biết được bộ mặt thật của mẹ con nhà Lí Thông nhưng vẫn thả họ về quê

Câu hỏi 4. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Hãy chỉ ra các chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện. Những chỉ tiết này có tác dụng gì trong việc khắc hoạ nhân vật Thạch Sanh?

Trả lời:

Các chi tiết kì ảo và ý nghĩa của chúng:
- Thạch Sanh là thái tử do Ngọc Hoàng phái xuống đầu thai làm con vợ chồng nhà nọ. Bà mẹ mang thai mấy năm mà không sinh
=> Khẳng định nguồn gốc cao quý, tài năng phi thường của Thạch Sanh
- Được thiên thần dạy đủ các môn võ nghệ, mọi phép thần thông
=> khẳng định nguồn gốc cao quý, tài năng phi thường của Thạch Sanh
- Cậu giết chằn tinh và đại bàng => khẳng định nguồn gốc cao quý, tài năng phi thường của Thạch Sanh
- Cứu con trai vua Thủy Tề và được mời xuống chơi Thủy Cung => người hiền sẽ gặp lành
- Hồn chằn tinh và đại bàng tìm cách vu oan cho Thạch Sanh => sức sống dai dẳng của cái ác.
- Niêu cơm thần ăn mãi không hết=> ước mơ về cuộc ống no đủ của nhân dân lao động.
- Cây đàn thần làm cho Thạch Sanh giải oan nó còn làm cho đất nước hòa bình => tượng trưng cho công lí, cho sức mạnh của chính nghĩa
=> Những chi tiết này nhằm tăng sức hấp dẫn cho truyện thể hiện quan niệm của người dân lao động về công lí và mơ ước ở đời.

Câu hỏi 5. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Các chỉ tiết kết thúc truyện: “Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh. Lễ cưới của họ tưng bừng nhất kinh kì, chưa bao giờ và chưa ở đâu có lễ cưới tưng bừng như thế.” và “Về sau, vua không có con trai, đã nhường ngôi cho Thạch Sanh.” cho thấy nhân dân ta muốn thể hiện ước mơ gì?

Trả lời

=> Ước mơ của nhân dân ta về công lí, người hiền gặp lành, ác giả ác báo, phê phán những kẻ vong ân bội nghĩa

Câu hỏi 6. (trang 23 – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều)
Đoạn thơ sau đã nhấn mạnh thêm ý nghĩa nào của truyện Thạch Sanh?

Trả lời

Ý nghĩa:
Nhân danh công lí, tiếng đàn ấy đã thay lời nạn nhân oan uổng nói to lên, vang lên tất cả sự thật, bênh vực người có công, tố cáo kẻ gian xảo, cướp công, gây tội ác, bất nghĩa, bất nhân. Âm thanh, nhịp phách của tiếng đàn rắn rỏi, mạnh mẽ, dứt khoát… như tiếng vị quan toà phân xử rạch ròi như lưỡi rìu, mũi tên chàng dũng sĩ nhằm giữa mặt kẻ quyền cao chức lớn, nhưng chúng là thủ phạm gieo đau khổ cho người dân lương thiện. Tiếng đàn của Thạch Sanh vang lên giữa thanh thiên bạch nhật, nói rõ tất cả mọi lẽ đời ân oán, nghĩa tình, vọng từ ngục tối, vọng khắp kính thành.

Trên đây là phần soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều. Phần soạn này tập trung vào ba phần: Trước khi đọc văn bản “Thạch Sanh”; đọc hiểu văn bản “Thạch Sanh” và trả lời câu hỏi sau khi đọc “Thạch Sanh”. Các phần đã được trả lời đầy đủ, chi tiết – phần tài liệu khi các bạn tìm hiểu về truyện “Thạch Sanh". Nếu bài viết “Soạn bài “Thạch Sanh” – Bộ sách giáo khoa Cánh Diều” hay và hữu ích các bạn hãy ấn vào nút like và chia sẻ với các bạn khác nhé!
 
Soạn bài "Thạch Sanh" - Bộ sách giáo khoa Cánh Diều (Ngữ văn 6) được chia làm ba phần:
- Chuẩn bị trước khi học bài "Thạch Sanh"
- Đọc hiểu văn bản "Thạch Sanh"
- Trả lời câu hỏi cuối bài văn bản "Thạch Sanh".
 

Chủ đề mới

VnKienthuc lúc này

Không có thành viên trực tuyến.

Định hướng

Diễn đàn VnKienthuc.com là nơi thảo luận và chia sẻ về mọi kiến thức hữu ích trong học tập và cuộc sống, khởi nghiệp, kinh doanh,...
Top