Truyện cổ tích “Sọ Dừa” đề cao giá trị chân chính của con người và tình yêu thương đối với con người bất hạnh. Qua truyện “Sọ Dừa”, tác giả dân gian muốn gửi gắm ước mơ của nhân dân về những người hiền lành, lương thiện sẽ gặp những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Bài viết này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu truyện “Sọ Dừa” – Văn 6 (Chân trời sáng tạo).
I. Tìm hiểu chung
1. Truyện cổ tích
Truyện cổ tích:là loại truyện dân gian xoay quanh cuộc đời của một số kểu nhân vật. Truyện thể hiện cách nhìn, cách nghĩ của người xưa với cuộc sống đồng thời nói lên mơ ước về cuộc sống tốt đẹp.
- Truyện có yếu tố hoang đường, kỳ ảo
- Một số kiểu nhân vật:bất hạnh, dũng sỹ, thông minh...
2. Truyện cổ tích “Sọ Dừa”
a. Ý nghĩa nhan đề truyện “Sọ Dừa”
- Nhan đề là tên nhân vật chính, tên nhân vật đặc biệt gợi ra ngoại hình khác biệt.
b. Nhân vật chính
- Nhân vật Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật bất hạnh – có ngoại hình xấu xí.
c. Tóm tắt truyện “Sọ Dừa”
- Nêu các sự việc chính và tóm tắt:
+ Sự ra đời của Sọ Dừa
+ Sọ Dừa đi ở cho nhà phú ông.
+ Sọ Dừa kết hôn cùng con gái út nhà phú ông.
+ Sọ Dừa đỗ trạng nguyên và phải đi sứ.
+ Vợ Sọ Dừa sau khi bị hãm hại đã gặp lại chồng.
+ Hai cô chị bỏ đi biệt xứ, vợ chồng Sọ dừa sống hạnh phúc.
- Truyện kể theo thứ tự tự nhiên (trình tự thời gian).
d. Bố cục truyện “Sọ Dừa”
- Bố cục 3 phần:
+ Phần 1: (Từ đầu đến đặt tên cho nó là Sọ Dừa”): Sự ra đời của Sọ Dừa
+ Phần 2: (Tiếp theo đến“cảnh đảo hoang vắng”): Những thử thách của Sọ Dừa
+ Phần 3: (Còn lại): Hạnh phúc của Sọ Dừa
II. Tìm hiểu chi tiết truyện “Sọ Dừa” – Đọc hiểu văn bản “Sọ Dừa”
1. Nhân vật Sọ Dừa
a) Ngoại hình:
- Giống như quả dừa, không có chân tay,…
- Di chuyển: Lăn lông lốc.
- Xấu xí, dị biệt.
- Cảm nghĩ: Nhân vật thiệt thòi, đáng thương.
b) Phẩm chất:
- Chăn bò rất giỏi.
- Có tài thổi sáo; lo đủ sính lễ cưới vợ.
- Kiên trì học hành, thi đỗ trạng nguyên.
- Lo lắng cho vợ; dự đoán, đề phòng trước những thử thách.
Chăm chỉ, chịu khó, không sợ gian khổ, biết giúp đỡ mẹ; Tự tin vào bản thân; Giỏi giang, thông minh lỗi lạc; Thủy chung, ngay thẳng.
- Cảm nghĩ: Khâm phục, ngưỡng mộ, yêu mến.
c) Kết cục của nhân vật:
- Vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc.
- Bài học:
+ Khi xem xét, đánh giá con người không nên chỉ dựa vào hình thức bên ngoài, không nên có định kiến với vẻ bề ngoài dị biệt. Điều quan trọng là xem xét những phẩm chất của họ.
+ Con người nếu có hoàn cảnh khó khăn, không hoàn thiện về ngoại hình thì càng cần biết vươn lên để nâng cao và chứng tỏ giá trị bản thân.
2. Các yếu tố kì ảo trong truyện "Sọ Dừa"
- Sự ra đời của Sọ Dừa (Bà mẹ mang thai sau khi uống nước trong sọ dừa, hình dáng của Sọ Dừa).
- Chăn bò giỏi.
- Thổi sáo hay.
- Chuẩn bị đủ sính lễ.
- Biến thành chàng trai khôi ngô.
- Vợ Sọ Dừa thoát khỏi bụng cá, sống sót;
- Gà trống gáy thành tiếng người,…
Ý nghĩa:
- Làm cho câu chuyện hay hơn, ly kỳ, hấp dẫn.
- Thể hiện ước mơ của nhân dân: có được khả năng kỳ diệu, người bất hạnh được bù đắp, người tốt sẽ được hưởng hạnh phúc,…
III. Tổng kết
1. Nội dung truyện “Sọ Dừa”
- Đề tài: Ngoại hình và phẩm chất bên trong của con người.
- Chủ đề: Thể hiện ước mơ của nhân dân về công bằng xã hội: Những người thiệt thòi, bất hạnh, tốt bụng sẽ được hưởng hạnh phúc; những kẻ ác, tham lam sẽ bị trừng trị.
- Ý nghĩa: Nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người (Không nên chỉ nhìn vẻ bề ngoài, cần tìm hiểu, coi trọng phẩm chất bên trong của họ).
2. Nghệ thuật trong truyện “Sọ Dừa”
- Cốt truyện ly kỳ, hấp dẫn.
- Các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo thú vị, bất ngờ.
- Xây dựng nhân vật có đặc điểm đặc biệt.
IV. Luyện tập
Câu 1: “Sọ Dừa” thuộc thể loại truyện cổ tích gì?
A.Truyện cổ tích về nhân vật bất hạnh
B. Truyện cổ tích về nhân vật người đội lốt vật
C. Truyện cổ tích về nhân vật thông minh
D. Truyện cổ tích về nhân vật dũng sĩ
Câu 2: Đâu không phải tài năng của “Sọ Dừa”
A.Tài chăn bò
B. Tài thổi sáo
C. Tài trí thông minh khác thường
D. Tài bắn cung
Câu 3: Cái kết cho hai người chị độc ác và đố kị là gì?
A.Bị sét đánh
B. Bị cha từ mặt
C. Xấu hổ bỏ đi biệt xứ
D. Trở nên xấu xí
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về truyện “Sọ Dừa” – Văn 6 nằm trong bộ sách Chân trời sáng tạo.. Truyện “Sọ Dừa” đã nhắn nhủ chúng ta đánh giá một con người không nên nhìn vẻ bề ngoài, cần tìm hiểu và coi trọng phẩm chất bên trong của họ.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết.
Trần Ngọc
Bài viết này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu truyện “Sọ Dừa” – Văn 6 (Chân trời sáng tạo).
I. Tìm hiểu chung
1. Truyện cổ tích
Truyện cổ tích:là loại truyện dân gian xoay quanh cuộc đời của một số kểu nhân vật. Truyện thể hiện cách nhìn, cách nghĩ của người xưa với cuộc sống đồng thời nói lên mơ ước về cuộc sống tốt đẹp.
- Truyện có yếu tố hoang đường, kỳ ảo
- Một số kiểu nhân vật:bất hạnh, dũng sỹ, thông minh...
2. Truyện cổ tích “Sọ Dừa”
a. Ý nghĩa nhan đề truyện “Sọ Dừa”
- Nhan đề là tên nhân vật chính, tên nhân vật đặc biệt gợi ra ngoại hình khác biệt.
b. Nhân vật chính
- Nhân vật Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật bất hạnh – có ngoại hình xấu xí.
c. Tóm tắt truyện “Sọ Dừa”
- Nêu các sự việc chính và tóm tắt:
+ Sự ra đời của Sọ Dừa
+ Sọ Dừa đi ở cho nhà phú ông.
+ Sọ Dừa kết hôn cùng con gái út nhà phú ông.
+ Sọ Dừa đỗ trạng nguyên và phải đi sứ.
+ Vợ Sọ Dừa sau khi bị hãm hại đã gặp lại chồng.
+ Hai cô chị bỏ đi biệt xứ, vợ chồng Sọ dừa sống hạnh phúc.
- Truyện kể theo thứ tự tự nhiên (trình tự thời gian).
d. Bố cục truyện “Sọ Dừa”
- Bố cục 3 phần:
+ Phần 1: (Từ đầu đến đặt tên cho nó là Sọ Dừa”): Sự ra đời của Sọ Dừa
+ Phần 2: (Tiếp theo đến“cảnh đảo hoang vắng”): Những thử thách của Sọ Dừa
+ Phần 3: (Còn lại): Hạnh phúc của Sọ Dừa
II. Tìm hiểu chi tiết truyện “Sọ Dừa” – Đọc hiểu văn bản “Sọ Dừa”
1. Nhân vật Sọ Dừa
a) Ngoại hình:
- Giống như quả dừa, không có chân tay,…
- Di chuyển: Lăn lông lốc.
- Xấu xí, dị biệt.
- Cảm nghĩ: Nhân vật thiệt thòi, đáng thương.
b) Phẩm chất:
- Chăn bò rất giỏi.
- Có tài thổi sáo; lo đủ sính lễ cưới vợ.
- Kiên trì học hành, thi đỗ trạng nguyên.
- Lo lắng cho vợ; dự đoán, đề phòng trước những thử thách.
Chăm chỉ, chịu khó, không sợ gian khổ, biết giúp đỡ mẹ; Tự tin vào bản thân; Giỏi giang, thông minh lỗi lạc; Thủy chung, ngay thẳng.
- Cảm nghĩ: Khâm phục, ngưỡng mộ, yêu mến.
c) Kết cục của nhân vật:
- Vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc.
- Bài học:
+ Khi xem xét, đánh giá con người không nên chỉ dựa vào hình thức bên ngoài, không nên có định kiến với vẻ bề ngoài dị biệt. Điều quan trọng là xem xét những phẩm chất của họ.
+ Con người nếu có hoàn cảnh khó khăn, không hoàn thiện về ngoại hình thì càng cần biết vươn lên để nâng cao và chứng tỏ giá trị bản thân.
2. Các yếu tố kì ảo trong truyện "Sọ Dừa"
- Sự ra đời của Sọ Dừa (Bà mẹ mang thai sau khi uống nước trong sọ dừa, hình dáng của Sọ Dừa).
- Chăn bò giỏi.
- Thổi sáo hay.
- Chuẩn bị đủ sính lễ.
- Biến thành chàng trai khôi ngô.
- Vợ Sọ Dừa thoát khỏi bụng cá, sống sót;
- Gà trống gáy thành tiếng người,…
Ý nghĩa:
- Làm cho câu chuyện hay hơn, ly kỳ, hấp dẫn.
- Thể hiện ước mơ của nhân dân: có được khả năng kỳ diệu, người bất hạnh được bù đắp, người tốt sẽ được hưởng hạnh phúc,…
III. Tổng kết
1. Nội dung truyện “Sọ Dừa”
- Đề tài: Ngoại hình và phẩm chất bên trong của con người.
- Chủ đề: Thể hiện ước mơ của nhân dân về công bằng xã hội: Những người thiệt thòi, bất hạnh, tốt bụng sẽ được hưởng hạnh phúc; những kẻ ác, tham lam sẽ bị trừng trị.
- Ý nghĩa: Nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người (Không nên chỉ nhìn vẻ bề ngoài, cần tìm hiểu, coi trọng phẩm chất bên trong của họ).
2. Nghệ thuật trong truyện “Sọ Dừa”
- Cốt truyện ly kỳ, hấp dẫn.
- Các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo thú vị, bất ngờ.
- Xây dựng nhân vật có đặc điểm đặc biệt.
IV. Luyện tập
Câu 1: “Sọ Dừa” thuộc thể loại truyện cổ tích gì?
A.Truyện cổ tích về nhân vật bất hạnh
B. Truyện cổ tích về nhân vật người đội lốt vật
C. Truyện cổ tích về nhân vật thông minh
D. Truyện cổ tích về nhân vật dũng sĩ
Câu 2: Đâu không phải tài năng của “Sọ Dừa”
A.Tài chăn bò
B. Tài thổi sáo
C. Tài trí thông minh khác thường
D. Tài bắn cung
Câu 3: Cái kết cho hai người chị độc ác và đố kị là gì?
A.Bị sét đánh
B. Bị cha từ mặt
C. Xấu hổ bỏ đi biệt xứ
D. Trở nên xấu xí
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về truyện “Sọ Dừa” – Văn 6 nằm trong bộ sách Chân trời sáng tạo.. Truyện “Sọ Dừa” đã nhắn nhủ chúng ta đánh giá một con người không nên nhìn vẻ bề ngoài, cần tìm hiểu và coi trọng phẩm chất bên trong của họ.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết.
Trần Ngọc
