Phân tích ý nghĩa, nhan đề tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao

[nang moi]

Đề bài: Phân tích ý nghĩa, nhan đề tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao
Bài làm
​

Chí Phèo là kiệt tác của văn chương Nam Cao, cũng là thành tựu đặc biệt xuất sắc của văn chương hiện đại. Các tên mà tác phẩm đã từng đặt là Cái lò gạch cũ, Đôi lứa xứng đôi, Chí Phèo.
Truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao bắt đầu có tên là Cái lò gạch cũ. Trước hết, có thể nói rằng, hình ảnh cái lò gạch cũ chiếm một vị trí đặc biệt trong tác phẩm. Mở đầu tác phẩm là hình ảnh người ta nhặt được Chí trong cái lò gạch bỏ không và kết thúc tác phẩm khi Chí Phèo vung dao giết Bá Kiến rồi tự sát. Thị Nở trông cảnh đó nhìn xuống bụng và thoáng thấy hiện ra cái lò gạch vắng người qua lại. Như vậy, nhà văn đã tạo ra một kết cấu vòng tròn thể hiện vòng đời luẩn quẩn của những nạn nhân xã hội. Đồng thời cũng thể hiện cái nhìn bi quan, bế tắc trước bi kịch đau đớn tột cùng của người nông dân trước cách mạng tháng Tám.
Năm 1914, nhà xuất bản đã tự đổi ý thành Đôi lứa xứng đôi. Bởi vì, phản ứng thực tế lúc bấy giờ văn chương đã trở thành một thứ hàng hóa để đáp ứng thị hiếu của phần đông độc giả và nhà xuất bản đã đổi tên tạo ra một cái tên giật gân để thu hút độc giả. Nhan đề Đôi lứa xứng đôi đã thể hiện sự lệch lạc trong tiếp nhận văn chương nghệ thuật của Nam Cao ở một số công chúng độc giả đương thời. Dụng ý nghệ thuật của Nam Cao không hề bôi nhọ những con người nghèo khổ khốn cùng. Khi miêu tả họ với vẻ bên ngoài thô kệch, xấu xí, trái lại ngòi bút của Nam Cao đi sâu vào nhân vật để phát triển và khẳng định bản chất lương thiện, đẹp đẽ ngay cả khi họ mất nhân hình nhân tính, đồng thời đề cao tình người ấm áp.
Chính vì vậy đến năm 1946, Nam Cao đã đổi tên tác phẩm thành Chí Phèo với những ý nghĩa sau: một mặt nó hướng người đọc vào nhân vật trung tâm của tác phẩm; mặt khác nó thuộc về phong cách nghệ thuật của Nam Cao: ngòi bút của nhà văn thường tỏ ra lạnh lung, khách quan, nhân vật của ông thường có là thị, hắn, nó, Chí Phèo… nhưng ẩn đằng sau nó là trái tim ấm nóng của nhà văn trước hiện tượng con người nêu ra trong tác phẩm.
Qua nhan đề của tác phẩm, Nam Cao cho thấy Chí Phèo là một hiện tượng điển hình cho mọi bi kịch đau đớn nhất, tủi cực nhất của người nông dân lương thiện trong xã hội cũ sinh ra là người mà không được quyền làm người.