Đây là dàn ý chung về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
PHÂN TÍCH BÀI THƠ “ MÙA XUÂN NHO NHỎ” CỦA THANH HẢI
-Một cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam_Bài thơ “ mùa xuân nho nhỏ” viết vào 11/1980_không bao lâu trước khi ông qua đời vào 12/1980
- Tiếng lòng tha thiết yêu mến đất nước
- Ước nguyện chân thành được cống hiến , làm mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân đất nước.
* Thân bài:
a) Cảm xúc mùa xuân thiên nhiên đất nước
Mở đầu là giọng điệu êm dịu nhẹ nhàng
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
-Nghệ thuật đưa vị ngữ lên đầu câu, đổi trật tự cú pháp
- Nhấn mạnh tạo ý ấn tượng, bức tranh xuân có dòng sông xanh, có sắc hoa tím biếc_sắc màu tượng trưng cho xứ Huế, Huế vốn đẹp dịu hiền, tràn đầy sức sống
- Âm thanh của tiếng chim vang xa:
Ơi ! con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
- Từ “ơi” cảm xúc độc đáo_hót chi giọng điệu rất Huế, không gian tươi vui, rộn rang, tưng bừng. Cảm xúc về mùa xuân được cảm nhận qua những chuyển đổi cảm giác, từ thính giác(chim hót), thị giác(hoa tím)và xúc giác:
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
-Say sưa trước vẻ đẹp Huế vào xuân, ngất ngây trước cảnh đất trời đón xuân, cảm xúc đến với những người cách mạng:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
-Đất nước tràn ngập mùa xuân, đó là sự cống hiến của con người
-Xuân về đâu cây cối cũng đâm chồi nảy lộc, xuân thiên nhiên đọng lại “chồi non, lộc mới”, nghệ thuật ẩn dụ, nghĩa tượng trưng_cành lá ngụy trang, người lính bảo vệ quê hương. Mùa xuân theo bước chân người cầm súng đem yên vui đến mọi nhà, đem yên bình cho đất nước. Mùa xuân đến từ bàn tay người lao động, làm giàu cho đất nước, không khí lao động khẩn trương không riêng ai:
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao
-Điệp từ “ tất cả” so sánh_ không giành riêng ai, hòa vào nhịp sống mới, cùng góp tay vào công việc xây dựng,còn đo dấu tích của sự tàn phá _giặc thiêu cháy quê hương. Tạo cơ sở tốt :
Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
-Suy ngẫm về đất nước, về dân tộc anh hùng, chịu đau thương chồng chất, mất mát hi sinh đánh tan bao kẻ thù xâm lược, thoát cảnh đời tối tăm, như vì sao sáng ngời niềm tin đất nước sẽ phát triển trong tương lai sau này
-Tâm niệm của nhà thơ: Trong trái tim của tâm hồn Thanh Hải không chỉ đơn thuần mùa xuân đất trời, mùa xuân đất nước mà còn là mùa xuân của tình người với tâm niệm thể hiện qua những vần thơ đẹp :
Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
-Cuộc sống trong mắt nhà thơ bao giờ cũng đẹp, cũng quí
-Sống cho mọi người cho xã hội dù sự sống trong ông sắp mất. Điệp từ “ta” nhấn mạnh ước nguyện của Thanh Hải , từ “ ta” được dung như một đại từ, cái ta của tác giả và của nhiều người khác, ở đây có sự thay đổi về đại từ, nếu khổ thơ trước được dung đại từ tôi chỉ bản thân tác giả, trong khổ thơ này cái “tôi” đã nhập vào cái “ta” tạo nghĩa mới mẻ, tác giả và nhiều người khác mong muốn được góp phần mình vào vẻ đẹp đất trời lươn sẵn có trong tâm hồn, trong tư tưởng. Mong ước của Thanh Hải rất nhỏ bé, muốn hóa thân thành loài chim ngày ngày cất cao đôi cánh tự do, thoải mái cất lên những tiếng hót du dương, góp những âm thanh sôi nổi nhộn nhịp cho cuộc sống vui hơn _dù là một chú chim se sẻ nhỏ bé hay chú hoàng oanh với bộ lông rực rỡ, tiếng hót loài chim trong tâm hồn tác giả sẽ vang vọng núi rừng, sẽ đến với tất cả.Hình ảnh nhành hoa , một nhành chứ không phải nhiều, một loài hoa bé nhỏ ven sông mang hương thơm tô đẹp cho cuộc sống, mùi hương sẽ lặng lẽ làm dịu tâm hồn bực giận, làm thanh thản bao tâm hồn, làm ấm áp bao trái tim. Một sự hóa thân diệu kì, mượn hình ảnh trong thiên nhiên thể hiện niềm mong muốn thiết tha sống có ích, khát vọng được dâng hiến. Không dừng lại, tác giả muốn làm một nốt nhạc trầm hòa nhịp vào bài ca của dân tộc tăng phần gợi cảm_nốt trầm không đủ để làm nên một bản nhạc nhưng góp phần thêm hay trong những giai điệu, ý nghĩa biết nhường nào. Ước muốn của nhà thơ thể hiện thái độ khiêm tốn không muốn làm điều gì cao sang, to tác, ước muốn nhỏ nhoi nhưng có thể dâng cho đời nhiều điều tốt đẹp. Vẻ đẹp trong thiên nhiên qua sự biến hóa tài tình và một tâm hồn thi nhân sâu lắng của Thanh Hải rất đẹp. Sâu lắng, giản dị không hoa lệ mĩ miều, tất cả tạo thành mùa xuân nho nhỏ trong tâm hồn nhà thơ bởi mùa xuân đã đến với tác giả và trở thành:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
-Vấn đề tuổi tác không quan trọng, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào vẫn cứ cống hiến, góp phần cho cuộc sống thêm tươi đẹp bằng những hành động lặng lẽ âm thầm, mùa xuân sẽ đẹp, đất nước sẽ giàu nếu những cống hiến của mọi người là đích thực. Dù là một anh chàng thanh niên sung sức, dù là ông lão tóc bạc phơ_ điệp từ “dù” khẳng định cống hiến cho đời là vô tận, đúng là một lẽ sống cao đẹp của Thanh Hải sống vì mọi người một nhân xưng quan đúng đắn. Tuổi tác sẽ là thước đo mùa xuân đến làm cho đời thêm đẹp, thêm vui sống biết cống hiến, cuộc sống có ý nghĩa biết bao.
b)Phát biểu cảm nghĩ ( phân tích xong mới nêu phần phát biểu cảm nghĩ không lồng vào kết bài)
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
-Bài thơ giàu nhạc điệu của ngôn từ bởi chất thơ, chất nhạc, bởi nhịp thơ đa dạng, âm điệu hòa nhập vào dân ca xứ Huế, mênh mang tha thiết hòa với phách tiền nhạc khí của dân tộc, điểm nhạc cho lời ca một dân tộc có truyền thống lâu đời. Biểu lộ niềm tin yêu vào cuộc đời đẹp quá sự hòa quyện giữa nhạc và thơ trong chữ, từng dòng thơ ngọt ngào chất Huế bởi tiếng hát hiến dâng cho đời cho đất nước đang thời kì xây dựng, mùa xuân vang tiếng hát làm rộn rã lòng người. Một tâm hồn yêu Huế, yêu dất nước của Thanh Hải
c) Kết bài
Nếu là con chim chiếc lá
Con chim phải hót chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình.
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ là tiếng hát yêu đời. Bài thơ gợi ý nghĩa cuộc sống, phải biết hiến dâng, phải sống như thế nào cho xứng đáng.
* Nếu các em không có thời gian để kiếm các bài thơ hay, hay các bài phân tích thơ, hãy lập topic, chị sẽ kiếm giúp các em*
PHÂN TÍCH BÀI THƠ “ MÙA XUÂN NHO NHỎ” CỦA THANH HẢI
- Mở bài: -Thanh Hải tên khai sinh là Phạm Bá Ngoãn quê ở tỉnh Thừa Thiên -Huế
-Một cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam_Bài thơ “ mùa xuân nho nhỏ” viết vào 11/1980_không bao lâu trước khi ông qua đời vào 12/1980
- Tiếng lòng tha thiết yêu mến đất nước
- Ước nguyện chân thành được cống hiến , làm mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân đất nước.
* Thân bài:
a) Cảm xúc mùa xuân thiên nhiên đất nước
Mở đầu là giọng điệu êm dịu nhẹ nhàng
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
-Nghệ thuật đưa vị ngữ lên đầu câu, đổi trật tự cú pháp
- Nhấn mạnh tạo ý ấn tượng, bức tranh xuân có dòng sông xanh, có sắc hoa tím biếc_sắc màu tượng trưng cho xứ Huế, Huế vốn đẹp dịu hiền, tràn đầy sức sống
- Âm thanh của tiếng chim vang xa:
Ơi ! con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
- Từ “ơi” cảm xúc độc đáo_hót chi giọng điệu rất Huế, không gian tươi vui, rộn rang, tưng bừng. Cảm xúc về mùa xuân được cảm nhận qua những chuyển đổi cảm giác, từ thính giác(chim hót), thị giác(hoa tím)và xúc giác:
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
-Say sưa trước vẻ đẹp Huế vào xuân, ngất ngây trước cảnh đất trời đón xuân, cảm xúc đến với những người cách mạng:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
-Đất nước tràn ngập mùa xuân, đó là sự cống hiến của con người
-Xuân về đâu cây cối cũng đâm chồi nảy lộc, xuân thiên nhiên đọng lại “chồi non, lộc mới”, nghệ thuật ẩn dụ, nghĩa tượng trưng_cành lá ngụy trang, người lính bảo vệ quê hương. Mùa xuân theo bước chân người cầm súng đem yên vui đến mọi nhà, đem yên bình cho đất nước. Mùa xuân đến từ bàn tay người lao động, làm giàu cho đất nước, không khí lao động khẩn trương không riêng ai:
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao
-Điệp từ “ tất cả” so sánh_ không giành riêng ai, hòa vào nhịp sống mới, cùng góp tay vào công việc xây dựng,còn đo dấu tích của sự tàn phá _giặc thiêu cháy quê hương. Tạo cơ sở tốt :
Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
-Suy ngẫm về đất nước, về dân tộc anh hùng, chịu đau thương chồng chất, mất mát hi sinh đánh tan bao kẻ thù xâm lược, thoát cảnh đời tối tăm, như vì sao sáng ngời niềm tin đất nước sẽ phát triển trong tương lai sau này
-Tâm niệm của nhà thơ: Trong trái tim của tâm hồn Thanh Hải không chỉ đơn thuần mùa xuân đất trời, mùa xuân đất nước mà còn là mùa xuân của tình người với tâm niệm thể hiện qua những vần thơ đẹp :
Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
-Cuộc sống trong mắt nhà thơ bao giờ cũng đẹp, cũng quí
-Sống cho mọi người cho xã hội dù sự sống trong ông sắp mất. Điệp từ “ta” nhấn mạnh ước nguyện của Thanh Hải , từ “ ta” được dung như một đại từ, cái ta của tác giả và của nhiều người khác, ở đây có sự thay đổi về đại từ, nếu khổ thơ trước được dung đại từ tôi chỉ bản thân tác giả, trong khổ thơ này cái “tôi” đã nhập vào cái “ta” tạo nghĩa mới mẻ, tác giả và nhiều người khác mong muốn được góp phần mình vào vẻ đẹp đất trời lươn sẵn có trong tâm hồn, trong tư tưởng. Mong ước của Thanh Hải rất nhỏ bé, muốn hóa thân thành loài chim ngày ngày cất cao đôi cánh tự do, thoải mái cất lên những tiếng hót du dương, góp những âm thanh sôi nổi nhộn nhịp cho cuộc sống vui hơn _dù là một chú chim se sẻ nhỏ bé hay chú hoàng oanh với bộ lông rực rỡ, tiếng hót loài chim trong tâm hồn tác giả sẽ vang vọng núi rừng, sẽ đến với tất cả.Hình ảnh nhành hoa , một nhành chứ không phải nhiều, một loài hoa bé nhỏ ven sông mang hương thơm tô đẹp cho cuộc sống, mùi hương sẽ lặng lẽ làm dịu tâm hồn bực giận, làm thanh thản bao tâm hồn, làm ấm áp bao trái tim. Một sự hóa thân diệu kì, mượn hình ảnh trong thiên nhiên thể hiện niềm mong muốn thiết tha sống có ích, khát vọng được dâng hiến. Không dừng lại, tác giả muốn làm một nốt nhạc trầm hòa nhịp vào bài ca của dân tộc tăng phần gợi cảm_nốt trầm không đủ để làm nên một bản nhạc nhưng góp phần thêm hay trong những giai điệu, ý nghĩa biết nhường nào. Ước muốn của nhà thơ thể hiện thái độ khiêm tốn không muốn làm điều gì cao sang, to tác, ước muốn nhỏ nhoi nhưng có thể dâng cho đời nhiều điều tốt đẹp. Vẻ đẹp trong thiên nhiên qua sự biến hóa tài tình và một tâm hồn thi nhân sâu lắng của Thanh Hải rất đẹp. Sâu lắng, giản dị không hoa lệ mĩ miều, tất cả tạo thành mùa xuân nho nhỏ trong tâm hồn nhà thơ bởi mùa xuân đã đến với tác giả và trở thành:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
-Vấn đề tuổi tác không quan trọng, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào vẫn cứ cống hiến, góp phần cho cuộc sống thêm tươi đẹp bằng những hành động lặng lẽ âm thầm, mùa xuân sẽ đẹp, đất nước sẽ giàu nếu những cống hiến của mọi người là đích thực. Dù là một anh chàng thanh niên sung sức, dù là ông lão tóc bạc phơ_ điệp từ “dù” khẳng định cống hiến cho đời là vô tận, đúng là một lẽ sống cao đẹp của Thanh Hải sống vì mọi người một nhân xưng quan đúng đắn. Tuổi tác sẽ là thước đo mùa xuân đến làm cho đời thêm đẹp, thêm vui sống biết cống hiến, cuộc sống có ý nghĩa biết bao.
b)Phát biểu cảm nghĩ ( phân tích xong mới nêu phần phát biểu cảm nghĩ không lồng vào kết bài)
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
-Bài thơ giàu nhạc điệu của ngôn từ bởi chất thơ, chất nhạc, bởi nhịp thơ đa dạng, âm điệu hòa nhập vào dân ca xứ Huế, mênh mang tha thiết hòa với phách tiền nhạc khí của dân tộc, điểm nhạc cho lời ca một dân tộc có truyền thống lâu đời. Biểu lộ niềm tin yêu vào cuộc đời đẹp quá sự hòa quyện giữa nhạc và thơ trong chữ, từng dòng thơ ngọt ngào chất Huế bởi tiếng hát hiến dâng cho đời cho đất nước đang thời kì xây dựng, mùa xuân vang tiếng hát làm rộn rã lòng người. Một tâm hồn yêu Huế, yêu dất nước của Thanh Hải
c) Kết bài
Nếu là con chim chiếc lá
Con chim phải hót chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình.
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ là tiếng hát yêu đời. Bài thơ gợi ý nghĩa cuộc sống, phải biết hiến dâng, phải sống như thế nào cho xứng đáng.
* Nếu các em không có thời gian để kiếm các bài thơ hay, hay các bài phân tích thơ, hãy lập topic, chị sẽ kiếm giúp các em*
