NHỮNG CHUYỂN BIẾN MỚI VỀ KINH TẾ, CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT.
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp
a. Mục đích
Để bù đắp những thiệt hại trong chiến tranh thế giới thứ nhất, khôi phục địa vị của Pháp trong thế giới tư bản, chính quyền Pháp đẩy mạnh bóc lột trong nước, tiến hành cuộc khai thác lần 2 ở Đông Dương - chủ yếu là Việt Nam.
b. Nội dung chương trình khai thác
Tư bản Pháp đã tăng cường đầu tư vào các ngành kinh tế với quy mô lớn, tốc độ nhanh (Số vốn đầu tư lên đến 4 tỉ Phơ - răng (trong vòng 6 năm từ 1924 - 1929)
* Trong nông nghiệp:
Số vốn đầu tư vào nông nghiệp nhiều nhất, chủ yếu là lập các đồn điền cao su, diện tích cao su tăng, nhiều công ty cao su mới ra đời .
* Trong công nghiệp:
Tư bản Pháp coi trọng khai thác mỏ, trước hết là mỏ than, ngoài than còn có thiếc, kẽm, sắt…bên cạnh đó Pháp còn mở một số ngành công nghiệp chế biến: dệt, rươu, muối, xay xát…
* Thương nghiệp:
Ngoại thương có bước phát triển mới, nội thương được đẩy mạnh.
* Giao thông vận tải:
Hệ thống giao thông được phát triển, các đô thi được mở rộng, dân cư đông hơn
* Tài chính:
Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chỉ huy nền kinh tế Đông Dương.
Pháp thi hành biện pháp tăng thuế. Kết quả: Ngân sách Đông Dương 1930 tăng gấp 3 lần so với 1912
2. Chính sách chính trị - xã hội và văn hoá – giáo dục của thực dân Pháp:
a. Chính trị - xã hội
Một mặt, thực dân Pháp thi hành chính sách chuyên chế triệt để, tăng cường hệ thống cảnh sát, mật thám, nhà tù để trấn áp cách mạng.
Mặt khác, lôi kéo lừa bịp một bộ phận địa chủ và tư sản Việt Nam tham gia vào chính quyền dân cử
b. Văn hoá - giáo dục
+ Hệ thống giáo dục Pháp - Việt được mở rộng
+ Cho phép hàng chục tờ báo, tạp chí bằng chữ Quốc ngữ và tiếng Pháp hoạt động, khuyến khích xuất bản các sách báo cổ vũ chủ trương “Pháp - Việt đề huề”, gieo rắc ảo tưởng hòa bình và hợp tác giữa chúng với bọn bù nhìn.
+ Các trào lưu tư tưởng, khoa học – kĩ thuật, văn hóa nghệ thuật phương tây du nhập vào Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng còn khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan và tệ nạn xã hội.
Các yếu tố văn hóa truyền thống, văn hóa mới tiến bộ, ngoại lai, nô dịch cùng tồn tại, đan xen và đấu tranh với nhau.
3. Tác động
a. Về kinh tế
Kinh tế tư bản Pháp ở Đông Dương có bước phát triển mới. Pháp có đầu tư kỹ thuật và nhân lực song rất hạn chế. Sự chuyển biến ít nhiều về kinh tế có tính chất cục bộ ở một số vùng.
Nền kinh tế Việt Nam vẫn rất lạc hậu, mất cân đối và lệ thuộc vào nền kinh tế Pháp .
b. Về xã hội
Cuộc khai thác lần thứ hai của thực dân Pháp đã làm cho xã hội Việt Nam tiếp tục phân hoá sâu sắc, bên cạnh các giai cấp cũ (Địa chủ - phong kiến và nông dân) đã xuất hiện các giai cấp mới (tư sản, tiểu tư sản và công nhân) với quyền lợi, địa vị kinh tế và thái độ chính trị khác nhau…
Thái độ chính trị - khả năng cách mạng của các giai cấp
Do tác động của chính sách khai thác thuộc địa các giai cấp ở Việt Nam có những chuyển biến mới
+ Giai cấp địa chủ phong kiến tiếp tục phân hóa, một bộ phận không nhỏ tiểu, trung địa chủ tham gia phong trào dân tộc dân chủ chống thực dân Pháp và tay sai
+ Giai cấp nông dân bị đế quốc và phong kiến tước đoạt rưộng đất, bị bần cùng hoá, mâu thuẫn gay gắt với đế quốc Pháp và phong kiến tay sai, đây là lực lượng cách mạng đông đảo và hăng hái nhất.
+ Giai cấp tư sản số lượng ít, thế lực yếu, bị phân hóa thành hai bộ phận: tư sản mại bản và tư sản dân tộc. Bộ phận tư sản dân tộc Việt Nam có khuynh hướng dân tộc dân chủ.
+ Giai cấp tiểu tư sản tăng nhanh về số lượng, nhạy bén với thời cuộc, có tinh thần chống thực dân Pháp và tay sai.
+ Giai cấp công nhân giai cấp công nhân ngày càng phát triển, trước chiến tranh 10 vạn sau chiến tranh tăng lên 22 vạn, bị nhiều tầng áp bức, bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, có tinh thần yêu nước mạnh mẽ, vươn lên thành giai cấp lãnh đạo cách mạng.
Những mâu thuẫn chủ yếu trong xã hội Việt Nam ngày càng sâu sắc, đặc biệt là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và tay sai.
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
