Đứng trước một khung cảnh đẹp hay những kỉ niệm, trải nghiệm bạn muốn lưu giữ có rất nhiều cách. Bạn có thể viết lên những dòng tâm trạng ấy bằng một vài câu văn nhưng ấn tượng và thú vị hơn những cảm xúc, ấn tượng ấy được thể hiện bằng thể thơ dân tộc. Vậy làm thế nào để viết một bài thơ lục bát hay đảm bảo về vần, nhịp… Bài viết này sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi đó.
Viết: Làm một bài thơ lục bát
I. Thế nào là một bài thơ lục bát hay?
Về nội dung: Một bài thơ lục bát có nội dung hay là nội dung đó thể hiện được một cách nhìn, cách cảm nhận mới lạ, sâu sắc, thú vị về cuộc sống.
- Về hình thức:
+ Ngôn ngữ: Hàm súc, gợi hình, gợi cảm.
+ Sử dụng hài hoà các BPNT như nhân hoá, so sánh, điệp từ, điệp ngữ…tạo những liên tưởng độc đáo, thú vị.
+ Cách gieo vần, nhịp điệu: Theo quy luật của thơ.
II. Sáng tác thơ lục bát
1. Cách ngắt nhịp của dòng thơ thứ 4 là: “Củ khoai nướng/ để cả chiều/ thành tro” khác với cách ngắt nhịp thông thường trong thơ lục bát đã góp phần diễn tả cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ, khi khoảnh khắc hoàng hôn đang đến.
2. Sự hiệp vần: đồng – đông, nhiều – diều – chiều.
3. Cảnh sắc thiên nhiên và hoạt động của con người trong bài thơ được thể hiện bằng một vài chi tiết, một vài nét tiêu biểu: chăn trâu, thả diều, nướng khoai đến những nét tiêu biểu như gió đông hay khoảnh khắc hoàng hôn đến. Việc sử dụng các chi tiết chấm phá, tiêu biểu, ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi đã tạo nên bức tranh đồng quê thanh bình, yên ả.
4. Cảm xúc của tác giả được thể hiện gián tiếp qua việc kể về buổi chiều chăn trâu, thả diều, nước khoai, cảm nhận ấy còn được thể hiện qua cảm nhận về “gió đông”, về khoảnh khắc hoàng hôn đang dần buông. Tất cả đã hoà quện để cùng diễn tả cảm xúc của tác giả.
5. Bài thơ có nét độc đáo trong nghệ thuật, tác giả sử dụng phép đối giữa ít-nhiều, rạ rơm (hữu hình) với gió đông (vô hình). Đó còn là sự liê tưởng độc đáo: củ khoai nướng bị cháy hồng rực đến cảnh hoàng hôn bao trùm không gian rộng lớn.
6. Từ tìm hiểu bài thơ, em học được cách làm thơ lục bát về vần, nhịp, thanh điệu:
- Số dòng, số tiếng: Bài thơ có các câu lục và câu bát xen kẽ (tạo thành cặp)
- Gieo vần: tiếng thứ sáu của câu lục thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu bát thứ nhất. Tiếng thứ tám của câu bát thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu
lục thứ hai và tiếng thứ sáu của dòng bát thứ hai.
- Nhịp thơ: Nhịp chẵn
+ Câu lục: 2/2/2
+ Câu bát: 4/4
Từ ngữ: Giản dị, giàu sức gợi cảm kết hợp hài hoà các biện pháp nghệ thuật để thể hiện tình cảm, cảm xúc và ý tưởng của người viết.
III. Thực hành theo các bước
1. Lựa chọn đề tài
Viết hai câu thơ lục bát về đề tài quê hương.
2. Tìm ý tưởng
3. Làm thơ lục bát
Quê hương là một tiếng ve
Lời ru của mẹ trưa hè à ơi
Dòng sông con nước đầy vơi
Quê hương là một góc trời tuổi thơ.
4. Chỉnh sửa và chia sẻ
- Đọc diễn cảm bài thơ theo đúng giọng điệu.
- Dùng bảng kiểm để kiểm tra và sửa lại bài thơ đảm bảo đúng luật của thể thơ lục bát.
Xem thêm bài: https://vnkienthuc.com/threads/hoa-bim-nguyen-duc-mau-chan-troi-sang-tao-ngu-van-6.88890/
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau làm một bài thơ lục bát và trả lời cho câu hỏi làm thế nào viết một bài thơ lục bát hay. Hi vọng, kiến thức trong bài viết này đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết. Nếu bạn có một bài thơ lục bát hay nhớ chia sẻ lên diên đàn cho chúng tớ cùng đọc với nhé!
Viết: Làm một bài thơ lục bát
I. Thế nào là một bài thơ lục bát hay?
Về nội dung: Một bài thơ lục bát có nội dung hay là nội dung đó thể hiện được một cách nhìn, cách cảm nhận mới lạ, sâu sắc, thú vị về cuộc sống.
- Về hình thức:
+ Ngôn ngữ: Hàm súc, gợi hình, gợi cảm.
+ Sử dụng hài hoà các BPNT như nhân hoá, so sánh, điệp từ, điệp ngữ…tạo những liên tưởng độc đáo, thú vị.
+ Cách gieo vần, nhịp điệu: Theo quy luật của thơ.
II. Sáng tác thơ lục bát
1. Cách ngắt nhịp của dòng thơ thứ 4 là: “Củ khoai nướng/ để cả chiều/ thành tro” khác với cách ngắt nhịp thông thường trong thơ lục bát đã góp phần diễn tả cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ, khi khoảnh khắc hoàng hôn đang đến.
2. Sự hiệp vần: đồng – đông, nhiều – diều – chiều.
| Tiếng Dòng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| Lục | B | B | T | T | B | B | ||
| Bát | T | B | B | T | T | B | B | B |
| Lục | T | B | T | T | B | B | ||
| Bát | T | B | T | T | T | B | B | B |
3. Cảnh sắc thiên nhiên và hoạt động của con người trong bài thơ được thể hiện bằng một vài chi tiết, một vài nét tiêu biểu: chăn trâu, thả diều, nướng khoai đến những nét tiêu biểu như gió đông hay khoảnh khắc hoàng hôn đến. Việc sử dụng các chi tiết chấm phá, tiêu biểu, ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi đã tạo nên bức tranh đồng quê thanh bình, yên ả.
4. Cảm xúc của tác giả được thể hiện gián tiếp qua việc kể về buổi chiều chăn trâu, thả diều, nước khoai, cảm nhận ấy còn được thể hiện qua cảm nhận về “gió đông”, về khoảnh khắc hoàng hôn đang dần buông. Tất cả đã hoà quện để cùng diễn tả cảm xúc của tác giả.
5. Bài thơ có nét độc đáo trong nghệ thuật, tác giả sử dụng phép đối giữa ít-nhiều, rạ rơm (hữu hình) với gió đông (vô hình). Đó còn là sự liê tưởng độc đáo: củ khoai nướng bị cháy hồng rực đến cảnh hoàng hôn bao trùm không gian rộng lớn.
6. Từ tìm hiểu bài thơ, em học được cách làm thơ lục bát về vần, nhịp, thanh điệu:
- Số dòng, số tiếng: Bài thơ có các câu lục và câu bát xen kẽ (tạo thành cặp)
- Gieo vần: tiếng thứ sáu của câu lục thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu bát thứ nhất. Tiếng thứ tám của câu bát thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu
lục thứ hai và tiếng thứ sáu của dòng bát thứ hai.
- Nhịp thơ: Nhịp chẵn
+ Câu lục: 2/2/2
+ Câu bát: 4/4
Từ ngữ: Giản dị, giàu sức gợi cảm kết hợp hài hoà các biện pháp nghệ thuật để thể hiện tình cảm, cảm xúc và ý tưởng của người viết.
III. Thực hành theo các bước
1. Lựa chọn đề tài
Viết hai câu thơ lục bát về đề tài quê hương.
2. Tìm ý tưởng
1. Sự việc, con người, cảnh sắc thiên nhiên để lại cho em cảm xúc sâu sắc nhất là: Quê hương nơi em sinh ra và lớn lên. |
2. Từ ngữ, hình ảnh nảy sinh trong đầu em là hình ảnh về dòng sông, trưa hè, tiếng ve, lời ru của mẹ. |
3. Tôi viết điều này ra để bộc lộ tình yêu quê hương, lòng biết ơn mẹ với những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ, bình yên. |
3. Làm thơ lục bát
Quê hương là một tiếng ve
Lời ru của mẹ trưa hè à ơi
Dòng sông con nước đầy vơi
Quê hương là một góc trời tuổi thơ.
Tiếng/ dòng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
Lục | | hương (bằng: thanh huyền) | | một (trắc: thanh nặng) | | ve (bằng: thanh huyền, vần e) | | |
Bát | | ru (bằng: thanh huyền) | | mẹ (trắc: thanh nặng) | | hè (bằng: thanh huyền, vần e) | | ơi (bằng: thanh huyền, vần ơi) |
Lục | | sông (bằng: thanh huyền) | | nước (trắc: thanh sắc) | | vơi (bằng: thanh huyền, vần ơi) | | |
Bát | | hương (bằng: thanh huyền) | | một (trắc: thanh nặng) | | trời (bằng: thanh huyền, vần ơi) | | thơ (bằng: thanh huyền, vần ơ) |
4. Chỉnh sửa và chia sẻ
- Đọc diễn cảm bài thơ theo đúng giọng điệu.
- Dùng bảng kiểm để kiểm tra và sửa lại bài thơ đảm bảo đúng luật của thể thơ lục bát.
Phương diện | Nội dung kiểm tra | Đạt/Chưa đạt |
Hình thức | Bài thơ gồm các dòng lục (sáu tiếng) và dòng bát (tám tiếng) xen kẽ. | |
Các dòng thơ chủ yếu được ngắt nhịp chẵn. | | |
Cách hiệp vần: Tiếng thứ sáu của dòng lục vần với tiếng thứ sáu của dòng bát kế nó. | | |
Bài thơ sử dụng một số biện pháp tu từ: So sánh, nhân hoá, điệp từ, điệp ngữ… | | |
Các từ ngữ trong bài thơ thể hiện được chính xác điều người viết muốn nói. | | |
Các hình ảnh sống động, thú vị. | | |
Nội dung | Bài thơ thể hiện được một trạng thái cảm xúc, một suy nghĩ, một cách nhìn nào đó về cuộc sống. | |
Xem thêm bài: https://vnkienthuc.com/threads/hoa-bim-nguyen-duc-mau-chan-troi-sang-tao-ngu-van-6.88890/
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau làm một bài thơ lục bát và trả lời cho câu hỏi làm thế nào viết một bài thơ lục bát hay. Hi vọng, kiến thức trong bài viết này đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết. Nếu bạn có một bài thơ lục bát hay nhớ chia sẻ lên diên đàn cho chúng tớ cùng đọc với nhé!
