Điểm giống trong con đường cứu nước của Inđônêxia và Việt nam

[Trang Dimple]

ĐIỂM GIỐNG NHAU TRONG CON ĐƯỜNG CỨU NƯỚC CỦA INĐÔNÊXIA VÀ VIỆT NAM.​

1.Thứ nhất: Trong bối cảnh chung của một nước thuộc địa, cả Inđônêxia và Việt Nam, đến diễn ra quá trình xuất hiện của các khuynh hướng của nước khác nhau để đi đến chọn cho mình một con đường cứu nước riêng phù hợp với dân tộc và đất nước mình.



Với Inđônêxia cũng đã trải qua rất nhiều khuynh hướng cứu nước khác nhau để tìm tới chọn con đường giải phóng của Đảng dân học do Xucacnô đứng đầu sáng lập

Giữ thế kỷ XVII, khi Hà Lan đã kiểm soát được các vùng đông Inđônêxia, khi Hà Lan đã kiểm soát được các vùng đông Inđônêxia, thì nhân dân đã nổi dậy khắp nơi. Đặc bịêt là ở Mađuara, trong đó nông dân là chủ yếu, đã theo Tơrumô Giôgiơ đứng lên đấu tranh chống bạo quyền.

Trong thời kì Công ty Đông Ấn xâm lược, nhân dân Inđônêxi tiếp tục nổi dậy chống Hà Lan. Năm 1633 có phong trào nổi dậy của CaKiali ở Ambon, năm 1741 dưới danh nghĩa bảo vệ đạo hồi, chiếm đồn luỹ của Công ty Đông Ấn.

Sang thế kỷ XIX cuộc đấu tranh chống Hà Lan của nhân dân Inđônêxia càng quyết liệt hơn. Đáng chú ý nhất là cuộc khởi nghĩa

Dip pônôgơrô (1825 - 1830). Đây là cuộc khởi nghĩa lớn nhất đầu thế kỉ của Inđônêxi.

Nh­ vậy, trong qúa trình xâm lược và thống trị Inđônêxi thực dân Hà Lan đã gặp phải sự phản kháng quyết liệt, thậm trí với quy mô lớn của nhân dân ở đất nước nghìn đảo này, nhưng những cuộc khởi nghĩa để đều bị thất bại. Trước sự thất bại của các cuộc khởi nghĩa vũ trang chống Hà Lan giành độc lập dân téc của một số vương lầu quý tộc, nông dân và nhiều tầng líp nhân dân khác trong mấy thế kỷ không thành công đã yêu cầu một con đường cứu nước khác phù hợp.

Sang đầu thế kỉ XX, phong trào công nhân ở Inđônêxi có bước phát triển mới, nhiều tổ chức công nhân ra đời. Sự kiên mở đầu là sự thành lập công đoàn hỏa xa lấy tên là S.S. Bông vào năm 1905, năm 1908, công đoàn của công nhân xe lửa (V: S.T.P) ra đời. Tháng 5 năm 1914, tại Xêmơran, nhóm I.S.D.V – Một tổ chức chính trị của những người tri thức cách mạng Inđônêxi và Hà Lan được thành lập, nhằm truyền bá chủ nghĩa Mác vào Inđônêxia. Và cách mạng tháng Mười Nga bùng nổ và thắng lợi năm 1917, ánh sáng cách mạng đã dội vào Inđônêxia qua các thuỷ thủ trên tầu…Tất cả những tình hình trên đã dẫn tới sự ra đời của Đảng cộng sản Inđônêxi (P.K.I) vào ngày 23.5.1920.

Năm 1908, Usada và các tri thức Inđônêxi đã lập ra tổ chức dân téc chủ nghĩa đầu tiên: “Buđi Utomo” (“Chí Thiện xã”hay “hương trị xã”).

Buđi Utoman chưa phải là một liên minh bao trùm toàn Inđônêxi, nhưng nó không phải là tổ chức của một nhóm. Những đại biểu của người Giava, người Mađuara, người Xunđa và các dân téc khác trên đất nước Inđônêxi đều tham gia tổ chức này.

Năm 1912, Đảng Ấn Độ được thành lập (Khi Hà Lan thống trị Inđônêxia, đất nước này có tên là “Ấn Độ thuộc Hà Lan” cho nên chữ “Ấn Độ” ở đây nghĩa là chỉ Inđônêxia). Đảng chính trị được thành lập ở Inđônêxia… Thoạt đầu đòi quyền cho người dân Inđônêxia, và cao hơn là đưa ra yêu cầu đòi quyền độc lập cho Inđônêxi. “Chủ nghĩa dân tộc toàn Inđônêxia” là tư tưởng của những người lãnh đạo Đảng.

Năm 1911, Đảng SareKat Is Lam (Liên minh hồi giáo) là Đảng chính trị đầu tiên ra đời. Số Đảng viên tham gia ngày càng đông đảo. Năm 1913 Đảng kết nạp 80.000 Đảng viên .

Nh­ vậy có thể thấy giai cấp tư sản Inđônêxia mà trước hết là tầng líp tri thức tư sản là những người đi tìm trong phong trào cứu nước, giải phóng dân tộc, những năm đầu thế kỉ XX. Chính họ, chứ không phải giai cấp phong kiến hoặc nông dân, nhận thấy trong hoàn cảnh đất nước nghìn đảo, lại nhiều dân téc, téc người, có nhiều tôn giáo – lại bị một tên thực dân tàn bạo cai trị… thì con đường giải phóng dân téc cứu nước, cứu người dân ra khỏi lầm than không phải là con đường bạo động khởi nghĩa nhất là khởi nghĩa đơn lẻ.

® Năm 1927 một nhóm người dân téc chủ nghĩa cấp tiến do Xucácnô và Kusaman lãnh đạo đã lập ra Đảng dân téc Inđônêxia (Perseri katan National Indonesia – PNI). Đảng này nỗ lực tập hợp tất cả các tổ chức dân téc chủ nghĩa hiện có để tiến hành một phong trào bất hợp tác theo mô hình của Găng đi, đòi độc lập cho Inđônêxia.

Còn về phía Việt Nam: Thì quá trình hình thành con đường cứu nước cũng diễn ra khá phong phú và quyết liệt.

Từ năm 1858 trên mặt trận Đà Nẵng ngay khi chiến sự xảy ra, đã có nhiều đội quân nông dân kéo đến phối hợp với quân triều định đánh giặc.

Trong năm 1862, phong trào nhân dân chống pháp dân cao ở các hyện và thị trấn thuộc hai tỉnh Gia Định và Định Tường…

Tại trụ sở ngày 18 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết lấy danh nghĩa Vua Hàm Nghi xuống chiến cần vương, nêu lại sự biến kinh thành, vạch rõ tội ác của thực dân Pháp và kêu gọi văn thân, sĩ phu cùng nhân dân cả nước kiên quyết đứng lên đánh Pháp đến cùng. Phong trào Tây Bắc và Hạ Lưu Sông Đà từ 1883 dưới sự lãnh đạo của hai văn nhân yêu nước Nguyễn Quang Bích và Nguyễn Văn Giáp, phong trào Bãi Sậy(1883 – 1892) chủ yếu trong các huyện Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Chân, Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên, khởi nghĩa Ba Định (1886 – 1887) là vùng đất thượng thọ, Mậu Thịnh và Mỹ Khê thuộc Huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá, khởi nghĩa Hùng Lĩnh (1886 – 1892) thuộc huyện Vĩnh Léc Thanh Hoá, khởi nghĩa tiêu biểu nhất của phong trào Cần Vương, kéo dài 12 năm… chấm dứt thất bại khởi nghĩa Hương Khê. Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất, đồng thời cũng chấm dứt phong trào của Văn Thân, sĩ phu hưởng ứng chiếu Cần Vương.

Phong trào nhân dân tự động chống Pháp diễn ra cùng lúc với phong trào Cần Vương, nên Ýt nhiều có quan hệ và chịu ảnh hưởng của phong trào Cần Vương.

Vào cuối thể kỉ XX đầu thế kỉ XX, phong trào dân téc và cải cách dân chủ theo khuynh hướng tư sản trở thành trào lưu phổ biến và nổi bật ở nhiều nước Châu Á…trước tình hình để những sĩ phu đã tiếp nhận và gây thành phong trào yêu nước theo khuynh hướng chính trị mới này là những nho sĩ được đào tạo trong nền khoa cử tiêu biểu là Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh.

Phan Bội Châu với phong trào tư sản theo khuynh hướng bạo động: Chủ trương dùng bạo động đánh đuổi thực dân Pháp khôi phục độc lập dân téc đến 1904, Phan Bội Châu thành lập “Duy Tân Hội”mục đích của hội là “Cốt sao khôi phục được nước Việt Nam. Lập nên một chính phủ độc lập, ngoài ra có chủ nghĩa gì khác.

Phan Châu Trinh với phong trào tư sản theo khuynh hướng cải cách. Do sớm tiếp thu ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản phương tây qua “Tân Thư” của Trung Quốc. Phan Châu Trinh là nhà yêu nước, nhà dân chủ sớm nhất tiêu biểu cho xu hướng cải cách ở nước ta. Sự nảy sinh của xu hướng cải cách theo khuynh hướng dân chủ tư sản không phải dùa trên cơ sở kinh tế – xã hội có tính chất tư sản dân téc đang nảy nở, mà dùa trên cơ sở văn hoá dân téc đứng trước sự phá sản của chế độ phong kiến. Trong nước và trong lúc phương Đông đang chuyển biến từ phong kiến sang tư sản, và dùa trên cơ sở tinh thần độc lập dân téc của nhân dân ta. Nói chung, phong trào dân chủ tư sản ở Việt Nam chưa phải do động cơ kinh tế, mà là do động cơ yêu nước.

Sang đầu thế kỉ XX thì phong trào đấu tranh vũ trang chống Pháp tiếp tục dâng lên mạnh mẽ. Mà chụi sự chi phối trực tiếp hoặc gián tiếp của Việt Nam quang Phục Hội – thành lập vào tháng 9 năm 1914, khởi nghĩa của binh lính Thái Nguyên 1917 đứng đầu là Trịnh Văn Cấn (Đội Cấn), phong trào hội kín ở Nam Kì, đấu tranh vò trang của đồng bào dân tộc thiểu số từ 1914 đến 1918 nổ ra hàng loạt các cuộc khởi nghĩa của người Thái ở dọc biên giới Việt Lào, người Mông ở Lai Châu, tại Tây Nguyên thì đồng bào nhiều vùng cũng nổi dậy chống Pháp, đặc biệt là sự xuất hiện của phong trào công nhân cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX công nhân đã đấu tranh dưới nhiều hình thức: Bỏ trèn, đập phá công cụ, giết bọ chỉ huy…

Sau chiến tranh thế giới I, phong trào cũ cũng có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng, năm 1920 công nhân Sài Gòn – chợ lớn lập ra Công Hội Đỏ cho Tôn Đức Thắng đứng đầu.

Năm 1919 – 1925, giai cấp tư sản dân tộc nhân đà làm ăn thuận lợi từ trong chiến tranh muốn vươn lên giành lấy vị trí khá hơn trong nền kinh tế Việt Nam dẫn đến lấy vị trí khá hơn trong nền kinh tế Việt Nam dẫn đến 1919, tư sản gây ra phong trào “ Chiến lương hàng nơi hoá, bãi từ hàng ngoại hoá”, ngoài ra các tầng líp tiền tư sản tri thức cũng thể hiện lòng yêu nước của mình bằng nhiều cách, tập hợp nhau lại và tiến hành đấu tranh có tổ chức dẫn đến nhiều tổ chức ra đời. Tâm tâm xã 1923 Việt Nam nghĩa 1925, hội phục Việt (1925), Đảng thanh niên (1926), Đảng An Nam độc lập (1926).

Năm 1925 Việt Nam cách mạng thanh niên được thành lập, chuẩn bị điều kiện cho sù ra đời của chính Đảng vô sản ở Việt Nam, truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, tháng 7 năm 1925 Tân Việt cách mạng Đảng thành lập hoạt động trong điều kiện Việt Nam cách mạng thanh niên đã phát triển mạnh mẽ, tháng 12 năm 1927 Việt Nam quốc dân đảng được thành lập đây là đảng mang khuynh hướng dân chủ tư sản tiêu biểu cho bộ phận tư sản dân tộc Nguyễn Thái Học, Phạm Tuấn Tài, Nguyễn Khác Nhu và Phó Đức Chính sáng lập.

Nửa sau 1929 thì ba tổ chức cộng sản lần lượt ra đời, tháng 6 năm 1929 với sự ra đời của Đông Dương Cộng Sản Đảng. Tháng 7 năm 1929 thành lập Đông Dương Cộng Sản Liên Đoàn.

Như vậy chỉ trong vòng không đầy 4 tháng (từ tháng 6 đến tháng 9 năm 1929) ở Việt Nam ba tổ chức cộng sản đã lần lượt ra đời, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của giai cấp công nhân, và hoạt động của nó đã thúc đẩy phong trào công nhân, phong trào yêu nước lên cao, là bước chuẩn bị tiến đến thành lập Đảng cộng sản duy nhất. Ngày 3.2.1930 thành lập Đảng cộng sản Việt Nam đứng lên giành quyền độc lập, tự chủ.

2. Thứ hai: bước vào đầu thế kỉ XX, ở Inđônêxia và Việt Nam nói riêng và ở Đông Nam Á nói chung, phong trào dân tộc theo xu hướng tư sản đã bùng lên dưới nhiều hình thức khác nhau. Sở dĩ phong trào dân téc bùng lên ở Inđônêxia – Việt Nam và các nước trong khu vực chính là do những yếu tố nội tại ngày càng chín muồi (sự bóc lột tàn khốc của chế độ thực dân, sự ra đời và trưởng thành của những giai cấp mới…) và do những nhân tố từ bên ngoài tác động vào đó là:

- Cuộc Duy Tân mậu Tuất (1898) ở Trung Quốc do Khang Hữu vi và Lương Khải Siêu khởi xướng.

- Cuộc cách mạng Tân Hội (1911) ở Trung Quốc mà cái cốt lõi của tư tưởng cách mạng là chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Văn.

- Cuộc vận động Duy Tân của minh trị ở Nhật Bản năm 1868.

- Phong trào tư sản chống Tây Ban Nha ở Philippin những năm cuối thế kỷ XX.

- Cao trào đấu tranh của nhân dân Ấn Độ (1905 – 1908) dưới sự lãnh đạo của Đảng Quốc Đại.

Các phong trào nêu trên hình thức khác nhau nhưng có điểm chung là đều truyền đến nhân dân Inđônêxia – Việt Nam tinh thần dân chủ và khơi dậy ở họ ý thức dân tộc.

NGUỒN : diendankienthuc.net*