Công ước khí hậu Glasgow là một bước quan trọng, nhưng nó cũng là "một thỏa hiệp" phản ánh lợi ích, mâu thuẫn và ý chí chính trị của thế giới ngày nay.
Nơi tổ chức Hội nghị Khí hậu Glasgow.
Do những bất đồng nghiêm trọng, đã trễ hơn một ngày so với thời gian đóng cửa dự kiến ban đầu vào ngày 12, và cuối cùng rất khó đạt được sự đồng thuận về các điều khoản liên quan về sử dụng than, giảm phát thải carbon và tài trợ cho các nước yếu.
Nhưng kịch tính kéo dài đến tận giây phút cuối cùng: vào thời điểm dự thảo hiệp định chuẩn bị có hiệu lực, đại diện các nước đứng đầu là Ấn Độ đã đề xuất kiến nghị thay đổi các quy định về sử dụng than trong văn bản từ "loại bỏ" thành "giảm dần." Mặc dù đại diện của các quốc gia khác bày tỏ sự thất vọng nhưng họ đã không bỏ phiếu phủ quyết, và công ước cuối cùng đã thông qua.
Lời hứa giảm sử dụng than bị "rút bớt" vào phút chót, kéo theo rất nhiều chỉ trích. Nhiều nhà quan sát cho rằng Công ước khí hậu Glasgow là một tiến trình từ từ, không phải là một thời điểm đột phá cần thiết để hạn chế những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Tổng thư ký LHQ Guterres nhận xét rằng Công ước về khí hậu Glasgow là một bước quan trọng nhưng cũng là một sự thỏa hiệp và phản ánh lợi ích, mâu thuẫn và ý chí chính trị của thế giới ngày nay. Ông kêu gọi rằng đã đến lúc phải chuyển sang chế độ khẩn cấp, bởi vì cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu là cuộc chiến trong cuộc sống của chúng ta, và trận chiến này chúng ta buộc phải giành chiến thắng.
Thỏa thuận Paris hứa hẹn sẽ "kiểm soát mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu trong khoảng 2°C so với mức tiền công nghiệp và nỗ lực để hạn chế mức tăng nhiệt độ lên 1,5°C so với mức tiền công nghiệp." Trong năm. sáu năm qua, một số lượng lớn các nghiên cứu khoa học đã khẳng định thêm sự cần thiết và cấp bách của việc giữ nhiệt độ trong khoảng 1,5°C. Trên cương vị đứng đầu, Vương quốc Anh hy vọng sẽ thúc đẩy việc đưa nội dung "giữ trong phạm vi 1,5°C" vào công ước, nhưng do điều kiện các quốc gia khác nhau nên đã không giành được sự ủng hộ của hầu hết các nước.
Trước Hội nghị Glasgow, theo cam kết của các quốc gia khác nhau và kỳ vọng về những thay đổi công nghệ, thế giới đang trên đà nóng lên ở mức 2,7°C. Các cam kết giảm phát thải mới được một số quốc gia chủ chốt công bố trong Hội nghị Glasgow có thể giảm mục tiêu này xuống 2,4°C. Nhiều quốc gia cũng đã công bố mục tiêu bằng 0 ròng dài hạn. Ví dụ, Ấn Độ cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070 và Nigeria cũng cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2060. Trước đó, Trung Quốc cũng đã công bố mục tiêu “đạt đỉnh carbon vào năm 2030 và trung tính carbon vào năm 2060”.
Do đó, mặc dù "duy trì trong phạm vi 1,5°C" chưa được ghi vào công ước, nhưng tất cả các bên đang nỗ lực hướng tới 1,5°C trong điều kiện phát thải ròng bằng không. Công ước về khí hậu Glasgow đạt được đồng thuận là khi COP27 được tổ chức vào năm 2022, tất cả các quốc gia sẽ đánh giá NDC hiện có (Đóng góp do quốc gia quyết định) để đưa các nỗ lực toàn cầu đến gần hơn với mục tiêu 1,5°C.
"The Conversation" nhận xét rằng điều này có nghĩa là cánh cửa để tiếp tục giảm phát thải đang mở ra trong tương lai gần. Văn bản cuối cùng của "Công ước về khí hậu Glasgow" chỉ ra rằng NDC hiện tại còn lâu mới đạt được yêu cầu 1,5°C. Theo Thỏa thuận Paris, kế hoạch khí hậu mới cần được cập nhật 5 năm một lần, đó là lý do tại sao Glasgow là COP quan trọng nhất sau Thỏa thuận Paris. Nhưng bản cập nhật tiếp theo của NDC sẽ chỉ mất một năm thay vì năm năm, điều này càng phản ánh tính cấp bách của hành động khí hậu và giúp thu hẹp khoảng cách giữa các mục tiêu không ròng dài hạn và các kế hoạch giảm phát thải ngắn hạn.
"Mitigation" (giảm nhẹ) là mục tiêu đầu tiên trong 4 mục tiêu của Vương quốc Anh với tư cách là chủ tịch của COP năm nay. Chủ tịch Đại hội đồng Sharma nói, "Bây giờ có thể nói rằng chúng tôi đã sống sót sau lời hứa 1,5 ℃. Tuy nhiên, nhịp đập của nó rất yếu và nó chỉ có thể tồn tại khi chúng tôi thực hiện lời hứa và biến nó thành hành động nhanh chóng."
(Toàn cảnh trực tuyến hội nghị COP26. Ảnh TTXVN)
Mặc dù vấn đề nhiên liệu hóa thạch vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn, nhưng việc được nhắc đến là một sự cải thiện của chính nó. Đây là lần đầu tiên nhiên liệu hóa thạch được đề cập trong tuyên bố của Hội nghị Khí hậu Liên hợp quốc, điều này ít nhất có nghĩa là điều cấm kỵ về việc chấm dứt sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã bị phá bỏ.
Đây cũng là lần đầu tiên các bên thống nhất giảm dần và loại bỏ dần nhiệt điện than chưa qua loại bỏ carbon. Một nghiên cứu gần đây của IMF chỉ ra rằng các khoản trợ cấp cho năng lượng hóa thạch ở các quốc gia khác nhau đang gây sửng sốt. Năm 2015, trợ cấp toàn cầu cho ngành công nghiệp hóa thạch là 5,4 nghìn tỷ USD, và con số này đang tăng lên, đạt 5,9 nghìn tỷ USD vào năm ngoái.
Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), đến năm 2030, lượng khí thải carbon phải giảm 45% so với mức năm 2010 để duy trì mục tiêu tăng nhiệt độ 1,5 độ C. Sau khi lượng giảm ngắn hạn vào năm 2020 do tình trạng dịch bệnh, các quốc gia đã nối lại thói quen sử dụng nhiên liệu hóa thạch và lượng khí thải sẽ tăng trở lại vào năm 2021, thậm chí đạt mức kỷ lục.
Các nước phát triển có trách nhiệm tạo các chương trình về phát thải, nhưng hậu quả của biến đổi khí hậu thường do các nước đang phát triển dễ bị tổn thương nhất gánh chịu. Các nước đang phát triển đã kêu gọi các nước phát triển cung cấp kinh phí để chi trả cho các ứng phó của họ đối với các cuộc khủng hoảng như ngập lụt đất đai của họ do mực nước biển dâng.
Tại Hội nghị Khí hậu Copenhagen năm 2009, các nước phát triển đã cam kết cung cấp cho các nước đang phát triển 100 tỷ đô la Mỹ tài trợ cho biến đổi khí hậu mỗi năm vào năm 2020. Tuy nhiên, số liệu thống kê gần đây của OECD cho thấy, tính đến năm 2019, mới chỉ đạt được 80% mục tiêu. Nhiều nhà quan sát cho rằng việc triển khai thực tế còn tệ hơn con số này.
Chủ tịch Đại hội đồng Sharma nói rằng 100 tỷ đô la Mỹ tài trợ cho chương trình khí hậu dự kiến sẽ được thực hiện vào năm 2023.
Trong nhiều năm, các cuộc thảo luận về "mất mát và thiệt hại" cũng đã được tổ chức tại Hội nghị Khí hậu. Các nước giàu luôn miễn cưỡng đồng ý với bất kỳ cơ chế tài trợ nào cho "tổn thất và thiệt hại", một phần vì một số cuộc tranh luận dựa trên "bồi thường", điều mà các nước giàu không thể chấp nhận. Tại địa điểm Glasgow, các nước phát triển do Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu dẫn đầu đã bác bỏ đề xuất thành lập một “Quỹ Tổ chức Thiệt hại và Tổn thất Glasgow”.
Nhưng mặt khác, đã có một số tiến bộ trong việc tài trợ cho “thích ứng với khí hậu”.
"Mitigation" (giảm nhẹ) chủ yếu đề cập đến việc giảm phát thải khí nhà kính do các hoạt động của con người gây ra, do đó làm chậm và ngăn chặn sự xuất hiện của biến đổi khí hậu. Và “thích ứng” chủ yếu dựa trên những thay đổi đã diễn ra của biến đổi khí hậu, đòi hỏi quốc gia và xã hội phải tăng cường năng lực của chính mình để đối phó với rủi ro. Nhưng trong thực tế tài trợ, các quỹ thường được cấp chủ yếu để giảm thiểu hơn là thích ứng.
Báo cáo của OECD cho thấy trong năm 2019, trong số 80 tỷ đô la Mỹ được các nước phát triển trao cho các nước đang phát triển, chỉ 20% là dành cho các dự án liên quan đến thích ứng với khí hậu. "Công ước về khí hậu Glasgow" đề xuất rằng về mặt lý thuyết, tài trợ nên được chia đều cho việc giảm thiểu và thích ứng. Nó cũng kêu gọi các nước giàu tăng ít nhất gấp đôi nguồn tài trợ tập thể mà họ cung cấp cho các nước đang phát triển để thích ứng với biến đổi khí hậu.
Điều 6 nói về cách thiết lập cơ chế thị trường toàn cầu. Các bên đã tiến hành một loạt các cuộc đàm phán về các phương thức giao dịch khí thải carbon trên thị trường và phi thị trường, đặc biệt là các yêu cầu về tính minh bạch và giao dịch carbon xuyên biên giới, và cuối cùng đã đạt được một thỏa thuận sáu năm sau đó (Hiệp định Paris 2015). Mặc dù vẫn tồn tại những kẽ hở nhưng những vấn đề tương đối lớn đã tạm thời được bịt lại, mở đường cho việc hình thành thị trường buôn bán carbon toàn cầu. Điều này cũng có nghĩa là các quy tắc thực hiện của Thỏa thuận Paris cuối cùng đã được thông qua.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng thế giới cần tính tới yếu tố môi trường trong các chi phí dự trù của các dự án đầu tư và thương mại. Theo ông: "Hành động vì khí hậu có nghĩa là kiểm soát và quản lý ở cấp độ quốc tế. Nếu chúng ta không áp giá carbon, sẽ không có quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh."
Hiện nay, dù đã có hơn 60 chiến lược định giá carbon được thực hiện, nhưng mức giá carbon toàn cầu trung bình, hiện chỉ 2 USD/tấn, cần phải tăng lên 75 USD/tấn vào năm 2030 nhằm giảm lượng khí phát thải phù hợp với các mục tiêu.
(Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh TTXVN)
Chủ tịch nước nhấn mạnh cam kết của Việt Nam là đến năm 2030 sẽ giảm 9% tổng lượng phát thải khí nhà kính bằng nguồn lực trong nước và giảm đến 27% khi có hỗ trợ quốc tế song phương, đa phương; tăng nhanh tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 20% tổng nguồn cung sơ cấp vào 2030 và đạt 30% đến 2045; mức độ phát thải trên tổng GDP đến 2030 giảm gần 15% và phát thải khí Metan trong sản xuất nông nghiệp giảm đến 10%.
Từ đầu tháng 4/2021, Việt Nam triển khai chương trình trồng một tỷ cây xanh đến 2025, giúp hấp thụ 2-3% lượng phát thải vào 2030.
Với những cam kết và đề xuất đưa ra tại hội nghị, có thể thấy các nhà lãnh đạo thế giới đã gạt sang một bên những bất đồng trong nhiều vấn đề để có thể thúc đẩy hợp tác quốc tế ứng phó với một trong những thách thức chung lớn nhất hiện nay.
Rủi ro do biến đổi khí hậu gây ra mang tính hệ thống và chỉ có thể được kiểm soát thông qua sự phối hợp của toàn cầu. Những cam kết được lãnh đạo các nước đưa ra đã phát đi thông điệp tích cực, trở thành “cú hích” cho những hành động toàn cầu mạnh mẽ và quyết liệt hơn để vượt qua thách thức của cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu.
Nơi tổ chức Hội nghị Khí hậu Glasgow.
Khó khăn trong quá trình đạt được thỏa thuận chung
Vào tối ngày 13 tháng 11, theo giờ địa phương của Anh, Hội nghị Khí hậu Glasgow, vốn bị trì hoãn một ngày, cuối cùng đã kết thúc. Khi Chủ tịch Đại hội đồng Alok Sharma phát biểu ý kiến, các nhà ngoại giao từ 197 quốc gia trên thế giới đã chính thức đạt được một thỏa thuận quan trọng nhằm tăng cường hành động vì khí hậu, được gọi là "Công ước về khí hậu Glasgow . "Do những bất đồng nghiêm trọng, đã trễ hơn một ngày so với thời gian đóng cửa dự kiến ban đầu vào ngày 12, và cuối cùng rất khó đạt được sự đồng thuận về các điều khoản liên quan về sử dụng than, giảm phát thải carbon và tài trợ cho các nước yếu.
Nhưng kịch tính kéo dài đến tận giây phút cuối cùng: vào thời điểm dự thảo hiệp định chuẩn bị có hiệu lực, đại diện các nước đứng đầu là Ấn Độ đã đề xuất kiến nghị thay đổi các quy định về sử dụng than trong văn bản từ "loại bỏ" thành "giảm dần." Mặc dù đại diện của các quốc gia khác bày tỏ sự thất vọng nhưng họ đã không bỏ phiếu phủ quyết, và công ước cuối cùng đã thông qua.
Lời hứa giảm sử dụng than bị "rút bớt" vào phút chót, kéo theo rất nhiều chỉ trích. Nhiều nhà quan sát cho rằng Công ước khí hậu Glasgow là một tiến trình từ từ, không phải là một thời điểm đột phá cần thiết để hạn chế những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Tổng thư ký LHQ Guterres nhận xét rằng Công ước về khí hậu Glasgow là một bước quan trọng nhưng cũng là một sự thỏa hiệp và phản ánh lợi ích, mâu thuẫn và ý chí chính trị của thế giới ngày nay. Ông kêu gọi rằng đã đến lúc phải chuyển sang chế độ khẩn cấp, bởi vì cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu là cuộc chiến trong cuộc sống của chúng ta, và trận chiến này chúng ta buộc phải giành chiến thắng.
Giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu ờ ngưỡng 1,5 ℃
Thành tựu quan trọng nhất của Công ước khí hậu Glasgow là "giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng 1,5°C "Thỏa thuận Paris hứa hẹn sẽ "kiểm soát mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu trong khoảng 2°C so với mức tiền công nghiệp và nỗ lực để hạn chế mức tăng nhiệt độ lên 1,5°C so với mức tiền công nghiệp." Trong năm. sáu năm qua, một số lượng lớn các nghiên cứu khoa học đã khẳng định thêm sự cần thiết và cấp bách của việc giữ nhiệt độ trong khoảng 1,5°C. Trên cương vị đứng đầu, Vương quốc Anh hy vọng sẽ thúc đẩy việc đưa nội dung "giữ trong phạm vi 1,5°C" vào công ước, nhưng do điều kiện các quốc gia khác nhau nên đã không giành được sự ủng hộ của hầu hết các nước.
Trước Hội nghị Glasgow, theo cam kết của các quốc gia khác nhau và kỳ vọng về những thay đổi công nghệ, thế giới đang trên đà nóng lên ở mức 2,7°C. Các cam kết giảm phát thải mới được một số quốc gia chủ chốt công bố trong Hội nghị Glasgow có thể giảm mục tiêu này xuống 2,4°C. Nhiều quốc gia cũng đã công bố mục tiêu bằng 0 ròng dài hạn. Ví dụ, Ấn Độ cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070 và Nigeria cũng cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2060. Trước đó, Trung Quốc cũng đã công bố mục tiêu “đạt đỉnh carbon vào năm 2030 và trung tính carbon vào năm 2060”.
Do đó, mặc dù "duy trì trong phạm vi 1,5°C" chưa được ghi vào công ước, nhưng tất cả các bên đang nỗ lực hướng tới 1,5°C trong điều kiện phát thải ròng bằng không. Công ước về khí hậu Glasgow đạt được đồng thuận là khi COP27 được tổ chức vào năm 2022, tất cả các quốc gia sẽ đánh giá NDC hiện có (Đóng góp do quốc gia quyết định) để đưa các nỗ lực toàn cầu đến gần hơn với mục tiêu 1,5°C.
"The Conversation" nhận xét rằng điều này có nghĩa là cánh cửa để tiếp tục giảm phát thải đang mở ra trong tương lai gần. Văn bản cuối cùng của "Công ước về khí hậu Glasgow" chỉ ra rằng NDC hiện tại còn lâu mới đạt được yêu cầu 1,5°C. Theo Thỏa thuận Paris, kế hoạch khí hậu mới cần được cập nhật 5 năm một lần, đó là lý do tại sao Glasgow là COP quan trọng nhất sau Thỏa thuận Paris. Nhưng bản cập nhật tiếp theo của NDC sẽ chỉ mất một năm thay vì năm năm, điều này càng phản ánh tính cấp bách của hành động khí hậu và giúp thu hẹp khoảng cách giữa các mục tiêu không ròng dài hạn và các kế hoạch giảm phát thải ngắn hạn.
"Mitigation" (giảm nhẹ) là mục tiêu đầu tiên trong 4 mục tiêu của Vương quốc Anh với tư cách là chủ tịch của COP năm nay. Chủ tịch Đại hội đồng Sharma nói, "Bây giờ có thể nói rằng chúng tôi đã sống sót sau lời hứa 1,5 ℃. Tuy nhiên, nhịp đập của nó rất yếu và nó chỉ có thể tồn tại khi chúng tôi thực hiện lời hứa và biến nó thành hành động nhanh chóng."
(Toàn cảnh trực tuyến hội nghị COP26. Ảnh TTXVN)
Lần đầu tiên đề cập đến nhiên liệu hóa thạch
Một vấn đề khác cũng nhận được nhiều sự quan tâm là nhiên liệu hóa thạch. "Công ước về khí hậu Glasgow" đã chỉ ra rằng nên giảm dần việc sử dụng than đá và giảm trợ cấp cho khai thác nhiên liệu hóa thạch. Văn bản ban đầu là "loại bỏ việc sử dụng than đá." Do những động thái vào phút chót của Ấn Độ, Trung Quốc và các nước đang phát triển khác, văn bản cuối cùng đã trở thành "giảm dần việc sử dụng than đá."Mặc dù vấn đề nhiên liệu hóa thạch vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn, nhưng việc được nhắc đến là một sự cải thiện của chính nó. Đây là lần đầu tiên nhiên liệu hóa thạch được đề cập trong tuyên bố của Hội nghị Khí hậu Liên hợp quốc, điều này ít nhất có nghĩa là điều cấm kỵ về việc chấm dứt sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã bị phá bỏ.
Đây cũng là lần đầu tiên các bên thống nhất giảm dần và loại bỏ dần nhiệt điện than chưa qua loại bỏ carbon. Một nghiên cứu gần đây của IMF chỉ ra rằng các khoản trợ cấp cho năng lượng hóa thạch ở các quốc gia khác nhau đang gây sửng sốt. Năm 2015, trợ cấp toàn cầu cho ngành công nghiệp hóa thạch là 5,4 nghìn tỷ USD, và con số này đang tăng lên, đạt 5,9 nghìn tỷ USD vào năm ngoái.
Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), đến năm 2030, lượng khí thải carbon phải giảm 45% so với mức năm 2010 để duy trì mục tiêu tăng nhiệt độ 1,5 độ C. Sau khi lượng giảm ngắn hạn vào năm 2020 do tình trạng dịch bệnh, các quốc gia đã nối lại thói quen sử dụng nhiên liệu hóa thạch và lượng khí thải sẽ tăng trở lại vào năm 2021, thậm chí đạt mức kỷ lục.
Tiền đến từ đâu vẫn là một vấn đề nan giải
Cuộc thảo luận về tiền bạc cũng đạt được một số kết quả và đồng thời gặp phải một số trở ngại.Các nước phát triển có trách nhiệm tạo các chương trình về phát thải, nhưng hậu quả của biến đổi khí hậu thường do các nước đang phát triển dễ bị tổn thương nhất gánh chịu. Các nước đang phát triển đã kêu gọi các nước phát triển cung cấp kinh phí để chi trả cho các ứng phó của họ đối với các cuộc khủng hoảng như ngập lụt đất đai của họ do mực nước biển dâng.
Tại Hội nghị Khí hậu Copenhagen năm 2009, các nước phát triển đã cam kết cung cấp cho các nước đang phát triển 100 tỷ đô la Mỹ tài trợ cho biến đổi khí hậu mỗi năm vào năm 2020. Tuy nhiên, số liệu thống kê gần đây của OECD cho thấy, tính đến năm 2019, mới chỉ đạt được 80% mục tiêu. Nhiều nhà quan sát cho rằng việc triển khai thực tế còn tệ hơn con số này.
Chủ tịch Đại hội đồng Sharma nói rằng 100 tỷ đô la Mỹ tài trợ cho chương trình khí hậu dự kiến sẽ được thực hiện vào năm 2023.
Trong nhiều năm, các cuộc thảo luận về "mất mát và thiệt hại" cũng đã được tổ chức tại Hội nghị Khí hậu. Các nước giàu luôn miễn cưỡng đồng ý với bất kỳ cơ chế tài trợ nào cho "tổn thất và thiệt hại", một phần vì một số cuộc tranh luận dựa trên "bồi thường", điều mà các nước giàu không thể chấp nhận. Tại địa điểm Glasgow, các nước phát triển do Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu dẫn đầu đã bác bỏ đề xuất thành lập một “Quỹ Tổ chức Thiệt hại và Tổn thất Glasgow”.
Nhưng mặt khác, đã có một số tiến bộ trong việc tài trợ cho “thích ứng với khí hậu”.
"Mitigation" (giảm nhẹ) chủ yếu đề cập đến việc giảm phát thải khí nhà kính do các hoạt động của con người gây ra, do đó làm chậm và ngăn chặn sự xuất hiện của biến đổi khí hậu. Và “thích ứng” chủ yếu dựa trên những thay đổi đã diễn ra của biến đổi khí hậu, đòi hỏi quốc gia và xã hội phải tăng cường năng lực của chính mình để đối phó với rủi ro. Nhưng trong thực tế tài trợ, các quỹ thường được cấp chủ yếu để giảm thiểu hơn là thích ứng.
Báo cáo của OECD cho thấy trong năm 2019, trong số 80 tỷ đô la Mỹ được các nước phát triển trao cho các nước đang phát triển, chỉ 20% là dành cho các dự án liên quan đến thích ứng với khí hậu. "Công ước về khí hậu Glasgow" đề xuất rằng về mặt lý thuyết, tài trợ nên được chia đều cho việc giảm thiểu và thích ứng. Nó cũng kêu gọi các nước giàu tăng ít nhất gấp đôi nguồn tài trợ tập thể mà họ cung cấp cho các nước đang phát triển để thích ứng với biến đổi khí hậu.
Mở đường cho mua bán khí thải carbon
Các cuộc đàm phán ở Glasgow bao gồm một số các điều khoản chưa được hoàn thiện trong Hiệp định Paris, trong đó Điều 6 là một trong những nội dung đàm phán được quan tâm nhất.Điều 6 nói về cách thiết lập cơ chế thị trường toàn cầu. Các bên đã tiến hành một loạt các cuộc đàm phán về các phương thức giao dịch khí thải carbon trên thị trường và phi thị trường, đặc biệt là các yêu cầu về tính minh bạch và giao dịch carbon xuyên biên giới, và cuối cùng đã đạt được một thỏa thuận sáu năm sau đó (Hiệp định Paris 2015). Mặc dù vẫn tồn tại những kẽ hở nhưng những vấn đề tương đối lớn đã tạm thời được bịt lại, mở đường cho việc hình thành thị trường buôn bán carbon toàn cầu. Điều này cũng có nghĩa là các quy tắc thực hiện của Thỏa thuận Paris cuối cùng đã được thông qua.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng thế giới cần tính tới yếu tố môi trường trong các chi phí dự trù của các dự án đầu tư và thương mại. Theo ông: "Hành động vì khí hậu có nghĩa là kiểm soát và quản lý ở cấp độ quốc tế. Nếu chúng ta không áp giá carbon, sẽ không có quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh."
Hiện nay, dù đã có hơn 60 chiến lược định giá carbon được thực hiện, nhưng mức giá carbon toàn cầu trung bình, hiện chỉ 2 USD/tấn, cần phải tăng lên 75 USD/tấn vào năm 2030 nhằm giảm lượng khí phát thải phù hợp với các mục tiêu.
Việt Nam cũng sẵn sàng tham gia vào cuộc chiến khí hậu toàn cầu
(Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh TTXVN)
Từ đầu tháng 4/2021, Việt Nam triển khai chương trình trồng một tỷ cây xanh đến 2025, giúp hấp thụ 2-3% lượng phát thải vào 2030.
Với những cam kết và đề xuất đưa ra tại hội nghị, có thể thấy các nhà lãnh đạo thế giới đã gạt sang một bên những bất đồng trong nhiều vấn đề để có thể thúc đẩy hợp tác quốc tế ứng phó với một trong những thách thức chung lớn nhất hiện nay.
Rủi ro do biến đổi khí hậu gây ra mang tính hệ thống và chỉ có thể được kiểm soát thông qua sự phối hợp của toàn cầu. Những cam kết được lãnh đạo các nước đưa ra đã phát đi thông điệp tích cực, trở thành “cú hích” cho những hành động toàn cầu mạnh mẽ và quyết liệt hơn để vượt qua thách thức của cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu.
- Phong Cầm tổng hợp
