Hóa 10 bài Hidroclorua và axit clohidric.

[ong noi loc]

BÀI HIDROCLORUA VÀ AXITCLOHIDRIC

PHÂN I TÍNH CHẤT VẬT LÝ , HÓA HỌC

​

I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Hiđro clorua (HCl) là chất khí không màu, mùi xốc, nặng hơn không khí (d= 36,529 ≈1,26).Trong không khí ẩm nó tạo thành các hạt nhỏ như sương mù. Hiđro clorua hóa lỏng ở −85,1[SUP]o[/SUP]C và hóa rắn ở −114,2[SUP]o[/SUP]C.
Hiđro clorua rất độc, nồng độ cho phép của hiđro clorua trong không khí là 0,005 mg/l.
Để tìm hiểu tính tan của hiđro clorua trong nước, chúng ta quan sát thí nghiệm sau:
Lấy một bình thủy tinh trong suốt nạp đầy khí hiđro clorua, đậy bình bằng nút cao su có một ống thủy tinh vuốt nhọn xuyên qua. Nhúng một đầu ống thủy tinh vào cốc thủy tinh chứa nước có pha vài giọt dung dịch quỳ màu tím. Một lát sau, nước trong cốc theo phun vào bình thành những tia nước có màu đỏ.
Vì sao nước lại phun vào bình? Đó là do khí hiđro clorua tan rất nhiều vào nước làm giảm áp suất trong bình và nước bị hút vào bình. Quỳ tím chuyển thành màu đỏ chứng tỏ dung dịch có tính axit.
Như vậy, khí hiđro clorua tan nhiều trong nước tạo thành dung dịch axit. Ở 0[SUP]o[/SUP]C, một thể tích nước hòa tan được gần 500 thể tích khí HCl. Dung dịch thu được gọi là dung dịch axit clohiđric.
Dung dịch axit clohiđric đặc là một chất lỏng không màu, mùi xốc, "bốc khói" trong không khí ẩm. Ở 20[SUP]o[/SUP]C, dung dịch HCl đặc nhất có nồng độ 37% và có khối lượng riêng 1,19 g/ml. Khi đun nóng dung dịch axit clohiđric đặc, đầu tiên hiđro clorua bay ra cùng với lượng nhỏ hơi nước. Đến khi nồng độ dung dịc còn 20,2% thì HCl và H2O tạo thành hỗn hợp đẳng phí, sôi ở 110[SUP]o[/SUP]C.

II - TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Khí hiđro clorua khô không làm quỳ tím đổi màu, không tác dụng được với CaCO3 để giải phóng khí CO2, tác dụng rất khó khăn với kim loại. Dung dịch hiđro clorua trong benzen cũng có tính chất tương tự hiđro clorua khô.
Dung dịch hiđro clorua trong nước (dung dịch chứa axit clohiđric) là một dung dịch axit mạnh. Những tính chất chung của một axit (làm đỏ quỳ tím, tác dụng với bazơ, oxit bazơ, tác dụng với muối, tác dụng với kim loại) đều thể hiện rõ nét ở dung dịch axit HCl:

Mg(OH)2 + 2HCl → MgCl2 + 2H2O
CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2O + CO2↑
Fe + 2HCl → FeCl2 + H2↑

​

Trong phân tử HCl, clo có số oxi hóa −1. Đây là trạng thái oxi hoá thấp nhất của clo. Do đó, HCl (ở thể khí và trong dung dịch) còn thể hiện tính khử khi tác dụng với các chất oxi hóa mạnh. Thí dụ:

K2Cr2O7 + 14HCl → 3Cl2 + 2KCl + 2CrCl3 + 7H2O
MnO2 + 4HCl → Cl2 + MnCl2 + 2H2O​