Hàng hoá là gì? Phân tích hai thuộc tính của hàng hoá. Ý nghĩa của việc nghiên cứu vấn đề này đối với việc phát triển kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay.
1.1. Khái niệm hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động nhằm thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người và đi vào tiêu dùng thông qua trao đổi và mua bán.
Hàng hóa ở đây bao gồm cả hàng hóa hữu hình và hàng hóa vô hình, nghĩa là bao gồm tất cả các sản phẩm của các ngành sản xuất vật chất và phi vật chất.
Để trở thành hàng hóa, các sản phẩm phải có đủ ba tiêu chí sau:
– Phải là sản phẩm của lao động, nếu sản phẩm không do lao động tạo ra, mặc dù nó rất cần thiết cho con người như: nước trong tự nhiên, không khí… cũng không phải là hàng hóa.
– Phải thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người, một vật dù là sản phẩm của lao động nhưng nếu không được tiêu dùng thì không phải là hàng hóa.
– Phải thông qua trao đổi, mua bán, nếu sản phẩm sản xuất ra để tự tiêu dùng như người nông dân sản xuất thóc để ăn thì đó không phải là hàng hóa.
1.2. Phân tích hai thuộc tính của hàng hóa.
Thuộc tính là những tính chất thuộc về bản thân sự vật. Hàng hóa có hai thuộc tính: giá trị sử dụng và giá trị.
a. Giá trị sử dụng
– Khái niệm: Giá trị sử dụng là công dụng hay tính có ích của vật nhằm thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người. Ví dụ: gạo để ăn, áo để mặc, máy móc sx, điện thắp sáng,…
– Đặc điểm:
+ Chất: Giá trị sử dụng do thuộc tính tự nhiên quy định, cộng với lđ nó cấu thành nội dung vật chất của của cải, nên nó là một phạm trù vĩnh viễn.
+ Lượng: Mỗi vật thể là tổng thể của thuộc tính tự nhiên, nên nó có nhiều công dụng khác nhau. Việc tìm ra các công dụng này là tùy thuộc vào sự phát triển của lực lượng sản xuất và tiến bộ khoa học – kỹ thuật. Để xác định lượng GTSD, người ta dùng các đơn vị đo lường khác nhau như: kg, m, lít… vd: Gạo -> ăn, làm bánh, cháo, rượu, bún, …
+ Vai trò: Giá trị sử dụng là thuộc tính của hàng hóa, nó nhằm thỏa mãn nhu cầu cho người khác, cho xã hội chứ không phải cho người sản xuất ra nó, nên nó là vật mang giá trị trao đổi.
b. Giá trị
– Là 1 phạm trù khái niệm trừu tượng. Muốn biết được giá trị hàng hóa phải thông qua giá trị trao đổi.
+Giá trị trao đổi, trước hết biểu hiện là một quan hệ về số lượng, là tỷ lệ trao đổi lẫn nhau giữa những giá trị sử dụng khác nhau. Ví dụ: 1m vải = 10 kg thóc.
+ Giá trị HH: là hao phí Lao động XH của người SX HH kết tinh trong HH, Biểu hiện quan hệ giữa những người sx trao đổi HH.
+ Chất: Lao động (sức lao động)
+ Lượng: Hao phí lđ sx cần thiết được xác định bằng thời gian lđ XH cần thiết. Phụ thuộc vào năng suất LĐ (NSLĐ tỉ lệ nghịch với lượng giá trị LĐ).
+ Cải tạo giá trị HH: lđ quá khứ và lđ sống.
W= C+(v+m). w: gtri HH, C: lđ quá khứ, (v+m):lđ sống, v: tiền công lđ (gtri), m: gtri gia tăng (thặng dư). Vd: Cái bàn: 2tr=1tr(500+500).
Hai hàng hóa khác nhau, muốn trao đổi được với nhau thì chúng phải có cơ sở chung giống nhau. Cái chung đó không thể là thuộc tính tự nhiên, không thể là giá trị sử dụng, mà cái chung đó ở chỗ: chúng đều là sản phẩm của lao động. Chính lao động đó tạo ra giá trị cho hàng hóa, nhờ đó mà các hàng hóa trao đổi được cho nhau. Như vậy, giá trị là nội dung bên trong, còn giá trị trao đổi là hình thức biểu hiện bên ngoài của hàng hóa, chỉ có thông qua giá trị trao đổi mới tìm ra giá trị.
– Vậy, giá trị của hàng hóa là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong hàng hóa, nó biểu hiện quan hệ của những người sản xuất và người trao đổi hàng hóa.
– Giá trị là một phạm trù lịch sử, nó chỉ tồn tại khi còn hàng hóa và sản xuất hàng hóa.
Giá trị sử dụng và giá trị là hai thuộc tính của hàng hóa, nên nó là hai mặt thống nhất trong hàng hóa, nó làm tiền đề và điều kiện cho nhau. Nhưng đây là sự thống nhất của hai mặt đối lập, nên lại mâu thuẫn với nhau. Như vậy, GTSD và GT là 2 mặt vừa thống nhất vừa mâu thuẫn trong cùng 1 HH.
3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu vấn đề này đối với việc phát triển kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay.
Nc ta là 1 nc có nền kte thị trường định hướng XHCN, tức là nền Kte nhiều tphan, sx đa dạng các loại HH nhằm đáp ứng nhu cầu trog nc và trao đổi, mua bán trên thị trường TG. Do đó, sx HH ở nc ta phải đảm bảo 2 thuộc tính giá trị sd và gtri.
Kinh tế hàng hoá tồn tại trong nhiều hình thái kinh tế xã hội. Ở nước ta, những điều kiện chung của kinh tế hàng hoá vẫn còn, nền kinh tế hàng hoá tồn tại là một tất yếu khách quan.
Ở nước ta, Đảng và nhà nước đã xác định phương hướng phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước. Hiện nay nước ta còn thiếu vốn, khoa học kĩ thuật chưa được cải tiến đồng bộ, do đó chất lượng hàng hoá chưa cao, giá thành chưa rẻ, mặc dù có được hưởng những ưu đãi về thuế. Vì vậy hội nhập kinh tế quốc tế cũng góp phần tăng thu hút đầu tư nước ngoài, viện trợ phát triển chính thức và giải quyết vấn đề nợ quốc tế, tham gia hội nhập kinh tế quốc tế là cơ hội để thị trường nước ta được mở rộng, điều này sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư. Họ sẽ mang vốn và công nghệ vào nước ta sử dụng lao động và tài nguyên sẵn có của nước ta làm ra sản phẩm tiêu thụ trên thị trường khu vực và thế giới với các ưu đãi mà nước ta có cơ hội mở rộng thị trường, kéo theo cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
Nền kte nc ta khi bc vao thoi kỳ quá độ lên CNXH còn mang nặng tính tự túc tự cấp, vì vậy sx HH phát triển sẽ phá vỡ dần nền kte tự nhiên chuyển thành nền kte HH thúc đẩy sự XH hóa sx, kte HH tạo ra động lực thúc đẩy llsx phát triển, do cạnh tranh giữa những ~ng sx HH buộc mỗi chủ thể cải tiến kỹ thuật và đưa cộng nghệ mới vào sx để giảm chi phí sx đến mức tối thiểu -> có thể cạnh tranh về giá cả trog cạnh trah, qtr đó thúc đẩy llsx ptr, nâng cao nâng lực lđ XH. Trog nên kte HH, ng sx căn cứ vào ncau của ng tiêu dung, thị trường để qđ sx sp gì, khối lượng bnh, chất lượng thế nào, do đó kte HH kích thích năng động, stao của chủ thể kte kích thích sự việc nâng cao chất lượng cải tiến mẫu mã cũng như tăng kluong HH và dvu.
Nói tóm lại, … đẩy mạnh phân công lđ để phát triển kte HH, đáp ứng ncau đa dạng và phog phú của XH; phải coi trọng cả 2 thuộc tính của HH để k ngừng cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng, hạ giá thành. trog nền kte hnay, kte HH ko thể thiếu dc vì nó góp phần thúc đẩy kte và nếu ptr, nó góp phần gq việc làm và sự phân công lđ trog XH./
Theo PBL
