SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH BÌNH THUẬN
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 NĂM HỌC 2007 -2008
ĐỀ BÀI (Thời gian làm bài 120 phút)
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 NĂM HỌC 2007 -2008
ĐỀ BÀI (Thời gian làm bài 120 phút)
Câu 1: 2 điểm
a. Từ “xuân” trong hai câu thơ sau, từ nào mang nghĩa gốc, từ nào mang nghĩa chuyển:
a1: Làn thu thủy, nét “xuân” sơn.
a2: “Xuân” xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
b. Các tổ hợp sau đây là tục ngữ hay thành ngữ?
- Màn trời chiếu đất
- Nước mắt cá sấu.
Nghĩa của mỗi tổ hợp từ ấy là gì ?
Câu 2: 4 điểm
Ngày xuân con én thoi đưa
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du).
Nêu cảm nhận của em về bốn câu thơ trên (Viết không quá bốn mươi dòng).
Câu 3: 4 điểm
Con đường mỗi ngày đến trường (Viết không quá bốn mươi dòng).
ĐÁP ÁN
Câu 1: 2 điểm
a. Yêu cầu nêu được nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ “xuân” và cách cho điểm như sau:
- Từ “Xuân” ở câu a1 là nghĩa gốc: 0.25 điểm
Nghĩa của từ “xuân” ở câu trên là mùa xuân: 0.25 điểm
- Từ “xuân” ở câu a2 là nghĩa chuyển: 0.25 điểm.
Nghĩa của từ “xuân” ở đây là chỉ tuổi trẻ (tuổi xuân): 0.25 điểm.
b. Học sinh nêu được:
- Các tổ hợp từ đều là thành ngữ: 0.5 điểm
- Nghĩa của thành ngữ ”Nước mắt cá sấu” là muốn nói đến giọt nước mắt của những kẻ tỏ ra sự cảm thông, thương xót nhưng giả dối để đánh lừa người khác. 0.25 điểm
- Nghĩa thành ngữ “Màn trời chiếu đất” là không nhà cửa, chịu cảnh dãi dầu mưa nắng.
Câu 2: 4 điểm
Về kiến thức: học sinh cảm nhận đoạn thơ và diến đạt bằng nhiều cách khác nhau, miễn sao tỏ ra hiểu được nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ. Trong 4 câu thơ, tách ra làm hai phần, cụ thể như sau:
a. Hai câu thơ trước: vừa nói không gian, vừa gợi thời gian. Có thể trình bày theo hai cách (cả hai đều chấp nhận).
- Cách 1: bám sát vào giải thích để làm rõ nội dung.
Ngày xuân con én bay đi bay lại như chiếc thoi đưa. “Chiếc thoi đưa” nhằm nói thời gian trôi qua nhanh qua. “Thiều quang” chỉ ánh sáng đẹp, chỉ ánh sáng ngày xuân. Ý câu thơ là ba tháng mùa xuân có chín mươi ngày (chín chục) mà nay đã qua sáu mươi rồi, tức là đã hết tháng giêng và tháng hai, đã bước sang tháng ba.
- Cách 2: không bám vào giải thích thành ngữ nhưng vẫn nêu được nội dung.
Ngày xuân thấm thoát trôi mau, tiết trời đã chuyển sang tháng 3 – tháng cuối của mùa xuân. Những con chim én bay liệng như thoi dệt cửi chao qua đảo lại giữa bầu trời trong sáng. Ngoài việc tả cảnh, tác giả còn ngụ ý tiếc ngày xuân trôi qua nhanh quá.
b. Hai câu sau:
Một màu cỏ non trải rộng mênh mông đến tận chân trời, trên cái nền màu xanh cảu mùa xuân ấy, điểm vài bông hoa lê trắng làm cho cảnh vật không đơn điệu, nhưng trở nên thoáng nhẹ và hài hòa, gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân thanh thoát, khoáng đạt.
Chỉ bốn câu thơ, chi tiết không nhiều, chấm phá đôi nét, khá chọn lọc: có chim én bay, một vài bông hoa trắng, nền cỏ xanh nhưng đã vẽ nên được cái hồn của bức tranh mênh mông đầy sức sống.
Về kỹ năng
- Bố cục bài viết rõ ràng, trình bày bài viết mạch lạc.
- Văn viết trôi chảy, lập luận vấn đề chạt chẽ, sắc sảo.
- Ít mắc lỗi chính tả và diễn đạt.
Cho điểm
- Điểm 4:
+ Bài làm đáp ứng được yêu cầu ở đáp án.
+ Nêu xuất xứ đoạn thơ, cảm nhận tinh tế. Văn trong sáng, có hình ảnh.
+ Ít mắc lỗi chính tả và diễn đạt.
- Điểm 2:
+ Hiểu nội dung ý nghĩa đoạn thơ còn sơ sài, nhưng sai sót về kiến thức không quan trọng.
+ Văn viết tương đối rõ ý.
+ Mắc 4 đến 5 lỗi chính tả và diến đạt thông thường.
- Điểm 1:
+ Nhìn chung bài viết tuy có đề cập đến đoạn thơ nhưng chưa hiểu nội dung đoạn thơ. Văn viết lủng cũng, đôi câu không rõ nghĩa, bố cục không roc ràng. Chữ viết cẩu thả.
+ Mắc nhiều lỗi chính tả và diễn đạt thông thường.
- Điểm 0:
+ Làm bài hoàn toàn lạc đề.
+ Hoặc chỉ viết đôi ba câu nhập đề,
Câu 3: 4 điểm
Về kiến thức: Đây là loại đề thuyết minh kết hợp với miêu tả là chính. Con đường đến trường với học sinh là hình ảnh quá quen thuộc nhưng học sinh cư trú trên những địa bàn hoàn toàn không giống nhau (thành phố, nông thôn,miền núi, miền biển…). Vì thế, học sinh giới thiệu con đường đến trường theo cảm nhận riêng của mình, có thể đó là một hẻm phố ngắn hoặc con đường rừng dài hun hút… nhưng dù ở góc độ nào, học sinh cũng phải làm rõ được trong bài viết:
1. Hình dạng con đường và cảnh vật chung quanh (có thể con đường là một hẻm phố hai bên đường nhà san sát vơi nhau hoặc con đường đất ngang qua đồng lúa, ngoằn ngoèo xuyên qua rừng, lên dốc xuống đồi…).
2. Những ấn tượng ngày tháng với những kỉ niệm nắng mưa, sớm chiều, bạn bè…
Về kỹ năng
- Bố cục bài viết rõ ràng, trình bày vấn đề mạch lạc.
- Văn viết trôi chảy, trình bày vấn đề chặt chẽ, sắc sảo.
- Ít mắc lỗi chính tả và diến đạt.
Cho điểm
- Điểm 4:
+ Làm bài đáp ứng được các yêu cầu ở phần đáp án.
+ Biết làm bài kiểu thuyết minh kết hợp với miêu tả. Tỏ rõ quan sát tinh tế.
+ Văn trong sáng, có hình ảnh.
+ Ít mắc lỗi chính tả và diễn đạt.
- Điểm 2:
+ Thuyết minh, miêu tả còn sơ sài. Óc quan sát tỏ ra hời hợt. Hoàn toàn chưa đề cập đến nội dung về “ấn tượng ngày tháng với những kỉ niệm nắng mưa, sớm chiều, bạn be” hoặc ngược lại.
+ Văn viết tương đối rõ ý.
+ Mắc khoảng 4 đến 5 lỗi chính tả và diễn đạt thông thường.
- Điểm 1:
+ Bài làm nhìn chung có nói đến con đường, nhưng quan sát tỏ ra quá hời hợt, không biết cách diễn đạt.
+ Văn viết lủng củng, đôi câu không rõ nghĩa, bố cục không rõ ràng, chữ viết cẩu thả.
+ Mắc nhiều lỗi chính tả và diễn đạt thông thường.
- Điểm 0: bài làm hoàn toàn lạc đề, hoặc chỉ mới viết được vài ba câu nhập đề.
Lưu ý: cho câu 2 và câu 3:
- Đáp án và biểu điểm đã cân nhắc để đánh giá yêu cầu tuyển sinh, nên giám khảo không được tự ý thay đổi. Nghĩa là giám khảo không được tự ý yêu cầu cao hơn hoặc hạ thấp hơn so với đáp án và biểu điểm.
- Bài làm của học sinh không yểu cầu phải viết dài, chỉ yêu cầu căn cứ vào sự chính xác và đầy đủ những nội dung cơ bản ở đáp án để cho điểm.
Những bài có nội dung chưa thật sự đầy đủ theo yêu cầu ở từng mốc điểm, nhưng văn viết trong sáng, diễn đạt trôi chảy, mạch lạc, dùng từ ngữ chính xác, chữ viết sạch đẹp, giám khảo cần xem xét kỹ để cho điểm hợp lý nhất. Những bài viết đủ ý so với mốc điểm, nhưng chữ viết cẩu thả, mắc quá nhiều lỗi chính tả, lỗi diễn đạt, giám khảo cần xem xét cho điểm ở giới hạn cuối hoặc thấp hơn mốc điểm. Ví dụ: Mốc điểm 4, giới hạn cuối là 3.5 hoặc thấp hơn giới hạn cuối là 3,…
- Điểm lẻ của bài làm văn là 0.5
- Khi cộng điểm toàn bài, điểm lẻ không làm tròn số. Ví dụ: 5.25 vẫn giữ nguyên là 5.25.
