NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP BÙNG NỔ 1946-1950
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP BÙNG NỔ
1. Hoàn cảnh lịch sử
- Sau Hiệp định Sơ bộ 6-3-1946 và Tạm ước Việt - Pháp 14-9-1946, thực dân Pháp vẫn tăng cường hoạt động tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, khiêu khích ở Hải Phòng, Lạng Sơn… nhất là ở Hà Nội (12-1946)
- Ngày 18-12-1946, Pháp gửi tối hậu thư yêu cầu ta phải giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu, để giao quyền kiểm soát thủ đô cho chúng. Nếu không chúng sẽ hành động vào sáng 20-12-1946.
- Trước những hành động xâm lược trắng trợn của Pháp buộc nhân dân ta phải đứng lên cầm súng chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
- Trong hai ngày 18 và 19/ 12/1946, Ban thường vụ trung ương Đảng họp và phát động toàn quốc kháng chiến. Cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ.
- Đêm 19/12/1946 Chủ Tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống Thực dân Pháp.
2. Nội dung cơ bản đường lối kháng chiến chống Thực Dân Pháp
Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng ta được thể hiện trong các văn kiện:
- Chỉ thị “ Toàn dân kháng chiến” của Ban Thường vụ Trung ương Đảng (12-12-1946);
- Lời kêu gọi toàn dân kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-12-1946);
- Tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Tổng Bí thư Trường Chinh (9-1947).
Đó là cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kì , tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế
*Kháng chiến toàn dân: Xuất phát từ truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc ta, từ quan điểm “ cách mạng là sự nghiệp của quần chúng” của chủ nghĩa Mác – Lênin, từ tư tưởng “chiến tranh nhân dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh…Có lực lượng toàn dân tham gia mới thực hiện được kháng chiến toàn diện và tự lực cánh sinh
*Kháng chiến toàn diện: Do địch đánh ta toàn diện nên ta phải đánh chúng toàn diện. Cuộc kháng chiến của ta bao gồm cuộc đấu tranh trên tất cả mặt quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục…, nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp. Đồng thời, ta vừa “ kháng chiến” vừa “ kiến quốc”, tức là xây dựng chế độ mới nên phải kháng chiến toàn diện
*Kháng chiến trường kỳ (lâu dài): So sánh lực lượng lúc đầu giữa ta và địch chênh lệch, địch mạnh hơn ta về nhiều mặt, ta chỉ hơn địch về tinh thần và có chính nghĩa. Do đó, phải có thời gian để chuyển hóa lực lượng làm cho địch yếu dần , phát triển lực lượng của ta, tiến lên đánh bại kẻ thù.
*Kháng chiến tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế:
Mặc dù rất coi trọng những thuận lợi và sự giúp đỡ bên ngoài, nhưng bao giờ cũng theo đúng phương châm kháng chiến của ta là tự lực cánh sinh, vì bất cứ cuộc chiến tranh nào cũng phải do sự nghiệp của bản thân quần chúng, sự giúp đỡ bên ngoài chỉ là điều kiện hỗ trợ thêm và
3. Ý nghĩa của đường lối kháng chiến
Đường lối kháng chiến có tác dụng dộng viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đứng lên kháng chiến chống Pháp xâm lược đến thắng lợi cuối cùng
II. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU – ĐÔNG NĂM 1947
(Âm mưu của Pháp, chủ trương của ta, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của Chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947)
a. Âm mưu của Pháp
+ Tháng 3/1947, Bôlaec được cử làm Cao ủy Pháp ở Đông Dương đồng thời vạch kế hoạch tiến công Việt Bắc, nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh xâm lược.
+ Ngày 7-10-1947, Pháp huy đông 12.000 quân mở cuộc tiến công lên căn cứ địa Việt Bắc theo đường số 4 và song Lô...
b. Chủ trương của ta:
Đảng ra chỉ thị “ Phải phá tan cuộc tiến công mùa đông của giặc Pháp”
c. Diễn biến
-Trên các mặt trận, quân ta đã anh dũng chiến đấu, từng bước phá hai gọng kìm của địch.
-Quân ta chủ động bao vây và tiến công địch Chợ Mới, Chợ Đồn, Chợ Rã... buộc P phải rút lui khỏi ở Chợ Đồn, Chợ Rã (cuối 11/1947)
-Ở mặt trận hướng Đông: quân ta chặn đánh địch trên đường số 4, tiêu biểu là trận đèo Bông Lau (30/10/1947
-Ở mặt trận hướng Tây: Ta phục kích, đánh địch trên sông Lô, tiêu biểu là trận Đoan Hùng, Khe lau, đánh chìm nhiều tàu chiến và ca nô của địch.
-Hai gọng kìm Đông-Tây của địch bị bẻ gãy không khép lại được.
-Đến 19/12/1947 quân Pháp rút khỏi Việt Bắc.
d. Kết quả và ý nghĩa
- Kết quả:
+Sau hơn hai tháng cuộc chiến đấu giữa ta và địch đã kết thúc, hai gọng kìm của Pháp bị bẻ gãy, lực lượng của địch bị tổn thất nặng nề: loại khỏi vòng chiến đâu hơn 6.000 tên đich, 16 máy bay, 11 tàu chiến, ca nô và phá huỷ nhiều phương tiện chiến tranh.
+Ngày 19-12-1947, quân Pháp phải rút khỏi Việt Bắc. Cơ quan đầu não kháng chiến được bảo vệ, bộ đội chủ lực của ta trưởng thành nhanh chóng.
- Ý nghĩa: thắng lợi trong chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947, đã đưa kháng chiến của ta chuyển sang giai đoạn mới, buộc Pháp phải thay đổi chiến lược ở Đông Dương. Chuyển từ đánh nhanh thắng nhanh sang đánh lâu dài có lợi cho ta.
II. CHIẾN DỊCH BIÊN GIỚI THU – ĐÔNG NĂM 1950
(Hoàn cảnh lịch sử , diễn biến, kết quả và ý nghĩa của chiến dịch Biên Giới 1950)
a. Hoàn cảnh lịch sử
- Thuận lợi:
+ Ngày 01-10-1949, cách mạng Trung Quốc thắng lợi, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời tạo điều kiện cho ta liên lạc với các nước XHCN .
+ Đầu năm 1950, Trung Quốc Liên Xô, các nước CHXH khác lần lượt công nhận đặt quan hệ ngoại giao với nước ta
- Khó khăn:
Tháng 5-1949, với sự giúp đỡ của Mĩ, Chính phủ Pháp thực hiện kế hoạch Rơve với âm mưu :
+ Tăng cường hệ thống phòng thủ trên đường số 4 nhằm khóa chặt biên giới Việt Trung .
+ Thiết lập hành lang Đông-Tây: Hải Phòng – Hòa Bình – Sơn La .
=> Chuẩn bị tiến công Việt Bắc lần thứ hai .
b. Chủ trương của Đảng và Chính phủ ta:
-Tháng 6-1950, Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới nhằm 3 mục tiêu:
+ Tiêu hao một bộ phận sinh lực địch
+ Khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới
+ Mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc
c. Diễn biến:
+ Sáng 16-9-1950, chiến dịch mở màn ta tấn công Đông Khê một cứ điểm quan trọng trên đường số 4. Đến ngày 18/9/ 1950 ta chiếm được Đông Khê, hệ thống phòng ngự của địch trên đường số 4 bị cắt làm đôi Thất Khê bị uy hiếp, Cao Bằng bị cô lập.
+ Mất Đông Khê địch phải cho quân rút khỏi Cao Bằng bằng một cuộc hành quân kép:
- Cho một cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm lại Đông Khê và đón cánh quân Cao Bằng về.
- Đồng thời cho quân đánh lên Thái Nguyên để thu hút lực lượng của ta-Đoán được ý đồ của địch ta bố trí quân mai phục, chặn đánh địch trên đường số 4 khiến cho 2 cánh quân này không gặp được nhau... quân Pháp buộc Pháp phải rút về Na Sầm...
+ Quân ta kiên trì mai phục chặn đánh nhiều nơi trên đường số 4, buộc Pháp phải rút khỏi hàng loạt vị trí Thất Khê, Na Sầm…Đến ngày 22/10/1950 đường số 4 được giải phóng. Chiến dịch kết thúc thắng lợi.
d. Kết quả và ý nghĩa:
- Kết quả: loại khỏi vòng chiến đấu hơn 8.000 tên địch, giải phóng đường biên giới từ Cao Bằng đến Đình Lập với 35 vạn dân, chọc thủng hành lang Đông – Tây, thế bao vây của địch đối với căn cứ Việt Bắc bị phá vỡ, kế hoạch Rơve bị phá sản
- Ý nghĩa:
+ Đường liên lạc của ta với các nước XHCN được khai thông .
+ Chiến dịch Biên giới đã chứng minh sự trưởng thành của Bộ đội ta qua 4 năm kháng chiến .
+ Qua chiến dịch này ta đã giành được thế chủ động trên chiến trường chính Bắc Bộ .
+ Mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến .
.....................................................................................................................................................
CÂU HỎI LUYỆN TẬP
Câu 1.Vì sao Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp ? Phân tích nội dung của Đường lối kháng chiến chống thực dân pháp ?
Câu 2. Âm mưu của Pháp, chủ trương của ta, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của Chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947?
Câu 3. Hoàn cảnh lịch sử, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của chiến dịch Biên giới thu-đông
1950 ?
Câu 4. Chiến dịch nào đã đưa kháng chiến của ta chuyển sang giai đoạn mới, buộc Pháp phải thay đổi chiến lược ở Đông Dương.? Kết quả và ý nghĩa của chiến dịch đó ?
Câu 5. Dựa trên những điều kiện nào để Đảng và chính phủ ta quyết định mở chiến dịch Biên giới 1950 ? Vì sao nói chiến dịch Biên giới đã đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp sang một giai đoạn mới ?
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
