Dương gia tướng (tiếng Hán: 杨家将) là tiếng tôn xưng dòng họ Dương của danh tướng Dương Nghiệp đời Bắc Tống. Khởi đầu là Dương Nghiệp và truyền đến Dương Tái Hưng đều là những người có nhiều công lao cho đất nước Trung Quốc thời Tống, chống lại sự xâm lấn của các bộ tộc phương Bắc, đây là một gia tộc đã cống hiến cho nhà Tống hầu hết các thành viên của gia đình mình cho công cuộc bảo vệ đất nước
.[SUP][1][/SUP]
Dòng họ Dương Gia tướng được nhiều tác phẩm văn học, truyện tranh, điện ảnh đề cập đến và luôn được mô tả như một gia đình có truyền thống trung nghĩa, một gia đình võ học với tuyệt kỹ trứ danh "Dương gia thương" (cốt lõi là chiêu thức Hồi mã thương), tuy vậy, gia đình này luôn bị triều đình nhà Tống nghi kỵ, gây khó khăn và thường bị các gian thần trong triều hãm hại.
[h=2]Trong văn học[/h]Nhiều tác phẩm văn học cũng đề cập đến Dương Gia tướng. Thanh diện thú Dương Chí một trong 108 anh hùng Lương Sơn Bạc cũng là hậu nhân của Dương Nghiệp. Trong các tác phẩm của Kim Dung như bộ Anh hùng xạ điêu và thần điêu đại hiệp có các nhân vật như Dương Thiết Tâm (là hậu nhân của Dương Tái Hưng), Dương Khang (con của Thiết Tâm) và Dương Quá đều là những nhân vật có võ nghệ cao cường. Trong tác phẩm Thủy Hử, Dương Chí là hậu nhân của Dương Nghiệp. Tác phẩm miêu tả đầu đủ về Dương Gia tướng là bộ
Dương Gia tướng diễn nghĩa
[h=2]Trong phim ảnh[/h]Đã có nhiều bộ phim có đề cập về Dương Gia Tướng như: Bao Thanh Thiên của Đài Loan có các nhân vật anh em nhà Dương Gia Thanh, Bộ phim Dương Môn Hổ Tướng (năm 2003) của Trung Quốc có sự tham gia của diễn viên Hàn Quốc Chae-rim và nam diễn viên Tô Hữu Bằng, bộ phim Thiếu niên Dương gia tướng (2006) với sự tham gia của Hồ Ca, Hà Nhuận Đông, Bành Vu Yến, Ông Gia Minh, Trần Long... Các loạt phim của Hồng Kông về Dương gia tướng như Dương gia tướng (1985) có sự tham gia của các diễn viên Lương Triều Vĩ, Huỳnh Nhật Hoa, Châu Nhuận Phát, Lưu Đức Hoa cùng một số bộ phim khác bộ phim Mộc Quế Anh đại phá thiên môn trận, Địch Thanh đoạt ngũ tam kỳ...
Tính theo các loại phỏng truyện và lịch sử thì nhà họ Dương phò vua tới 5 đời: từ Dương Nghiệp, qua Dương Lục Lang (Dương Diên Chiêu), tới Dương Tôn Bảo (Dương Tông Bảo), rồi xuống tới Dương Văn Quảng, tiếp tục là Dương Hoài Ân (quy ẩn về quê).
[h=2]Các thế hệ Dương gia tướng[/h][h=3]Đời thứ nhất[/h]
- Dương Nghiệp (楊業) hay Dương Kế Nghiệp (杨继业), còn gọi Dương Lệnh Công (楊令公): Được xây dựng là nguyên soái trấn biên cương của Tống quốc, hết lòng trung can, dù biết vua tin nịnh thần nhưng ông ta vẫn tôn trọng vua, nếu hoàng thượng muốn, chết không từ nan, chữ trung đối với Dương Nghiệp quá quan trọng, thà bỏ con chứ không thể không cứu chúa. Các con rất kính nể Dương Nghiệp, là một người cha mẫu mực.
- Xa Thái Hoa (佘賽花), còn gọi Dương Lệnh Bà (楊令婆), Xa Thái Quân (佘太君): là người vợ của Dương Nghiệp, một phụ nữ trung liệt, có Long đầu trượng của triều đình ban thưởng, trên đả hôn quân, dưới đả loạn thần.
[h=3]Đời thứ hai[/h]Gồm bảy người con trai, hai người con gái và một người con nuôi (Vương Anh):
- Đại Lang Dương Diên Bình (楊延平) hay Dương Diên Bình (楊淵平), con trai lớn nhất của Dương Nghiệp
- Đại Nương Trương Kim Định (張金定), vợ của Dương Diên Bình
- Nhị Lang Dương Diên Định (楊延定) hay Dương Diên Quảng, Dương Diên Tông (杨延宗), con trai thứ hai của Dương Nghiệp
- Nhị Nương Vân Thiếu Anh (雲翠英), vợ của Dương Diên Định
- Tam Lang Dương Diên An (楊延安) hay Dương Diên Khánh, con trai thứ ba của Dương Nghiệp
- Tam Nương La Tố Mai (羅素梅), vợ của Dương Diên An
- Tứ Lang Dương Diên Huy (楊延輝) hay Dương Diên Lãng (杨延朗), con trai thứ tư của Dương Nghiệp, về sau bị nhà Liêu bắt, đổi tên thành Mục Dịch(木昜)
- Tứ Nương La Thị Nữ (羅氏女), vợ Dương Diên Huy
- Gia Luật Quỳnh Nga (耶律瓊娥), công chúa nhà Liêu, vợ sau của Dương Diên Huy
- Ngũ Lang Dương Diên Đức (楊延德), con trai thứ năm của Dương Nghiệp, về sau xuất gia làm hòa thượng tại Ngũ Đài Sơn
- Ngũ Nương Mã Tái Anh (馬賽英), vợ của Dương Diên Đức
- Lục Lang Dương Diên Chiêu (楊延昭), con trai thứ sáu của Dương Nghiệp
- Lục Nương Sài Văn Ý (柴文意) hay Sài quận chúa, vợ của Dương Diên Chiêu
- Thất Lang Dương Diên Tự (楊延嗣), con trai thứ bảy của Dương Nghiệp
- Thất Nương Đỗ Kim Nga (杜金娥), vợ của Dương Diên Tự
- Bát Lang Dương Diên Thuận (楊延順), hay Dương Hoài Lượng (楊懷亮), tên khai sinh Vương Anh (王英), con trai của Vương Tử Minh (王子明), bạn của Dương Nghiệp
- Bát Nương Khương Thúy Bình (姜翠屏), vợ của Dương Diên Thuận
- Gia Luật Giao Nguyên (耶律瑶娥), công chúa nước Liêu, vợ sau của Dương Diên Thuận
- Bát Muội Dương Diên Kỳ (楊延琪), con gái lớn nhất của Dương Nghiệp
- Cửu Muội Dương Diên Anh (楊延瑛), con gái út của Dương Nghiệp
Khác:
- Dương Bài Phong (杨排风): con gái nuôi của Dương Nghiệp và Xa Tái Hoa, xuất hiện trong Dương môn nữ tướng
[h=3]Đời thứ ba[/h]
- Dương Tôn Bảo (楊宗保): con trai Dương Diên Chiêu
- Mộc Quế Anh (穆桂英): vợ Dương Tông Bảo
- Dương Tôn Nguyên (hay còn gọi là Gia Luật Tôn Nguyên): con trai Dương Diên Lãng
[h=3]Đời thứ tư[/h]
- Dương Kim Hoa (楊金花) hay Dương Tuyên Tâm (楊宣娘): con gái của Dương Tông Bảo và Mộc Quế Anh
- Dương Văn Quảng (楊文廣) hay Dương Tuyên Khải (杨文广): con trai của Dương Tông Bảo và Mộc Quế Anh
- Bình Dương công chúa: vợ Dương Văn Quảng
- Dương Văn Cơ con gái của Dương Tôn Nguyên
[h=3]Đời thứ năm[/h]
- Dương Hoài Ân: con trai Dương Văn Quảng, quy ẩn
[h=3]Hậu nhân[/h]
- Dương Tái Hưng: hậu duệ Dương gia, danh tướng của nhà Nam Tống
- Dương Hồng: hậu duệ Dương gia, cha Dương An
[h=3]Nhân vật hư cấu[/h]
- Dương Gia Thanh: xuất hiện trong phim Bao Thanh Thiên, triều Tống Nhân Tông
- Thanh Diện Thú Dương Chí (楊志): một trong 108 anh hùng Lương Sơn Bạc, nhân vật trong Thủy Hử
- Dương An: con trai Dương Hồng, người yêu Dương Bát Muội, xuất hiện trong Dương môn nữ tướng
- Dương Kế Châu: con trai Dương Tái Hưng, xuất hiện trong Nhạc Phi diễn nghĩa
- Dương Chính Viên: con trai Dương Tái Hưng, xuất hiện trong Nhạc Phi diễn nghĩa
- Dương Chính Quốc: con trai Dương Tái Hưng, xuất hiện trong Nhạc Phi diễn nghĩa
- Dương Thiết Tâm: nhân vật trong Anh hùng xạ điêu, hậu duệ của Dương Tái Hưng
- Dương Khang: nhân vật trong Anh hùng xạ điêu, con trai của Dương Thiết Tâm
- Dương Quá: nhân vật trong Thần điêu hiệp lữ, con trai của Dương Khang
- Dương tỷ tỷ: cô gái áo vàng, nhân vật trong Ỷ Thiên Đồ Long ký, truyền nhân của Dương Quá
Theo vi.wikipedia.org