ngan trang
New member
- Xu
- 159
CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Nguyễn Tuân (1910-1987) cả một đời văn đi tìm cái đẹp, nhưng khác với Thạch Lam, tâm hồn ông hướng tới cái đẹp hoàn thiện, hoàn mĩ , vượt lên khỏi giới hạn của cái bình thường, luôn nhìn nhận thế giưới và con người ở phương diện văn hoá.
Chữ người tử tù in trong tập vang bóng một thời là gửi gắm tam sự yêu nước, tâm trạng bất hoà của một người tri thức luôn cảm thấy bức bối trong khuông đời chật hẹp. Tác phẩm là câu chuyện xung quanh nét chữ của Huấn Cao – người tử tù bất khuất. Xung quanh những cái cốt lõi, trục chính của câu chuyện là nhân vật thầy thơ lại, viên quản ngục và Huấn Cao. Họ vốn ở hai phía đối lập nhau trong xã hội phong kiến nhưng với tình yêu cái đẹp, họ đã hiểu nhau và trở thành người bạn tâm giao.
Huấn Cao là nhân vật đại diện cho cái tài, cái đẹp, cái thiên lương. Bên cạnh đó là hình ảnh viên quản ngục, thơ lại đã cùng Huấn Cao làm nên những đốm sáng đặc biệt trên hiện thực tối tăm. Tác phẩm hấp dẫn người đọc trước hết là ở lối dựng truyện rất hấp dẫn của Nguyên Tuân. Không khí cổ điẻn bao trùm tác phẩm ngay từ những câu đầu tiên “ Nhận được phiến trát của quan Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường........” để rồi những người từ thế giới xa xưa hiện ra trước mắt ta nguyên hình rõ nét. Nhân vật chính chưa xuất hiện nhưng tác phẩm đã bắt đầu từ tâm trạng nữa lo nữa mừng của viên quan đứng đầu nhà ngục khi nghe tin Huấn Cao sẽ được áp giải về nhà lao nơi mình cai quản.
Ở đây Nguyễn Tuân không đẻ Huấn Cao trực tiếp hiện thân, chỉ thông qua một đoạn đói thoạ ngắn giữa viên quản ngục với thầy thơ lại ở đầu tác phẩm, nhà văn đã tạo ra cho người đọc ấn tượng về một người tử tù hết sức tài hoa, một người nghệ sĩ trong nghệ thuật thư pháp “ viết chữ rất nhanh và đẹp”. Vì thế mà ông nổi tiếng khắp vùng tỉnh Sơn. Ngay cả một viên quản ngục ở một thuyện nhỏ cũng biết “ Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm........ có được chữ ông Huấn Cao mà teo là một vật báu ở trên đời. Không chỉ là một người tài hoa mà Huấn cao còn là một trang anh hùng dũng liệt, con người này giám chống lại triều đình mà ông căm ghét. trong mắt ông, những kẻ đại diện cho quyền lực thống trị đại diện choc hính quyền đang nắm giữ tính mạng ông chỉ là một lũ tiểu nhân thị oai. Vì vậy mà tuy dưới quyền cai quản của chúng nhưng ông vẫn cố tình tỏ ra khinh bạc. Là tử tù chỉ đợi gày rơi đầu trước pháp trường, vậy mà Huấn Cao vẫn thản nhiên nhận rượu và an thịt, coi như đó là một việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình, và giữ phong thái ung dung, đường hoàng. Đó là ôhng thái của một người anh hùng “ chọc trời khuấy nước”, ‘ có hoài bão tung hoành”, “ xem cái chết chém” nhẹ như lông hồng. huấn Cao có tài viết chữ nhanh và đẹp nhưng không phải ai ông cũng cho chữ. “ tính ông rất khoảnh” ông không bao giờ ép mình cho chữ vì vàng ngọc hay quyền thế. Ông chỉ trân trọng những ai biết yêu quý cái đẹp, cái tài, khi nhận ra tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao chẳng những vui vẻ nhận lời mà còn thốt lên câu nói chân thành “ Thiếu chút nữa ta đã phụ đi một tấm lòng trong thiên hạ”. Sau khi cho chữ xong, Huấn Cao không quên vỗ vê, khuyên bảo quản ngục:” tôi bảo thực đấy:.......... nhem nhuốc mất cái đời lương thiện ấy đi”.
Còn nhân vật quản ngục say ê cái đẹp và nhân cách cao thượng của con người nên đã chân thành biệt đãi Huấn Cao, hằng ngay sai người dâng rượu thịt, bất chấp pháp luật, làm đảo lộn trật tự trong nhà tù, biến kẻ phạm nhiều trọng tội thành thần tượng để kính trọng, tôn thờ. “Con người ấy quả là thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”.
Hai con người ấy, Huấn Cao , viên quản ngục và cả thơ lại đã làm nên mọt cảnh tượng xuă nay chưa từng có: cảnh cho chữ. Ở đây thủ pháp đối lập đã được sử dụng một cách triệt để mang lại một hiệu quả to lớn. Ấy là việc cho chữ, vốn là một việc thanh tao, sáng tạo nghệ thuật với mực thơm, lụa trắng, nết chữ tươi tắn lại được diễn ra trong “ buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, tổ rệp, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”. Đó còn là sự đối lập giũă hình ảnh ki ví của người tử tù “ cỏ đeo gông, chân vướng xiêng” chỉ sáng mai là bị giải ra kinh chịu án chém đang ung dung “ dậm tô từng nét chữ” với hình ảnh thầy thơ lại “ run run bưng chậu mực” và hình ảnh viên quản ngục “ khú núm cất những đồng tiền kễm đánh dấu ô chữ” rồi chắp tay nói một câu mà dong nước mắt rỉ vào kẻ miệng “ kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Chính sự đối lập tưởng nhu phi lý này đã tạo nên một cảnh tượng xưa nay chưa từng có. Đây là sự chiến thắng của cai đẹp, cái tài hoa và nhân cách cao thượng đối với cái xấu xa, độc ác, thấp hèn. Nhà văn khép lại câu chuyện bằn lơi nói của viên quản ngục, như hứng lấy tâm huyết, hoài bão của cuộc đời Huấn Cao. Đó là lúc cái đẹp chiến thắng tuyệt đối, họ đa xthực sự chiến thắng nỗi sợ hãi, cái chết. Đó là thời khắc hội tụ cái đẹp, cái thiên lương.
Chũ người tử tù đã thể hịên quan niêm về cái đẹp của Nguyên Tuân trước cách mạng tháng Tám. Cai đẹp đối lập với thực tại tầm thương, cái đẹp của những con người phản ứng với xã hội đương thời. Và Nguyên Tuân cũng đem đến cho người đọc thú thưởng thức văn hoá đặc sắc trong net chữ tai hoa, đó là tấm long muốn gửi gắm lại cho cuộc đời
NGÂN TRANG
hoahuongduong_9594@yahoo.com
