Chia Sẻ Chấn thương đầu

[Chien Tong]

Một người đàn ông 20 tuổi đang chơi đá bóng vô tình bị đánh trúng đầu và mất ý thức trong vòng một vài phút. Anh ta tỉnh dậy và cảm thấy yếu vận động bên tay trái, tình trạng dường như ngày càng nặng lên sau vài giờ, sau đó anh ta được mang đến phòng cấp cứu điều trị.

Định nghĩa:
Bất cứ mức độ nào của chấn thương đầu đều dẫn đến các khả năng tổn thương từ rách da đầu, đau nhức đầu đến mất ý thức hay dấu thần kinh khu trú. Thuật ngữ chấn thương đầu không ám chỉ một cơ chế riêng biệt của chấn thương. Tổn thương có thể dẫn đến chấn động (sự di chuyển của não sau chấn thương), dập não, tụ máu ngoài màng cứng, tụ máu dưới màng cứng, xuất huyết dưới nhện. Dập não có thể diễn tiến đến xuất huyết trong nhu mô não.

Chấn thương đầu do va đập​

Biểu hiện lâm sàng:
Các triệu chứng thường chỉ gợi ý mức độ tổn thương. Tổn thương riêng biệt có thể chỉ được xác định trên CT-Scan. Tất cả các hình thức tổn thương có thể dẫn đến đau đầu, đãng trí, mất ý thức. Chấn thương đầu càng nhiều, mức độ đãng trí càng lớn. Mất trí nhớ bắt đầu từ thời điểm chấn thương trở đi hoặc quên những ký ức trong quá khứ. Các ký ức trong quá khứ bị quên lãng càng nhiều nếu tổn thương càng nặng.

Mặc dù mất ý thức có thể thấy trong một vài chấn thương đầu, nhưng không phải luôn luôn hiện diện, thậm chí với mức độ tổn thương nặng. Ta có thể có xuất huyết nội sọ nặng (như tụ máu dưới màng cứng) nhưng không mất ý thức. Điều này càng đúng với tụ máu dưới màng cứng mạn tính.

Chấn động nhìn chung không liên quan với dấu thần kinh khu trú, như mất cảm giác hay vận động. Sự hiện diện của các dấu chứng này thường thấy trong tụ máu quanh màng cứng và dập não.

 

[Chien Tong]

Chẩn đoán chấn thương đầu
CT-Scan sọ não là công cụ chính để chẩn đoán.

+ Máu tụ ngoài màng cứng: Trên ảnh chụp cắt lớp vi tính có đặc trưng là hình thấu kính hai mặt lồi (biconvex) với tỷ trọng cao (trên 70 – 80 HU), đẩy đường giữa sang bên và đè ép làm thay đổi hình dáng não thất.
+ Máu tụ dưới màng cứng cấp tính: trên ảnh CLVT ổ máu tụ dưới màng cứng có đặc trưng là hình liềm với tỷ trọng trên 75 HU. Máu tụ DMC thường kèm theo giập não nên ngay dưới ổ máu tụ là vùng giảm tỷ trọng (do phù não) so với mô não lành, biểu hiện trên ảnh cắt lớp vi tính là hình tối.
+ Máu tụ DMC mạn tính: đó là ổ máu tụ đã dịch hoá có mật độ thuần nhất (homogens) và giảm tỷ trọng hoặc đồng tỷ trọng so với mô não lành. Hình ảnh gián tiếp của máu tụ dưới màng cứng mạn tính trên ảnh CLVT là đẩy đường giữa và làm thay đổi hình dáng não thất bên.
+ Hình ảnh dập não: trên ảnh chụp cắt lớp vi tính ổ dập não chính là vùng giảm tỷ trọng so với mô não lành đồng thời có choán chỗ do phù não nên đẩy đường giữa sang bên, làm thay đổi hình dáng của não thất (não thất bị thu nhỏ hoặc bị mất không nhìn thấy).
Nếu ổ giập não kèm chảy máu thì trên ảnh chụp cắt lớp vi tính sẽ thấy những ổ nhỏ tăng tỷ trọng, đó là những ổ máu tụ to nhỏ khác nhau trên nền của vùng não bị phù và giảm tỷ trọng.