CÁCH GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN
*Nếu đề bài cho lai nhiều cặp tính trạng với nhau và yêu cầu cho biết số Kiểu gen và kiểu hình và tỉ lệ của chúng.
+)Trong trường hợp trội hoàn toàn: do tỉ lệ KG và KH bằng tích tỉ lệ các tính trạng hợp nên nó theo định luật phân li độc lập của menđen.
-Theo quy luật phân ly lai một cặp tính trạng, các gen phân li theo tỉ lệ 1:2:1 nên nếu lai k cặp tính trạng ta có thể viết tỉ lệ các kiểu gen dưới dạng (1:2:1)^k. Vì mỗi phép lai một cặp tính trạng cho ta 3 kiểu gen nên số kiểu gen thu được khi lai k cặp dị hợp là (3)^k
-Kiểu hình cũng tương tự như vậy, mỗi phép lai một cặp tính trạng cho ta 2 kiểu hình và tỉ lệ 3:1 nên số kiểu hình là 2^k và tỉ lệ là (3:1)^k
+)Trong trường hợp trội không hoàn toàn, cũng tương tự như vậy.
Số kiểu gen và tỉ lệ ki lai k cặp hợp là 3^k và (1:2:1)^k
Số kiểu hình là 3^k và tỉ lệ là (1:2:1)^k
+)Trong trường hợp giao phấn với k cặp tính trạng thì bạn cũng làm tương tự.
VD: Nếu cho lai 3 cặp tính trạng có kiểu gen như sau
AaBbCc x AAbbCC
ta sẽ phân tích thành (Aa x AA) (Bb x bb) (CC x Cc)
từng phép lai cho tỉ lệ KG và KH khác nhau nên ta nhân chúng vào
phép lai trên có số kiểu hình và kiểu gen là:
-số kiểu gen: 2 x 2 x 2 = 8
-tỉ lệ KG là (1:1)(1:1)(1:1) = 1:1:1:1:1:1:1:1
-số kiểu hình là 1 x 2 x 2 = 4
-tỉ lệ KH là 1(1:1)(1:1) = 1:1:1:1
*Nếu đề bài cho là tìm số cơ thể có kiểu hình mà 1 trội 2 lặn, 1 lặn 2 trội, cả 3 tính trội, cơ thể đồng hợp ..v..v.. thì bạn có thể giải theo 2 cách.
Cách 1: bạn viết tỉ lệ các kiểu gen rồi sau đó nhân tích tỉ lệ của chúng với từng cặp tính trạng.
VD: cho phép lai sau.
AaBbCc x AaBbCc
người ta bắt tìm tỉ lệ các cơ thể có kiểu hình là 2 trội 1 lặn ta làm như sau.
phân tích thành: (Aa x Aa) (Bb x Bb) (Cc x Cc)
=>(1AA:2Aa:1aa) x ( 1BB:2Bb:1bb) x (1CC:2Cc:1cc)
Lần thứ 1:ta lấy tỉ lệ 3/4 A- ở tính trạng 1, tỉ lệ 3/4B- ở tính trạng 2 và 1/4 cc ở tính trạng thứ 3 nhân vào ta được tỉ lệ là
3/4 A- x 3/4B- x 1/4 cc = 9/64 A - B - cc
Lần thứ 2 và 3 bạn làm tương tự như lần 1 nhưng thay đổi cặp alen lặn cuối cùng là bb và cc sau đó cộng lại sẽ được tổng là
9/64 + 9/64 + 9/64 = 27/64
Tương tự như thế ta có thể làm với các kiểu hình 1 trội 2 lặn, 1 lặn 2 trội, cả 3 tính trội, cơ thể đồng hợp ..v..v..
Cách 2 : lấy tỉ lệ các giao tử của cơ thể P rồi nhân vào:
VD:cho phép lai sau.
AaBbCc x AaBbCc
yêu cầu là tìm cơ thể có 2 tính trội 1 tính lặn.
Ta làm như sau:
P cho 8 loại giao tử ta sẽ tìm các giao tử có 2 alen trội và 1 alen lặn nhân với các giao tử có 2 alen trội và 1 alen lặn của cơ thể P bên kia làm như sau:
AaBbCc cho 8 loại G là ABC, ABc, AbC, Abc, aBC, aBc, abC, abc
Ta chỉ lấy các giao tử ABc, AbC, aBC và các giao tử này chiếm 3/8 số giao tử, cơ thể P bên kia cũng thế, sau đó nhân lại và thành 9/64
làm 3 lần như thế ta cộng lại và có tỉ lệ 27/64.
Nguồn: sưu tầm*
Xem thêm
Biến dị tổ hợp
Biến dị tổ hợp
Sửa lần cuối bởi điều hành viên:
