Các loại quang phổ - Bài 26

[Bùi Khánh Thu]

Nhờ nghiên cứu quang phổ mà người ta biết được thành phần cấu tạo của Mặt Trời, của các vì sao xa xôi, của một mẻ thép đang nấu trong lò, của dầu khí... Vậy quang phổ là gì? Cùng tìm hiểu của bài 26: Các loại quang phổ

Bài 26: Các loại quang phổ​

Bài 1 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Quang phổ vạch phát xạ là gì ? Điều kiện để có quang phổ vạch phát xạ là gì ?Đặc điểm của quang phổ vạch phát xạ là gì ?

Lời giải:
Quang phổ vạch phát xạ là một hệ thống những vạch sáng riêng lẻ, ngăn cách nhau bởi những khoảng tối.
Điều kiện để có quang phổ vạch phát xạ là gì : Các chất khí ở áp suất thấp phát ra, khi bị kích thích bằng nhiệt hay bằng điện.
Đặc điểm của quang phổ vạch phát xạ là gì : Quang phổ của các nguyên tố khác nhau thì khác nhau về số lượng vạch, về vị trí (hay bước sóng) và độ sáng tỉ đối giữa các vạch. Mỗi nguyên tố hóa học có một quang phổ vạch đặc trưng của nguyên tố đó.

Bài 2 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Quang phổ liên tục là gì ? Điều kiện để có quang phổ liên tục là gì ? Đặc điểm của quang phổ liên tục là gì ?

Lời giải:
Quang phổ liên tục là một dải màu từ đỏ đến tím nối liền nhau một cách liên tục.
Điều kiện để có quang phổ liên tục là các chất rắn, lỏng, khí có áp suất lớn, phát ra khi bị nung nóng.
Đặc điểm của quang phổ liên tục là không phụ thuộc vào cấu tạo của nguồn phát mà chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn phát.


Bài 3 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Quang phổ hấp thụ là gì ? Trình bày cách tạo ra quang phổ hấp thụ. Đặc điểm của quang phổ hấp thụ là gì ?

Lời giải:

Quang phổ hấp thụ là các vạch hay đám vạch tối trên nền của một quang phổ liên tục.

Cách tạo ra quang phổ hấp thụ : Dùng một bóng đèn điện dây tóc chiếu sáng khe F của một máy quang phổ. Trên tiêu diện của thấu kính buồng tối, có một quang phổ liên tục của dây tóc bóng đèn. Đèn xen giữa đèn và khe F một cốc thủy tinh đựng dung dịch màu, thì trên quang phổ liên tục ta thấy có một số dải đen. Quang phổ liên tục, thiếu các ánh sáng do bị dung dịch hấp thụ, được gọi là quang phổ hấp thụ của dung dịch.

Đặc điểm của quang phổ hấp thụ là : Quang phổ hấp thụ của các chất khí chứa các vạch hấp thụ và là đặc trưng cho chất khí đó. Quang phổ hấp thụ của chất lỏng và chất rắn lại chứa các "đám", mỗi đám gồm nhiều vạch hấp thụ nối tiếp nhau một cách liên tục.

Bài 4 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Quang phổ vạch phát xạ do chất nào dưới đây bị nung nóng phát ra ?
A. chất rắn
B. chất lỏng
C. chất khí ở áp suất thấp
D. chất khí ở áp suất cao

Lời giải:
Chọn đáp án C.
Quang phổ vạch phát xạ do các chất khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích (bởi nhiệt độ cao hay điện trường mạnh…) phát ra.

Bài 5 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Chỉ ra câu sai.
Quang phổ liên tục được phát ra bởi chất nào dưới đây khi bị nung nóng ?
A. chất rắn.
B. chất lỏng
C. chất khí ở áp suất thấp
D. chất khí ở áp suất cao

Lời giải:

Chọn đáp án C.
+ Quang phổ liên tục do các chất rắn, lỏng và chất khí có áp suất lớn bị nung nóng phát ra.
+ Quang phổ vạch phát xạ do các chất khí hay hơi có áp suất thấp và bị kích thích (bởi nhiệt độ cao hay điện trường mạnh…) phát ra.

Bài 6 (trang 137 SGK Vật Lý 12): Trong quang phổ vạch phát xạ của hidro, ta thấy vạch lam nằm bên phải vạch chàm. Vậy các vạch đỏ và vạch tím nằm thế nào ?

Lời giải:
Trong quang phổ vạch phát xạ của hidro, ta thấy vạch lam nằm bên phải vạch chàm. Vạch đỏ nằm bên phải vạch lam. Vạch đỏ nằm bên phải vạch lam. Vạch tím nằm bên trái vạch chàm.

Tổng kết: Chúng ta vừa tìm hiểu một số điều kiện, đặc điểm của quang phổ vạch phát xạ và khái niệm về quang phổ liên tục, hấp thụ qua bài 26: Các loại quang phổ