Biến đổi khí hậu là gì?

[Phong Cầm]

Biến đổi khí hậu là gì? Đó là một quá trình tự nhiên trong đó nhiệt độ, lượng mưa, gió và các yếu tố khác thay đổi trong nhiều thập kỷ hoặc hơn. Trong hàng triệu năm, thế giới của chúng ta đang trải qua sự ấm lên nhanh chóng chưa từng có từ các hoạt động của con người, chủ yếu do đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra khí thải nhà kính.

1. Biến đổi khí hậu có thể là một quá trình tự nhiên trong đó nhiệt độ, lượng mưa, gió và các yếu tố khác thay đổi trong nhiều thập kỷ hoặc hơn. Trong hàng triệu năm, thế giới của chúng ta ấm hơn và lạnh hơn bây giờ. Nhưng ngày nay chúng ta đang trải qua sự ấm lên nhanh chóng chưa từng có từ các hoạt động của con người, chủ yếu do đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra khí thải nhà kính.
2. Việc tăng phát thải khí nhà kính từ hoạt động của con người hoạt động giống như một tấm chăn quấn quanh trái đất, giữ sức nóng của mặt trời và tăng nhiệt độ.
3. Ví dụ về phát thải khí nhà kính gây ra biến đổi khí hậu bao gồm carbon dioxide và methane. Chúng đến từ việc đốt các nhiên liệu hóa thạch như xăng để lái ô tô hoặc than để sưởi ấm một tòa nhà. Việc phát quang đất đai và rừng cũng có thể thải ra khí cacbonic. Các bãi chôn lấp rác là một nguồn khác. Năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp và xử lý chất thải là một trong những nguồn phát thải lớn.
4. Nồng độ khí nhà kính đang ở mức cao nhất trong 2 triệu năm và tiếp tục tăng. Kết quả là, trái đất ấm hơn khoảng 1,1 ° C so với những năm 1800. Thập kỷ trước (2011-2020) là thời kỳ ấm nhất được ghi nhận
5. Nhiều người nghĩ rằng thay đổi khí hậu chủ yếu có nghĩa là nhiệt độ ấm hơn. Nhưng nhiệt độ tăng chỉ là phần đầu của câu chuyện. Bởi vì Trái đất là một hệ thống, nơi mọi thứ được kết nối với nhau, những thay đổi ở một khu vực có thể ảnh hưởng đến những thay đổi ở tất cả những khu vực khác. Những hậu quả của biến đổi khí hậu hiện nay bao gồm hạn hán dữ dội, khan hiếm nước, hỏa hoạn nghiêm trọng, mực nước biển dâng cao, lũ lụt, băng ở hai cực tan chảy, các cơn bão thảm khốc và suy giảm đa dạng sinh học.
6. Con người đang trải qua biến đổi khí hậu theo nhiều cách khác nhau. Nó ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng trồng thực phẩm, nhà ở, sự an toàn và công việc của chúng ta. Một số người trong chúng ta vốn đã dễ bị tổn thương hơn trước các tác động của khí hậu, chẳng hạn như những người sống ở các quốc đảo nhỏ đang phát triển. Các điều kiện như mực nước biển dâng và xâm nhập mặn đã đến mức toàn bộ cộng đồng phải di dời. Trong tương lai, số lượng “người tị nạn khí hậu” dự kiến sẽ tăng lên.
7. Mỗi sự gia tăng của sự nóng lên toàn cầu đều có vấn đề. Trong một báo cáo năm 2018, hàng nghìn nhà khoa học và các chuyên gia đánh giá của chính phủ đã đồng ý rằng việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu không quá 1,5°C sẽ giúp chúng ta tránh được những tác động khí hậu tồi tệ nhất và duy trì khí hậu có thể sống được. Tuy nhiên, con đường phát thải carbon dioxide hiện tại có thể làm tăng nhiệt độ toàn cầu lên tới 4,4 ° C vào cuối thế kỷ này.
8. Khí thải gây ra biến đổi khí hậu đến từ mọi nơi trên thế giới và ảnh hưởng đến tất cả mọi người, nhưng một số quốc gia sản xuất nhiều hơn những quốc gia khác. 100 quốc gia ít phát thải nhất tạo ra 3% tổng lượng khí thải. 10 công ty phát thải lớn nhất đóng góp 68%. Mọi người đều phải hành động vì khí hậu, nhưng người dân và các quốc gia tạo ra nhiều vấn đề hơn có trách nhiệm lớn hơn và phải hành động trước.
9. Biến đổi khí hậu là một thách thức rất lớn, nhưng chúng ta đã biết nhiều giải pháp. Những điều này có thể mang lại lợi ích kinh tế đồng thời cải thiện cuộc sống của chúng ta và bảo vệ môi trường. Chúng ta cũng có các thỏa thuận toàn cầu để hướng dẫn tiến độ, chẳng hạn như Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris. Ba hạng mục hành động lớn là: cắt giảm khí thải, thích ứng với các tác động khí hậu và tài chính cho các điều chỉnh cần thiết.
10. Việc chuyển đổi hệ thống năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời sẽ làm giảm lượng khí thải gây ra biến đổi khí hậu. Nhưng chúng ta phải bắt đầu thực hiện ngay bây giờ. Trong khi một liên minh ngày càng tăng của các quốc gia đang cam kết không phát thải ròng vào năm 2050, thì khoảng một nửa lượng khí thải phải được cắt giảm vào năm 2030 để giữ cho nhiệt độ nóng lên dưới 1,5 C. Sản lượng nhiên liệu hóa thạch phải giảm khoảng 6% mỗi năm từ năm 2020 đến năm 2030.
11. Thích ứng với hậu quả khí hậu bảo vệ con người, nhà cửa, doanh nghiệp, sinh kế, cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái tự nhiên. Nó bao gồm các tác động hiện tại và những tác động có thể xảy ra trong tương lai. Thích ứng sẽ được yêu cầu ở mọi nơi, nhưng phải được ưu tiên ngay bây giờ cho những người dễ bị tổn thương nhất với ít nguồn lực nhất để đối phó với các hiểm họa khí hậu. Tỷ suất lợi nhuận có thể cao. Ví dụ, hệ thống cảnh báo sớm về thảm họa, cứu sống và tài sản, đồng thời có thể mang lại lợi ích gấp 10 lần chi phí ban đầu.
12. Chúng ta phải hành động sửa sai lầm loài người gây ra ngay bây giờ, hoặc trả giá đắt trong tương lai. Hành động vì khí hậu đòi hỏi các chính phủ và doanh nghiệp phải đầu tư tài chính đáng kể. Nếu không tác động khí hậu đắt hơn rất nhiều. Một bước quan trọng là các nước công nghiệp phát triển phải thực hiện cam kết cung cấp 100 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển để họ có thể thích ứng và hướng tới các nền kinh tế xanh hơn.

Nguồn: IPCC (1), WMO (4, 7, 10), WMO (4), IPCC (4, 7), UN Climate Action (8, 10), World Bank (11).