Khoảng một nửa dân số thế giới sống trong một môi trường rất dễ bị tổn thương
Các khu vực dễ bị tổn thương nhất bao gồm Tây Phi, Trung Phi, Đông Phi, Nam Á, Trung và Nam Mỹ, Bắc Cực và các quốc đảo nhỏ đang phát triển.Ngày 28/2, Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) đã công bố báo cáo mới, cảnh báo lớn hơn dự kiến và ngày càng nhiều thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra không thể cứu vãn.
Báo cáo, Biến đổi khí hậu 2022: Tác động, Thích ứng và Tính dễ bị tổn thương, là báo cáo thứ hai của nhóm làm việc trong chu kỳ đánh giá thứ sáu của IPCC, nó đánh giá những thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra, cũng như dự báo các tác động có thể xảy ra trong tương lai.
Báo cáo dự đoán rằng nếu mực nước biển trung bình toàn cầu tăng 0,15 mét so với mực nước biển năm 2020, dân số các khu vực ven biển phải hứng chịu những trận lũ lụt kéo dài một lần trong thế kỷ sẽ tăng 20%.
Hiện trạng
Vào ngày báo cáo IPCC mới được công bố, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã gọi báo cáo này là "tập bản đồ về sự đau khổ của con người" và "bản cáo trạng về sự thất bại trong lãnh đạo khí hậu".Báo cáo dài 3.675 trang nói rằng biến đổi khí hậu do con người gây ra đã gây ra các hiện tượng thời tiết và khí hậu khắc nghiệt thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn, và một số thiệt hại đối với các hệ thống tự nhiên và con người là không thể phục hồi.
Thiệt hại không thể phục hồi đối với các hệ sinh thái trên cạn, nước ngọt, ven biển và biển đang gia tăng, ở mức độ lớn hơn dự kiến. Khoảng một nửa số loài toàn cầu được khảo sát trong báo cáo đã bắt đầu di cư đến hai độ cao trở lên.
Nguồn ảnh: IPCC
Trong số các tác động đến con người, các hiện tượng thời tiết và khí hậu khắc nghiệt gia tăng đã dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về an ninh lương thực và nước cho hàng triệu người, chủ yếu ở châu Phi, châu Á, Trung và Nam Mỹ, các đảo nhỏ và Bắc Cực. Năng suất nông, lâm, ngư nghiệp, năng lượng, du lịch và lao động ngoài trời đều bị ảnh hưởng bởi thời tiết khắc nghiệt.
Biến đổi khí hậu cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Các bệnh lây truyền qua đường nước và thực phẩm đã gia tăng, và các bệnh truyền nhiễm từ động vật đã xuất hiện ở những khu vực chưa có bệnh liên quan nào được báo cáo trước đây. Nhiệt độ cao, mưa xối xả và lũ lụt đã làm gia tăng các bệnh dịch tả và nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Khoảng một nửa dân số thế giới, từ 3,3 tỷ đến 3,6 tỷ người, hiện đang sống trong các môi trường "rất dễ bị tổn thương" dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu, cuộc khảo sát cho thấy. Các khu vực dễ bị tổn thương nhất bao gồm Tây Phi, Trung Phi, Đông Phi, Nam Á, Trung và Nam Mỹ, Bắc Cực và các quốc đảo nhỏ đang phát triển.
Báo cáo đã đề cập cụ thể đến những bất bình đẳng mà các quốc gia phải đối mặt khi đối mặt với tác động của biến đổi khí hậu. Từ năm 2010 đến năm 2020, số người chết vì lũ lụt, hạn hán và bão ở các khu vực "dễ bị tổn thương nghiêm trọng" cao gấp 15 lần so với các khu vực "dễ bị tổn thương ở mức độ rất thấp". Tính dễ bị tổn thương cao hơn ở các khu vực có thu nhập thấp, các vấn đề về quản trị, các dịch vụ cơ bản hạn chế và xung đột bạo lực.
Tương lai
Báo cáo dự báo các tác động gần và trung hạn và dài hạn của biến đổi khí hậu. Trong tương lai gần, từ năm 2021 đến năm 2040, các hiện tượng thời tiết cực đoan thường xuyên xảy ra sẽ làm tăng nguy cơ mất đa dạng sinh học. Mực nước biển dâng cao sẽ làm xói mòn cơ sở hạ tầng ven biển và khiến các hệ sinh thái vùng trũng bị chìm hoặc biến mất.Sau năm 2040, biến đổi khí hậu sẽ đe dọa rất lớn đến các hệ thống tự nhiên và con người. Trong các hệ sinh thái trên cạn, 3 đến 14 phần trăm số loài được đánh giá trong báo cáo sẽ có nguy cơ tuyệt chủng "cực kỳ cao" nếu nhiệt độ tăng 1,5 độ C; khoảng 8 phần trăm đất nông nghiệp sẽ không còn thích hợp để trồng trọt.
Nhiệt độ tăng 2°C sẽ làm giảm lượng nước có băng tuyết để tưới tiêu tới 20% ở các lưu vực sông phụ thuộc một phần vào băng tan; Châu Phi cận Sahara, Nam Á, Trung và Nam Mỹ, và các đảo nhỏ sẽ bị suy dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng thiếu sót.
Trong trường hợp tốt nhất hoặc trường hợp xấu nhất đối với biến đổi khí hậu, trong trung hạn, 1 tỷ người trên toàn cầu sẽ phải đối mặt với nguy cơ khí hậu ven biển. Nếu mực nước biển trung bình toàn cầu tăng 0,15 mét so với mực nước biển năm 2020, dân số các khu vực ven biển hứng chịu lũ lụt trong thế kỷ một lần sẽ tăng 20%. Mực nước biển dâng 0,75 mét sẽ tăng gấp đôi dân số trong các trận lũ lớn; mức dâng 1,4 mét sẽ tăng gấp ba lần.
Mực nước biển dâng cao cũng là mối đe dọa hiện hữu đối với các đảo nhỏ và các vùng đất trũng ven biển. Báo cáo dự đoán rằng, trong điều kiện biến đổi khí hậu vừa phải, vào năm 2100, tài sản trị giá từ 7,9 nghìn tỷ USD đến 12,7 nghìn tỷ USD sẽ nằm ở các vùng ngập lụt chỉ có một lần trong thế kỷ dọc theo các bờ biển trên thế giới.
Báo cáo chỉ ra rằng việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C có thể làm giảm thiệt hại do biến đổi khí hậu đối với hệ sinh thái và con người, nhưng nó vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn những thiệt hại này.
Guterres nói rằng báo cáo của IPCC một lần nữa chứng minh tầm quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng. Ông cũng cho rằng các sự kiện quốc tế nóng hiện nay cho thấy việc tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch khiến nền kinh tế toàn cầu và an ninh năng lượng rất dễ bị ảnh hưởng bởi bất ổn địa chính trị. "Bây giờ là lúc để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo."
Nguồn:Vnkienthuc tổng hợp từ IPCC
