TRUNG QUỐC: NHỮNG ĐỀ THI VĂN ĐỘC ĐÁO
Tất cả các thí sinh thi ĐH, dù là ngành tự nhiên hay xã hội đều phải thi môn văn. Hầu hết các địa phương đều được chủ động tự ra đề thi, nhưng cũng có một số tỉnh lại thi chung đề.
Số môn thi đại học của Trung Quốc được khái quát ở dạng 3+X (gồm 3 môn bắt buộc toán, văn, ngoại ngữ; còn X thì căn cứ vào tình hình của từng địa phương và có thể được lựa chọn một cách linh hoạt.).
Thang điểm thông thường của Trung Quốc là 100. Nhưng khi thi ĐH thì có sự thay đổi.
Ở các môn toán, ngoại ngữ, văn, điểm tối đa của mỗi môn là 150; ở môn tổng hợp, điểm tối đa là 300 (dành cho 3 môn, trung bình mỗi môn 100 điểm.) Như vậy tổng điểm 6 môn thi ĐH là 750 điểm.
Ở nước này, tất cả các thí sinh thi ĐH, dù là ngành tự nhiên hay xã hội đều phải thi môn văn. Nếu đọc được các đề thi đại học môn văn, sẽ thấy có nhiều điểm khá lý thú. Theo quy định của Bộ GD-ĐT Trung Quốc, hầu hết các địa phương đều được chủ động tự ra đề thi, nhưng cũng có một số tỉnh lại thi chung đề.
Kết cấu bài thi ĐH môn văn thông thường có hai phần.
Phần một thi trắc nghiệm, kiểm tra kiến thức cơ bản, chiếm khoảng 40% tổng số điểm của bài thi.
Phần này có một câu hỏi đưa ra bốn đáp án, chỉ có một đáp án đúng. Phần này . Đây là phần kiểm tra các kiến thức cơ bản của thí sinh như việc nắm bắt, sử dụng đúng thành ngữ, tục ngữ và kiểm tra các lỗi chính tả thường gặp trong viết văn (cách đọc, cách viết), các dấu chính tả của thí sinh.
Phần hai là bài luận nhằm kiểm tra tính sáng tạo của thí sinh. Đây là phần thí sinh tự viết bài, không có đáp án cố định. Bài viết của thí sinh đều có giới hạn về số chữ, thông thường mỗi bài khoảng 800 chữ, bài viết yêu cầu súc tích, ngắn gọn.
Điều đáng chú ý là đề bài của bài viết này ra rất mở, không yêu cầu phân tích tác phẩm, không yêu cầu học thuộc lòng, thí sinh phải vận dụng những kiến thức tổng hợp của mình để nói lên những suy nghĩ, trăn trở của mình về cuộc sống, nhân sinh.
Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu đề thi các bài viết trong kì thi đại học ở Trung Quốc tổ chức đầu tháng 6/2006 vừa qua:
1. Đề thi tỉnh An Huy: Viết một bài với chủ đề “Hiểu cuộc sống, hiểu cha mẹ”.
2. Đề thi của Bắc Kinh: Viết một bài viết với tiêu đề “Một nét chấm phá về Bắc Kinh”.
3. Đề thi tỉnh Triết Giang: “Cuộc sống cần nghỉ ngơi, cuộc sống không ngơi nghỉ”. Em có suy nghĩ gì về vấn đề này? Hãy viết bài viết không dưới 800 chữ với chủ đề này, có thể viết về một mặt cũng có thể viết về cả hai mặt.
4. Đề thi của thành phố Thượng Hải: Hãy viết một bài viết với chủ đề “Tôi muốn nắm chặt tay bạn”.
5. Đề thi tỉnh Giang Tô: Lỗ Tấn nói, trước kia thế giới vốn không có đường, người đi nhiều nên đã tạo ra đường. Cũng có người nói, thế giới vốn ngay từ đầu đã có đường, người đi nhiều nên đường bị mất đi. Lấy chủ đề “Con người và con đường” để viết một bài dài khoảng 800 chữ.
6. Đề thi tỉnh Quảng Đông: Một nhà điêu khắc đang khắc một tảng đá, bức tượng vẫn chưa thành hình, dần dần, đầu, vai đã lộ ra, cuối cùng nhà điêu khắc đã tạc ra tượng một thiên sứ xinh đẹp. Một bé gái nhìn thấy liền hỏi: Làm sao ông biết trong tảng đá có giấu thiên sứ? Nhà điêu khắc nói: trong đá vốn không có thiên sứ nhưng ta đã dồn hết tâm tríđể tạc. Lấy thiên sứ trong lòng nhà điêu khắc làm chủ đề để viết một bài dài 800 chữ.
7. Đề thi tỉnh Tứ Xuyên: Trong cuộc sống có rất nhiều câu hỏi, có người ham hỏi, có người ngại hỏi. Hãy lấy “Hỏi” làm chủ đề và viết một bài không dưới 800 chữ.
8. Đề thi tỉnh Giang Tây: Có con chim yến nọ sau khi ấp trứng trở nên rất béo, không thể bay được cao. Mẹ của chim yến khuyên nó nên tăng cường tập luyện để giảm béo, như thế mới có thể bay được cao. Lấy “Chim yến giảm béo” làm chủ đề, tự đặt tiêu đề và viết một bài 800 chữ.
9. Đề thi tỉnh Sơn Đông: Có một câu chuyện ngụ ngôn như sau: Đứng từ dưới đất nhìn lên, con người đều thấy sao trời lấp lánh, sáng ngời, nhưng khi con người tiến gần sao trời sẽ phát hiện ra rằng các ngôi sao cũng giống như trái đất - gồ ghề, không bằng phẳng, xung quanh đầy bụi bặm. Từ câu chuyện ngụ ngôn này em cảm ngộ được điều gì? Lấy đó làm chủ đề và viết một bài viết dài 800 chữ.
10. Đề thi thành phố Trùng Khánh: (1) Hãy viết một bài viết 200 chữ miêu tả một bến xe.
(2) Bước đi và dừng lại là hiện tượng thường gặp trong cuộc sống, nó đã giúp ta có được những suy nghĩ và liên tưởng về tự nhiên, xã hội, lịch sử, nhân sinh. Hãy lấy chủ đề “Bước đi và dừng lại” để viết một bài viết 600 chữ.
11. Đề thi tỉnh Liêu Ninh: Lấy “Đôi vai” làm chủ đề và viết một bài viết dài 800 chữ.
Hệ quả từ cách ra đề: Thực dụng và sáng tạo
Đề thi văn không nên chỉ dừng lại ở việc đánh giá điểm số mà qua đó giáo viên, nhà trường có thể nắm bắt được khả năng tư duy, cách suy nghĩ của thế hệ trẻ. Một điều quan trọng hơn để học sinh thấy được tầm quan trọng của việc học môn văn là học tốt văn sẽ có thể giúp ích cho việc diễn đạt các vấn đề của cuộc sống, phục vụ cho học tập và công tác nghiên cứu của học sinh – dù là ngành tự nhiên hay xã hội sau này.
Nếu đi tìm hiểu thực tế ở các trường ĐH của Trung Quốc, có thể thấy SV ĐH, kể cả thí sinh học nhóm ngành tự nhiên đều rất chắc trong việc trình bày và diễn thuyết vấn đề, dù là văn nói hay văn viết.
Tuy nhiên, cách ra đề thi văn của Trung Quốc rất gắn liền với chương trình môn ngữ văn của học sinh trong trường phổ thông.
Ở Việt Nam, đang kêu gọi thay đổi cách ra đề thi văn. Nhưng để làm được điều này, thiết nghĩ, trước hết chúng ta cũng cần phải có những thay đổi phù hợp đối với chương trình môn văn đang dạy ở các trường phổ thông.
Theo: edu.goonline.vn
