Tìm hiểu bài BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC (Ăng-ghen)

[sieungoc]

I.Tiểu dẫn
1/ Tác giả:
* Ăng-ghen(1820-1895)
- Sinh tại Bác-men (Đức). Là nhà triết học, lí luận chính trị xuất sắc
- Là nhà hoạt động cách mạng của phong trào Quốc tế cộng sản, người bạn chiến đấu thân thiết của Các-mác.
-Ăng-ghen đã cùng Các-mác soạn thảo: “Tuyên ngôn Đảng Cộng Sản”(1848)
* Các-mác (1818-1883)
- Là nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại, người Đức
- Là lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới.
- Ông sáng tạo chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, xây dựng học thuyết kinh tế mácxít, chủ nghĩa xã hội khoa học.
- Học thuyết của ông là vũ khí lí luận và hành động của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống ách thống trị tư sản..

2/ Hoàn cảnh sáng tác:
Văn bản “Ba cống hiến vĩ đại của Các-mác” là bài điếu văn của Ăng-ghen đọc trước mộ Mác. Được sáng tác vào tháng 3/1883, sau khi Các-mác qua đời 14/03/1883 lúc 3 giờ 15 phút

3/ Bố cuc:
Bài điếu văn được chia làm 3 phần

II. Đọc - hiểu văn bản
1. Thời điểm Mác qua đời và nhận định khái quát về Mác:
a. Thời điểm Mác qua đời
- Thời gian: 3giờ kém 15 phút ngày 14 tháng 3 năm 1883
- Không gian: trên chiếc ghế bành trong một căn phòng
--> Không gian và thời gian ấy vốn tự nó không có gì đặc biệt nhưng ở đây nó lại gắn với sự ra đi, với “Giấc ngủ nghìn thu” của một bậc vĩ nhân, nên nó sẽ không bao giờ mờ quên được trong lòng ttát cả người thân, bạn bè và nhân dân lao độnh toàn thế giới.
- Con người: “Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong các nhà tư tưởng hiện đại”. Hai chữ “Hiện đại” thể hiện sự vượt trội, hơn hẳn của Mác so với thời đại. Đó là tính chất cách mạng, tính chật mới mẻ và sáng tạo của Mác.
--> Cách giới thiệu ngắn gọn nhưng gây ấn tượng với người đọc về Mác.

b.Nhận định khái quát về Mác
Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại.
=> Bộc lộ niềm thương tiếc sâu sắc vì sự tổn thất, trống vắng mang tầm thế giới, nhân loại trước sự ra đi của Mác.

2. Những cống hiến vĩ đại của Các Mác
Sự ra đi của Mác là một tổn thất to lớn không sao lường hết được, nhưng cũng thật may mắn, con người ấy đã có những cống hiến vĩ đại:
- Cống hiến thứ nhất: Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.
- Cống hiến thứ hai: Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức SX TBCN hiện nay và XHTS do phương thức đó đẻ ra. Đó l;à quy luật giá trị thặng dư
- Cống hiến thứ ba: Cống hiến quan trọng nhất. Đó là sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.“Bởi lẽ...kiên cường và có kq”
=> Cách đề cập tới những cống hiến của Mác ở đây theo trật tự tăng tiến. Việc làm này giúp người đọc, người nghe hiểu Mác từ hai phương diện : + Một con người của phát minh khám phá
+ Một con người của hoạt động thực tiến.
Đồng thời cũng thấy dễ tiếp thu hơn.
3. Tình cảm của Ăngghen đối với Mác
+ Đề cao và ngợi ca công lao và đóng góp của Mác và khẳng định đề cao Mác hơn hẳn và vượt trội so với thời đại.
+ Tiếc thương vô hạn xuất phát từ đáy lòng. Tât nhiên không phải chỉ có Ăng-ghen xót thương mà cả nhân loại xót thương bậc vĩ nhân ấy.
Kết thúc tác phẩm là một lời khẳng định nhưng cũng có giá trị như một lời cầu nguyện “Ông có thể cố nhiều kẻ đối địch nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào. Tên tuổi và sự nghệp của ông đời đời sống mãi”.
4. Nghệ thuật so sánh tăng tiến:
Biện pháp so sánh tăng tiến được Ăng-ghen sử dụng ở phần hai để làm nổi bậc cống hiến của C.Mác và tầm sao của một tư tưởng vĩ đại đối với thời đại
So sánh:
Giống như: - Đác-uyn đã tìm ra quy luật phát triển của thế giới hữu cơ.
- Mác đã tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.
Hơn thế, Ăng-ghen dẫn ra hàng loạt những phát hiện có tầm vóc lớn của Mác như: tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất TBCN, từ đó mới phát hiện ra giá trị thặng dư của phương thức sản xuất này và quan trong nhất là sự kết hợp giữa lí luận và thực tiễn vào công cuộc Cách mạng vô sản.
Kết quả: Mác đã trở thành nhà cách mạng lỗi lạc, một nhà khoa học kiệt xuất. Tư tưởng của ông vượt lên trên thời đại
Biện pháp so sánh tăng tiến được ăng-ghen sử dụng để làm nổi bậc cống hiến của C.Mác và tầm cao của một tư tưởng vĩ dại đối với thời đại. Thông qua đó, ăng-ghen đã cho ta thấy sự khâm phục, kính trọng của ông đối với Mác. Đặc biệt ở cuối bài điếu văn Ăng-ghen bộc lộ tình cảm tiếc thương của mình cũng như của hàng triệu người dân trên thế giới trước sự ra đi vào cõi vĩnh hằng của Mác.

4/ Ghi nhớ

(SGK)


--- sưu tầm----

 

[HuyNam]

Các Mác là người thầy vĩ đại không chỉ của cách mạng Việt Nam nói riêng mà là của toàn thể giai cấp vô sản, toàn thể loài người tiến bộ nói chung.Trong điều kiện thời đại ngày nay đã có nhiều biến đổi sâu sắc, nhiều điểm khác nhau về con đường và xu thế phát triển của từng dân tộc cũng như nhân loại, song con đường mà C.Mác đã vạch ra cho sự nghiệp giải phóng các dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người mãi mãi là chân lý của loài người quan tiến bộ.
Kỷ niệm 195 năm ngày sinh của C.Mác (5/5/1818 – 5/5/2013), ôn lại những cống hiến về lý luận của Người đối với nhân loại nói chung là một việc làm hết sức cần thiết trong điều kiện hiện nay.

C.Mác là một thiên tài tư tưởng mà năng lực trí tuệ của ông xứng đáng được coi là trí tuệ của một người khổng lồ của thời đại mình. Tư tưởng và sự nghiệp của C.Mác đã vượt qua mọi thử thách của thời gian, được nhiều thế hệ nhắc đến với tất cả sự khâm phục, ngưỡng mộ và tôn vinh.

Trước hết, chúng ta phải kể đến quan niệm duy vật biện chứng về lịch sử của C.Mác. Đây là một trong hai phát minh vạch thời đại của ông. Với phát minh này, lần đầu tiên, lịch sử được nhận thức và lý giải đúng như bản thân nó, khách quan và chân thực.

Thứ hai, lý luận hình thái kinh tế - xã hội, là xương sống trong học thuyết của Mác về phát triển xã hội theo lôgic lịch sử - tự nhiên. Trên cơ sở phát hiện ra quy luật mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, Mác cũng đồng thời xây dựng lý luận về cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng, tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội, và lịch sử trải qua bao thăng trầm thì vẫn phát triển theo đúng quy luật của nó.

Thứ ba, đó là những dự báo thiên tài trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” mãi mãi còn giá trị. C.Mác đã dự báo rằng: sự thất bại của giai cấp tư sản và sự thắng lợi của giai cấp vô sản đều là một tất yếu lịch sử như nhau - đây là những tư tưởng mang tầm vóc chiến lược của C.Mác.

Thứ tư, phát hiện ra quy luật giá trị thặng dư, là phát minh thứ hai, vạch thời đại của thiên tài C.Mác. Trong suốt cả cuộc đời của mình C.Mác dường như chỉ dành thời gian để suy nghĩ và nghiền ngẫm để viết bộ “Tư bản”. Với phát hiện này, C.Mác đã vén bức màn che đậy về bản chất bóc lột sức lao động làm thêm của chủ nghĩa tư bản.

Thứ năm, phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, đem lại lời giải thích khoa học và cách mạng về sứ mệnh lịch sử đó – một giá trị có tầm thời đại của C.Mác. Đây là cốt lõi lý luận chính trị của chủ nghĩa Mác, là nhân tố quyết định bước nhảy vọt của tư tưởng xã hội chủ nghĩa, chuyển chủ nghĩa xã hội từ không tưởng thành hiện thực.

Bước sang thế kỷ XXI, nhân loại chứng kiến bao sự thay đổi nhưng những tư tưởng có tính chất vạch thời đại ấy của C.Mác vẫn sống mãi, có giá trị và sức sống trường tồn. Tư tưởng, lý luận ấy của C.Mác và chủ nghĩa Mác là một kho tàng vô giá, mãi mãi cần phải khám phá, hiểu biết, vận dụng và phát triển.