Thực hành tiếng Việt trang 92 (Kết nối tri thức với cuộc sống – Ngữ văn 6) giúp chúng ta nhận biết về từ đồng âm và từ đa nghĩa. Nếu từ đồng âm là các từ có nghĩa khác nhau, không liên quan với nhau thì từ đa nghĩa là từ có nhiều nghĩa, các nghĩa khác nhau lại có liên quan với nhau.
I. Khái niệm
- Từ đồng âm là từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau, không liên quan với nhau.
- Từ đa nghĩa là từ có nhiều nghĩa, các nghĩa khác nhau lại có liên quan với nhau.
II. Luyện tập
1. Bài tập 1 SGK trang 92
a. Lờ đờ bóng ngả trăng chênh
-> Bóng: hình ảnh của vật do phản chiếu mà có.
b. Bóng đã lăn ra khỏi đường biên dọc
-> Bóng: quả cầu rỗng bằng cao su, da hoặc nhựa, dễ nẩy, dùng làm đồ chơi thể thao.
c. Mặt bàn được đánh véc-ni thật bóng
Bóng: nhẵn đến mức phản chiếu được ánh sáng gần như mặt gương.
Những từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau
-> Từ đồng âm.
2. Bài tập 2 SGK trang 92
a. - Đường lên xứ Lạng bao xa
Đường: chỉ khoảng không gian phải vượt qua để đi từ một địa điểm này đến một địa điểm khác.
- Những cây mía óng ả này chính là nguyên liệu để làm đường
Đường: chỉ chất kết tinh có vị ngọt, dùng trong thực phẩm.
b. – Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát
Đồng: khoảng đất rộng và bằng phẳng, dùng để cày cấy, trồng trọt.
- Tôi mua cái bút này với giá hai mươi nghìn đồng
Đồng: đơn vị tiền tệ.
Những từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau
-> Từ đồng âm.
3. Bài tập 3 SGK trang 93
a. Cây xoài trước sân nhà em có rất nhiều trái
b. Bố vừa mua cho em một trái bóng
c. Cách một trái núi với ba quãng đồng
Trái trong ba ví dụ có liên quan với nhau về mặt ý nghĩa. Có nghĩa giống nhau (là danh từ), chỉ danh xưng của một sự vật (quả xoài, quả bóng, quả núi). Từ đa nghĩa.
4. Bài tập 4 SGK trang 93
a. Con cò có cái cổ cao Cổ: chỉ một bộ phận cơ thể, nối đầu với thân.
b. Con quạ tìm cách uống nước trong một chiếc bình cao cổ
Cổ: chỗ eo ở gần phần đầu của một đồ vật, giống hình dáng cái cổ
Từ đa nghĩa.
c. Phố cổ tạo nên vẻ đẹp của riêng Hà Nội
Cổ: tính từ, chỉ sự cổ kính, lâu đời, không liên quan gì đến nghĩa của từ cổ trong hai câu a. và b.
-> Từ đồng âm.
5. Bài tập 5 SGK trang 93
- Tiếng hò xa vọng nặng tình nước non
Nặng: tính chất, mức độ nhiều tình cảm.
- Một số ví dụ có từ nặng được dùng với nghĩa khác:
+ Túi hoa quả này nặng quá.
+ Em rất buồn vì mẹ em ốm nặng.
Thực hành tiếng Việt: Từ đồng âm và từ đa nghĩa
I. Khái niệm
- Từ đồng âm là từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau, không liên quan với nhau.
- Từ đa nghĩa là từ có nhiều nghĩa, các nghĩa khác nhau lại có liên quan với nhau.
II. Luyện tập
1. Bài tập 1 SGK trang 92
a. Lờ đờ bóng ngả trăng chênh
-> Bóng: hình ảnh của vật do phản chiếu mà có.
b. Bóng đã lăn ra khỏi đường biên dọc
-> Bóng: quả cầu rỗng bằng cao su, da hoặc nhựa, dễ nẩy, dùng làm đồ chơi thể thao.
c. Mặt bàn được đánh véc-ni thật bóng
Bóng: nhẵn đến mức phản chiếu được ánh sáng gần như mặt gương.
Những từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau
-> Từ đồng âm.
2. Bài tập 2 SGK trang 92
a. - Đường lên xứ Lạng bao xa
Đường: chỉ khoảng không gian phải vượt qua để đi từ một địa điểm này đến một địa điểm khác.
- Những cây mía óng ả này chính là nguyên liệu để làm đường
Đường: chỉ chất kết tinh có vị ngọt, dùng trong thực phẩm.
b. – Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát
Đồng: khoảng đất rộng và bằng phẳng, dùng để cày cấy, trồng trọt.
- Tôi mua cái bút này với giá hai mươi nghìn đồng
Đồng: đơn vị tiền tệ.
Những từ có âm thanh giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì với nhau
-> Từ đồng âm.
3. Bài tập 3 SGK trang 93
a. Cây xoài trước sân nhà em có rất nhiều trái
b. Bố vừa mua cho em một trái bóng
c. Cách một trái núi với ba quãng đồng
Trái trong ba ví dụ có liên quan với nhau về mặt ý nghĩa. Có nghĩa giống nhau (là danh từ), chỉ danh xưng của một sự vật (quả xoài, quả bóng, quả núi). Từ đa nghĩa.
4. Bài tập 4 SGK trang 93
a. Con cò có cái cổ cao Cổ: chỉ một bộ phận cơ thể, nối đầu với thân.
b. Con quạ tìm cách uống nước trong một chiếc bình cao cổ
Cổ: chỗ eo ở gần phần đầu của một đồ vật, giống hình dáng cái cổ
Từ đa nghĩa.
c. Phố cổ tạo nên vẻ đẹp của riêng Hà Nội
Cổ: tính từ, chỉ sự cổ kính, lâu đời, không liên quan gì đến nghĩa của từ cổ trong hai câu a. và b.
-> Từ đồng âm.
5. Bài tập 5 SGK trang 93
- Tiếng hò xa vọng nặng tình nước non
Nặng: tính chất, mức độ nhiều tình cảm.
- Một số ví dụ có từ nặng được dùng với nghĩa khác:
+ Túi hoa quả này nặng quá.
+ Em rất buồn vì mẹ em ốm nặng.
