Hai Trieu Kr
Moderator
- Xu
- 28,899
Làm thế nào để biết bạn có đang nói ra sự thật hoặc những người xung quanh bạn có đang kể với bạn sự thật hay không ? Sự thật là gì ? Điều chúng ta thường nói với nhau hàng ngày về "sự thật", liệu chúng có phải là sự thật không ? Theo bạn thì các nhà khoa học có nói sự thật hay không ? Nếu bạn thấy tò mò, hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.
Sự thật là gì ?
Descartes quotes (Nguồn: Internet)
Ở mức độ nghiên cứu sâu hơn, ý nghĩa của sự thật trở nên vô hình, và chúng ta phải đồng ý với nhà triết học tiền Socrates Democritus, người đã tuyên bố, vào khoảng 400 năm trước Công nguyên, rằng “sự thật ở trong sâu thẳm”. Xem từ điển củng cố quan điểm này. “Sự thật: phẩm chất của sự thật.” Bây giờ, đó là một định nghĩa rất tròn trịa. Làm thế nào để chúng ta biết điều gì là sự thật? Định nghĩa thứ hai: “Sự thật: một sự thật hoặc niềm tin được chấp nhận là sự thật.” Chấp nhận là chìa khóa ở đây. Một niềm tin có thể được chấp nhận là đúng, như trường hợp của niềm tin tôn giáo. Không cần bằng chứng để biện minh cho một niềm tin. Nhưng lưu ý rằng sự thật cũng có thể được chấp nhận là đúng, ngay cả khi niềm tin và sự thật là những điều rất khác nhau.
Trong cuốn Phê bình lý tính thuần túy (1781), Immanuel Kant đưa ra một thách thức khác: Con người không thể phân biệt giữa thực tế (cái mà ông gọi là “noumenon”) và nhận thức của chúng ta về thực tại (cái mà ông gọi là “hiện tượng”). Lý do là bởi vì kinh nghiệm của chúng ta về thực tế được lọc qua tâm trí của chúng ta. Khi tôi nhìn vào một quả bóng rổ và thấy nó có màu cam, làm thế nào để tôi biết nó thực sự là màu cam? Các photon bật ra khỏi quả bóng và kích thích các tế bào trong võng mạc của tôi sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng điện hóa trong hệ thống thần kinh của tôi, kết quả là não của tôi giải thích màu sắc là màu da cam. Nhưng làm thế nào để tôi biết rằng bộ não của tôi là đúng? Điều gì sẽ xảy ra nếu quả bóng rổ thực sự có màu xanh lá cây, nhưng bộ não của chúng ta lại hiểu sai màu đó là màu cam?
Khoa học có nói sự thật không ?
Mục tiêu của khoa học, ít nhất là trên giấy tờ, là đi đến chân lý mà không cần đến bất kỳ niềm tin hay hệ thống đạo đức nào. Khoa học hướng tới mục tiêu vượt ra khỏi sự lộn xộn của con người để trở nên không có giá trị. Tiền đề ở đây là Tự nhiên không có chiều kích đạo đức, và mục tiêu của khoa học là mô tả Tự nhiên theo cách tốt nhất có thể, để đạt được thứ mà chúng ta có thể gọi là “chân lý tuyệt đối”.
Thật hấp dẫn để tin rằng khoa học là con đường tốt nhất dẫn đến chân lý bởi vì, ở một mức độ ngoạn mục, khoa học đã chiến thắng ở nhiều cấp độ. Bạn tin tưởng điều khiển chiếc xe của mình vì các quy luật cơ học và nhiệt động lực học đều hoạt động. Các nhà khoa học và kỹ sư NASA vừa quản lý để có Máy bay trực thăng sao Hỏa Ingenuity - thiết bị nhân tạo đầu tiên bay qua một hành tinh khác - tự bay lơ lửng trên bề mặt sao Hỏa.
NASA Mars Ingenuity (Nguồn: Internet)
Lấy ví dụ về lực hấp dẫn. Chúng ta biết rằng một vật rơi tự do sẽ chạm đất, và chúng ta có thể tính toán thời điểm nó rơi tự do bằng định luật Galileo về sự rơi tự do (trong trường hợp không có ma sát). Đây là một ví dụ về “sự thật chức năng”. Nếu bạn thả một triệu tảng đá từ cùng một độ cao, định luật tương tự sẽ áp dụng mọi lúc, chứng thực sự chấp nhận thực tế của một chân lý hàm, rằng tất cả các vật thể đều rơi xuống đất với tốc độ như nhau bất kể khối lượng của chúng (trong trường hợp không có ma sát) .
Lực hấp dẫn của Galileo (Nguồn: Internet)
Chúng ta có thể sử dụng các định luật vật lý để mô tả kết quả của vô số thí nghiệm với mức độ chính xác đáng kinh ngạc, từ đặc tính từ tính của vật liệu đến vị trí ô tô của bạn khi tham gia giao thông bằng cách sử dụng thiết bị định vị GPS. Theo nghĩa hạn chế này, khoa học nói lên sự thật. Nó có thể không phải là sự thật tuyệt đối về Tự nhiên, nhưng nó chắc chắn là một loại sự thật thực dụng, chức năng mà tại đó cộng đồng khoa học đạt được sự đồng thuận dựa trên việc thử nghiệm chung các giả thuyết và kết quả.
Bài viết lược dịch từ nhiều nguồn.
Sự thật là gì ?
Descartes quotes (Nguồn: Internet)
Ở mức độ nghiên cứu sâu hơn, ý nghĩa của sự thật trở nên vô hình, và chúng ta phải đồng ý với nhà triết học tiền Socrates Democritus, người đã tuyên bố, vào khoảng 400 năm trước Công nguyên, rằng “sự thật ở trong sâu thẳm”. Xem từ điển củng cố quan điểm này. “Sự thật: phẩm chất của sự thật.” Bây giờ, đó là một định nghĩa rất tròn trịa. Làm thế nào để chúng ta biết điều gì là sự thật? Định nghĩa thứ hai: “Sự thật: một sự thật hoặc niềm tin được chấp nhận là sự thật.” Chấp nhận là chìa khóa ở đây. Một niềm tin có thể được chấp nhận là đúng, như trường hợp của niềm tin tôn giáo. Không cần bằng chứng để biện minh cho một niềm tin. Nhưng lưu ý rằng sự thật cũng có thể được chấp nhận là đúng, ngay cả khi niềm tin và sự thật là những điều rất khác nhau.
Trong cuốn Phê bình lý tính thuần túy (1781), Immanuel Kant đưa ra một thách thức khác: Con người không thể phân biệt giữa thực tế (cái mà ông gọi là “noumenon”) và nhận thức của chúng ta về thực tại (cái mà ông gọi là “hiện tượng”). Lý do là bởi vì kinh nghiệm của chúng ta về thực tế được lọc qua tâm trí của chúng ta. Khi tôi nhìn vào một quả bóng rổ và thấy nó có màu cam, làm thế nào để tôi biết nó thực sự là màu cam? Các photon bật ra khỏi quả bóng và kích thích các tế bào trong võng mạc của tôi sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng điện hóa trong hệ thống thần kinh của tôi, kết quả là não của tôi giải thích màu sắc là màu da cam. Nhưng làm thế nào để tôi biết rằng bộ não của tôi là đúng? Điều gì sẽ xảy ra nếu quả bóng rổ thực sự có màu xanh lá cây, nhưng bộ não của chúng ta lại hiểu sai màu đó là màu cam?
Khoa học có nói sự thật không ?
Mục tiêu của khoa học, ít nhất là trên giấy tờ, là đi đến chân lý mà không cần đến bất kỳ niềm tin hay hệ thống đạo đức nào. Khoa học hướng tới mục tiêu vượt ra khỏi sự lộn xộn của con người để trở nên không có giá trị. Tiền đề ở đây là Tự nhiên không có chiều kích đạo đức, và mục tiêu của khoa học là mô tả Tự nhiên theo cách tốt nhất có thể, để đạt được thứ mà chúng ta có thể gọi là “chân lý tuyệt đối”.
Thật hấp dẫn để tin rằng khoa học là con đường tốt nhất dẫn đến chân lý bởi vì, ở một mức độ ngoạn mục, khoa học đã chiến thắng ở nhiều cấp độ. Bạn tin tưởng điều khiển chiếc xe của mình vì các quy luật cơ học và nhiệt động lực học đều hoạt động. Các nhà khoa học và kỹ sư NASA vừa quản lý để có Máy bay trực thăng sao Hỏa Ingenuity - thiết bị nhân tạo đầu tiên bay qua một hành tinh khác - tự bay lơ lửng trên bề mặt sao Hỏa.
NASA Mars Ingenuity (Nguồn: Internet)
Lấy ví dụ về lực hấp dẫn. Chúng ta biết rằng một vật rơi tự do sẽ chạm đất, và chúng ta có thể tính toán thời điểm nó rơi tự do bằng định luật Galileo về sự rơi tự do (trong trường hợp không có ma sát). Đây là một ví dụ về “sự thật chức năng”. Nếu bạn thả một triệu tảng đá từ cùng một độ cao, định luật tương tự sẽ áp dụng mọi lúc, chứng thực sự chấp nhận thực tế của một chân lý hàm, rằng tất cả các vật thể đều rơi xuống đất với tốc độ như nhau bất kể khối lượng của chúng (trong trường hợp không có ma sát) .
Lực hấp dẫn của Galileo (Nguồn: Internet)
Chúng ta có thể sử dụng các định luật vật lý để mô tả kết quả của vô số thí nghiệm với mức độ chính xác đáng kinh ngạc, từ đặc tính từ tính của vật liệu đến vị trí ô tô của bạn khi tham gia giao thông bằng cách sử dụng thiết bị định vị GPS. Theo nghĩa hạn chế này, khoa học nói lên sự thật. Nó có thể không phải là sự thật tuyệt đối về Tự nhiên, nhưng nó chắc chắn là một loại sự thật thực dụng, chức năng mà tại đó cộng đồng khoa học đạt được sự đồng thuận dựa trên việc thử nghiệm chung các giả thuyết và kết quả.
Bài viết lược dịch từ nhiều nguồn.
Sửa lần cuối:
