Đột biến số lượng NST

[Bão lá]

ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
​

* Nội dung cơ bản:
Khái niệm: Là sự thay đổi về số lượng NST trong tế bào: lệch bội, tự đa bội , dị đa bội

I. Đột biến lệch bội (dị bội)
1. Khái niệm:
- Là đột biến làm biến đổi số lượng NST chỉ xảy ra ở 1 hay 1 số cặo NST tương đồng

- ·Gồm:
+ thể không nhiễm
+ thể một nhiễm
+ thể một nhiễm kép
+ thể ba nhiễm
+ thể bốn nhiễm
+ thể bốn nhiễm kép

2. Cơ chế phát sinh
* trong giảm phân: một hay vài cặp ST nào đó không phân li tạo giao tử thừa hoặc thiếu một vài NST . các giao tử này kết hợp với giao tử bình thường sẽ tạo các thể lệch bội

* Trong nguyên phân (tế bào sinh dưỡng): một phần cơ thể mang đột biến lệch bội và hình thành thể khảm
3. Hậu quả
mất cân bằng toàn bộ hệ gen ,thường giảm sức sống ,giảm khả năng sinh sản hoặc chết

4. Ý nghĩa
Cung cấp nguyên liệu cho tiến hoá
- sử dụng đột biến lệch bội để đưa các NST theo ý muốn vào một giống cây trồng nào đó

II. Đột biến đa bội
1. Tự đa bội
a. Khái niệm
là sự tăng số NST đơn bội của cùng 1 loài lên một số nguyên lần
- Đa bội chẵn: 4n ,6n, 8n
1.Đa bội lẻ: 3n ,5n, 7n

b. Cơ chế phát sinh
- thể tam bội: sự kết hợp của giao tử nvà giao tử 2n trong thụ tinh
- thể tứ bội: sự kết hợp giữa 2 giao tư 2n hoặc cả bộ NST không phân li trong lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử
2. Dị đa bội
a. khái niệm
là hiện tượng làm gia tăng số bộ NST đơn bội của 2 loài khác nhau trong một tế bào

b. Cơ chế
phát sinh ở con lai khác loài (lai xa)
2.cơ thể lai xa bất thụ
3.ở1 số loài thực vật các cơ thể lai bất thụ tạo dc các giao tử lưõng bội do sự không phân li của NST không tương đồng, giao tử này có thể kết hợp với nhau tạo ra thể tứ bội hữu thụ

3. Hậu quả và vai trò của đa bội thể
- tế bào to, cơ quan sinh dưỡng lớn, phát triển khoẻ, chống chịu tốt
- các thể tự đa bội lẻ không sinh giao tử bình thường
- khá phổ biến ở thực vật, ít gặp ở động vật


* Một số câu hỏi:
Câu 1: một loài có 2n=20 NST sẽ có bao nhiêu NST ở:
a.thể một nhiễm
b.thể ba nhiễm
c.thể bốn nhiễm
d.thê không nhiễm
e.thể tứ bội
f.thể tam bội
g.thể tam nhiễm kép
h.thể một nhiễm kép

Câu 2: Chọn phương án đúng/đúng nhất trong mỗi câu sau:
1/ Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể có liên quan tới một
A.hoặc một số cặp nhiễm sắc thể.
B.số cặp nhiễm sắc thể.
C.số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
D.một số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.

2/ Đột biến lệch bội là sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể liên quan tới một
A.hoặc một số cặp nhiễm sắc thể.
B.số cặp nhiễm sắc thể.
C.số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.
D.một, một số hoặc toàn bộ các cặp nhiễm sắc thể.

3/ Trường hợp cơ thể sinh vật trong bộ nhiễm sắc thể gồm có hai bộ nhiễm của loài khác nhau là
A.thể lệch bội. B. đa bội thể chẵn.
C. thể dị đa bội. D. thể lưỡng bội.

4/ Các dạng đột biến lệch bội gồm thể không, thể một nhiễm, thể một nhiễm kép
A.thể ba, thể bốn kép. B. thể bốn, thể ba.
C. thể bốn, thể bốn kép. D. thể ba, thể bốn kép.

Nguồn: sưu tầm*
​

Xem thêm

Cơ chế và ý nghĩa tổng hợp ADN