- Xu
- 458
Đề bài: Nhận xét về đặc điểm truyện ngắn của Thạch Lam, nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng: "Nhiều truyện ngắn của Thạch Lam không có truyện mà man mác như một bài thơ (...) đem đến cho người đọc một cái gì nhẹ nhõm, thơm lành mát dịu". Bằng hai truyện ngắn "Hai đứa trẻ" và "Dưới bóng hoàng lan", em hãy chứng minh nhận định trên.
Bài làm
Vườn hoa văn học Việt Nam xuất nhiện nhiều bông hoa tươi đẹp. Chen giữa những đóa hoa muôn hồng ngàn tía, có mọt loài hoa thanh khiết sắc hương hoa mộc. Ta nhận thấy mùi hương hoa mộc tha thiết, dịu dàng trong văn Thạch Lam, đưa hồn người đắm chìm trong xúc cảm mênh mông, chan chứa tình thương đúng như lời nhận định của nhà văn Nguyễn Tuân: "Nhiều truyện ngắn...mát dịu".
Truyện thường phải có xung đột có kịch tính, vậy mà truyện ngắn của Thạch Lam lại như một bài thơ. Thơ là tiếng nói của tâm hồn, của cảm xúc được chắt lọc và thường được biểu hiện bằng những vần điệu êm ái nhẹ nhàng. Truyện của Thạch Lam cũng nhẹ nhàng man mác như một bài thơ. Ông luôn hướng về cái nghèo, về những cảnh đời nghèo khổ cảm thông với nỗi đau của họ, nhưng ông không tập trung làm nổi bật mâu thuẫn giai cấp mà ông lặng lẽ ghi lại những niềm vui nhỏ bé hiếm hoi trong cuộc đời buồn thảm của họ một cách trân trọng, cảm thông sâu sắc.
Trong truyện ngắn Hai đứa trẻ, nhà văn thể hiện niềm thương xót đối với những người dân lao động nghèo khổ, đặc biệt là hai chị em An và Liên. Ông không nêu rõ tại sao chị em Liên bị đẩy vào cảnh khốn khó, không nêu lý do tại sao những đứa trẻ phải đi nhặt rác bên đường...Nhưng đọc văn ông, ta thấy trào dâng một niềm xót xa vô hạn đối với những con người nơi phố chợ tù túng, nghèo khổ. Chị em Liên đón nhận và ngắm nhìn thiên nhiên trong buổi chiều tàn nơi phố huyện bằng đôi mắt ngây thơ và hết sức tinh tế. Giọng văn nhẹ nhàng của Thạch Lam hướng người đọc nhập vào niềm vui của trẻ thơ. Mảng tối và mảng sáng trong truyện cũng thật kỳ lạ. Máng sáng nhỏ nhoi của những con đom đóm, của những ngôi sao, của ngọn đèn le lói bên cạnh bóng tối mênh mông ngày càng làm cho phố huyện thêm buồn tẻ. Quen dần với nỗi buồn vắng lặng, trống trải nơi đây, chị em Liên không có gì vui hơn là thức đợi tàu. Tuy buồn ngủ ríu cả mắt, nhưng hai chị em vẫn gắng gượng thức. Chi tiết Liên quạt cho em trong lúc thức đợi tàu gây xúc động cho người đọc về tình cảm gắn bó ruột thịt. Hình ảnh con tàu với tiếng còi rít lên gợi âm thanh ồn ào. Đoàn tàu rầm rộ, các toa tàu sáng trưng lố nhố người là một thế giới mới mẻ hấp dẫn với chị em Liên, đối với cuộc sống buồn tẻ nơi phố huyện. Bằng giọng văn nhẹ nhàng, mượt mà giàu chất thơ, Thạch Lam đã khắc họa khát vọng, ước mơ của chị em Liên, thể hiện trong việc chờ đợi con tàu.
Trong truyện Dưới bóng hoàng lan gợi lên cho người đọc cảm xúc nhẹ nhàng thanh thản. Lời văn êm ả như những câu thơ đưa ta về miền quê của nhân vật Thanh. Khung cảnh quê nhà tĩnh lặng gợi cho chàng tình cảm thân thương gắn bó. Nơi đây chàng có những người thân như người bà chăm sóc chàng từ nhỏ và cô gái hàng xóm dịu dàng, ngoan ngoãn. Đứng bên cạnh bà, lắng nghe những lời ân cần của bà, Thanh thấy mình như còn nhỏ bé, như thuở ấu thơ. Sống lại với những cảm xúc ấm áp. Thanh càng cảm thấy yêu thương bà hơn, gắn bó nhiều hơn với quê hương giàu kỉ niệm. Chàng vẫn bắt gặp những vật quen thuộc nơi quê nhà: giàn hoa thiên lí, cây hoàng lan, căn nhà, mảnh vườn và cả con mèo già nữa. Tình cảm giữa Thanh và Nga cũng rất trong sáng, thanh cao. Điều đó người đọc có thể nhận thấy qua việc tác giả mô tả khá kỹ cử chỉ ân cần của chàng khi mời Nga cùng ăn cơm và nụ cười vui tươi của Nga khi nhìn thấy chàng ăn ngon miệng. Họ cùng ra vườn hái hoa, cùng nhắc lại những kỉ niệm ấu thơ. Mùi hoàng lan thoang thoảng bay trong gió ngát; khi Nga trở về, Thanh cảm thấy có "cái gì dịu ngọt chăng tơ ở đây khiến chàng vương phải". Chi tiết này khiến ta gợi nhớ đến câu thơ của Xuân Diệu:
Không gian như có dây tơ
Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu
Trong đôi mắt của người hạnh phúc sung sướng, xung quanh họ như có sợi tơ mềm mại chăng, sợi tơ đó dịu ngọt như tình cảm dào dạt trong họ. Họ trân trọng và nâng niu tình cảm trong sáng ấy, không muốn nó đứt ra và biến đi. Chất thơ thấm đượm trong từng lời văn của Thạch Lam. Đọc văn ông, ta thấy hiện rõ tình cảm giữa con người với nhau và con người với quê hương, như cảm xúc nhẹ nhõm khi ta bắt gặp mảnh trời xanh tan tác trong bể nước, một nhánh lan rơi, một cử chỉ âu yếm, ân cần của bà đối với cháu, của người thân đối với người thân.
Đọc văn Thạch Lam, ta còn cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn và vẻ đẹp của thiên nhiên giàu chất thơ. Ta như đắm chìm vào suy tư, cùng cảm thông với nỗi đau của những người bất hạnh. Ta muốn chia sẻ niềm vui của chị em Liên khi đợi tàu, và ta xót xa khi bắt gặp cảnh tội nghiệp của những đứa trẻ nghèo bới rác bên đường.
Cái đẹp giàu chất thơ trong Dưới bóng hoàng lan với mảnh trời xanh quen thuộc, giàn thiên lý phủ xanh lên tà áo Nga, hương thơm ngan ngát của cây hoàng lan như gợi lại trong ta nhiều kỉ niệm êm mát, ngọt ngào đến lịm người khi trở về quê xưa.
Vẻ đẹp bí ẩn của vũ trụ với những vòm sao lấp lánh xen ánh sáng lập lòe của những con đom đóm dưới ánh mắt trẻ thơ qua lời văn tinh tế của Thạch Lam trong Hai đứa trẻ dường như khiến tâm hồn người đọc thêm tinh tế và phong phú.
Thạch Lam là cây bút đầu tiên có ý thức khai thác chất thơ trong đời sống bình dị thường nhật. Nhà văn thường đi sâu vào khai thác nội tâm, thế giới cảm giác trong lành, giàu cảm xúc, hướng người đọc gắn liền với chân, thiện, mĩ. Văn của ông nhẹ nhàng như một bài thơ không có kịch tính xung động, dễ đi vào lòng người một cách nhẹ nhàng.
Diễn Đàn Kiến Thức - Theo sách Làm văn - Tiếng Việt 11*
Bài làm
Vườn hoa văn học Việt Nam xuất nhiện nhiều bông hoa tươi đẹp. Chen giữa những đóa hoa muôn hồng ngàn tía, có mọt loài hoa thanh khiết sắc hương hoa mộc. Ta nhận thấy mùi hương hoa mộc tha thiết, dịu dàng trong văn Thạch Lam, đưa hồn người đắm chìm trong xúc cảm mênh mông, chan chứa tình thương đúng như lời nhận định của nhà văn Nguyễn Tuân: "Nhiều truyện ngắn...mát dịu".
Truyện thường phải có xung đột có kịch tính, vậy mà truyện ngắn của Thạch Lam lại như một bài thơ. Thơ là tiếng nói của tâm hồn, của cảm xúc được chắt lọc và thường được biểu hiện bằng những vần điệu êm ái nhẹ nhàng. Truyện của Thạch Lam cũng nhẹ nhàng man mác như một bài thơ. Ông luôn hướng về cái nghèo, về những cảnh đời nghèo khổ cảm thông với nỗi đau của họ, nhưng ông không tập trung làm nổi bật mâu thuẫn giai cấp mà ông lặng lẽ ghi lại những niềm vui nhỏ bé hiếm hoi trong cuộc đời buồn thảm của họ một cách trân trọng, cảm thông sâu sắc.
Trong truyện ngắn Hai đứa trẻ, nhà văn thể hiện niềm thương xót đối với những người dân lao động nghèo khổ, đặc biệt là hai chị em An và Liên. Ông không nêu rõ tại sao chị em Liên bị đẩy vào cảnh khốn khó, không nêu lý do tại sao những đứa trẻ phải đi nhặt rác bên đường...Nhưng đọc văn ông, ta thấy trào dâng một niềm xót xa vô hạn đối với những con người nơi phố chợ tù túng, nghèo khổ. Chị em Liên đón nhận và ngắm nhìn thiên nhiên trong buổi chiều tàn nơi phố huyện bằng đôi mắt ngây thơ và hết sức tinh tế. Giọng văn nhẹ nhàng của Thạch Lam hướng người đọc nhập vào niềm vui của trẻ thơ. Mảng tối và mảng sáng trong truyện cũng thật kỳ lạ. Máng sáng nhỏ nhoi của những con đom đóm, của những ngôi sao, của ngọn đèn le lói bên cạnh bóng tối mênh mông ngày càng làm cho phố huyện thêm buồn tẻ. Quen dần với nỗi buồn vắng lặng, trống trải nơi đây, chị em Liên không có gì vui hơn là thức đợi tàu. Tuy buồn ngủ ríu cả mắt, nhưng hai chị em vẫn gắng gượng thức. Chi tiết Liên quạt cho em trong lúc thức đợi tàu gây xúc động cho người đọc về tình cảm gắn bó ruột thịt. Hình ảnh con tàu với tiếng còi rít lên gợi âm thanh ồn ào. Đoàn tàu rầm rộ, các toa tàu sáng trưng lố nhố người là một thế giới mới mẻ hấp dẫn với chị em Liên, đối với cuộc sống buồn tẻ nơi phố huyện. Bằng giọng văn nhẹ nhàng, mượt mà giàu chất thơ, Thạch Lam đã khắc họa khát vọng, ước mơ của chị em Liên, thể hiện trong việc chờ đợi con tàu.
Trong truyện Dưới bóng hoàng lan gợi lên cho người đọc cảm xúc nhẹ nhàng thanh thản. Lời văn êm ả như những câu thơ đưa ta về miền quê của nhân vật Thanh. Khung cảnh quê nhà tĩnh lặng gợi cho chàng tình cảm thân thương gắn bó. Nơi đây chàng có những người thân như người bà chăm sóc chàng từ nhỏ và cô gái hàng xóm dịu dàng, ngoan ngoãn. Đứng bên cạnh bà, lắng nghe những lời ân cần của bà, Thanh thấy mình như còn nhỏ bé, như thuở ấu thơ. Sống lại với những cảm xúc ấm áp. Thanh càng cảm thấy yêu thương bà hơn, gắn bó nhiều hơn với quê hương giàu kỉ niệm. Chàng vẫn bắt gặp những vật quen thuộc nơi quê nhà: giàn hoa thiên lí, cây hoàng lan, căn nhà, mảnh vườn và cả con mèo già nữa. Tình cảm giữa Thanh và Nga cũng rất trong sáng, thanh cao. Điều đó người đọc có thể nhận thấy qua việc tác giả mô tả khá kỹ cử chỉ ân cần của chàng khi mời Nga cùng ăn cơm và nụ cười vui tươi của Nga khi nhìn thấy chàng ăn ngon miệng. Họ cùng ra vườn hái hoa, cùng nhắc lại những kỉ niệm ấu thơ. Mùi hoàng lan thoang thoảng bay trong gió ngát; khi Nga trở về, Thanh cảm thấy có "cái gì dịu ngọt chăng tơ ở đây khiến chàng vương phải". Chi tiết này khiến ta gợi nhớ đến câu thơ của Xuân Diệu:
Không gian như có dây tơ
Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu
Trong đôi mắt của người hạnh phúc sung sướng, xung quanh họ như có sợi tơ mềm mại chăng, sợi tơ đó dịu ngọt như tình cảm dào dạt trong họ. Họ trân trọng và nâng niu tình cảm trong sáng ấy, không muốn nó đứt ra và biến đi. Chất thơ thấm đượm trong từng lời văn của Thạch Lam. Đọc văn ông, ta thấy hiện rõ tình cảm giữa con người với nhau và con người với quê hương, như cảm xúc nhẹ nhõm khi ta bắt gặp mảnh trời xanh tan tác trong bể nước, một nhánh lan rơi, một cử chỉ âu yếm, ân cần của bà đối với cháu, của người thân đối với người thân.
Đọc văn Thạch Lam, ta còn cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn và vẻ đẹp của thiên nhiên giàu chất thơ. Ta như đắm chìm vào suy tư, cùng cảm thông với nỗi đau của những người bất hạnh. Ta muốn chia sẻ niềm vui của chị em Liên khi đợi tàu, và ta xót xa khi bắt gặp cảnh tội nghiệp của những đứa trẻ nghèo bới rác bên đường.
Cái đẹp giàu chất thơ trong Dưới bóng hoàng lan với mảnh trời xanh quen thuộc, giàn thiên lý phủ xanh lên tà áo Nga, hương thơm ngan ngát của cây hoàng lan như gợi lại trong ta nhiều kỉ niệm êm mát, ngọt ngào đến lịm người khi trở về quê xưa.
Vẻ đẹp bí ẩn của vũ trụ với những vòm sao lấp lánh xen ánh sáng lập lòe của những con đom đóm dưới ánh mắt trẻ thơ qua lời văn tinh tế của Thạch Lam trong Hai đứa trẻ dường như khiến tâm hồn người đọc thêm tinh tế và phong phú.
Thạch Lam là cây bút đầu tiên có ý thức khai thác chất thơ trong đời sống bình dị thường nhật. Nhà văn thường đi sâu vào khai thác nội tâm, thế giới cảm giác trong lành, giàu cảm xúc, hướng người đọc gắn liền với chân, thiện, mĩ. Văn của ông nhẹ nhàng như một bài thơ không có kịch tính xung động, dễ đi vào lòng người một cách nhẹ nhàng.
Diễn Đàn Kiến Thức - Theo sách Làm văn - Tiếng Việt 11*
