Loãng xương là gì?
Loãng xương là một rối loạn chuyển hóa của xương làm tổn thương sức mạnh của xương đưa đến nguy cơ gãy xương cho con người. Có nhiều nguyên nhân gây ra loãng xương như do tuổi tác, mãn kinh, mất cân bằng tạo xương, rối loạn nội tiết, sử dụng thuốc ảnh hưởng đến sự tạo xương như hormone tuyến giáp, corticosteroid… Loãng xương liên quan đến sự thiếu hụt estrogen, thường gặp ở phụ nữ từ 50 – 60 tuổi. Chủ yếu là mất khoáng ở xương xốp (xương bè), xương đặc, biểu hiện bằng sự gãy lún các đốt sống xuất hiện sau mãn kinh.
Thực tế, có hai quá trình xảy ra song song bên trong cơ thể là tiêu hủy và tái tạo xương. Ở người trẻ tuổi, phần xương bị mất đi sẽ được bù đắp dễ dàng. Còn người lớn tuổi, lượng xương được tạo ra ít hơn so với lượng xương mất đi, do đó dẫn đến tình trạng loãng xương.
Loãng xương người già (LX tiên phát):
Đặc điểm: tăng quá trình hủy xương, giảm quá trình tạo xương
Nguyên nhân:
Các tế bào sinh xương (Osteoblast) bị lão hoá.
Sự hấp thụ calci và vitamin D ở ruột bị hạn chế.
Sự suy giảm tất yếu các hormonsinh dục (Nữ và Nam)
Loãng xương tiên phát thường xuất hiện trễ, diễn biến chậm, tăng từ từ và ít có những biến chứng nặng nề như gãy xương hay lún xẹp các đốt sống.
Loãng xương sau mãn kinh:
Đặc điểm: Tăng quá trình hủy xương , quá trình tạo xương bình thường
Loãng xương thứ phát khi có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ sau đây: Bệnh LX sẽ trở nên nặng nề hơn, sớm hơn, nhiều biến chứng hơn… nếu người bệnh có thêm một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ dưới đây :
Kém phát triển thể chất từ khi còn nhỏ, đặc biệt là Còi xương, Suy dinh dưỡng, chế độ ăn thiếu Protid, thiếu Calci hoặc tỷ lệ Calci /Phospho trong chế độ ăn không hợp lý, thiếu vitamin D hoặc cơ thể không hấp thu được vitamin D… vì vậy khối lượng khoáng chất đỉnh của xương ở tuổi trưởng thành thấp, đây được coi là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của bệnh LX.
Ít hoạt động thể lực (hoạt động thể lực thường xuyên sẽ giúp cho cơ thể đạt được khối lượng xương cao nhất lúc trưởng thành), ít hoạt động ngoài trời (các tiền vitamin D nên ảnh hưởng tới việc hấp thu calci).
Sinh đẻ nhiều lần, nuôi con bằng sữa mẹ mà không ăn uống đủ chất đặc biệt là Protid cà Calci để bù đắp lại.
Bị các bệnh mãn tính đường tiêu hoá (dạ dầy, ruột…) làm hạn chế hấp thu calci, vitamin D, protid…
Có thói quen sử dụng nhiều rượu, bia, cà phê, thuốc lá… làm tăng thải calci qua đường thận và giảm hấp thu calci ở đường tiêu hóa.
Thiểu năng các tuyến sinh dục nam và nữ (suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm, cắt buồng trứng, thiểu năng tinh hoàn…).
Bất động quá lâu ngày do bệnh tật (chấn thương cột sống, phải bất đông), do nghề nghiệp (những người du hành vũ trụ khi tàu vũ trụ đi ra ngoài không gian) vì khi bất động lâu ngày các tế bào huỷ xương tăng hoạt tính.
Bị các bệnh nội tiết : cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, cường tuyến vỏ cường thận, tiểu đường…
Bị bệnh suy thận mãn hoặc phải chạy thận nhân tạo lâu ngày gây rối loạn chuyển hóa và mất calci qua đường tiết niệu.
Mắc các bệnh xương khớp mãn tính khác đặc biệt là Viêm khớp dạng thấp và Thoái hoá khớp.
Phải sử dụng dài hạn một số thuốc: chống động kinh (Dihydan), thuốc chữa bệnh tiểu đường (Insulin),thuốc chống đông (Heparin) và đặc biệt là các thuốc kháng viêm nhóm Cortiosteroid (cortiosteroid một mặt ức chế trực tiếp quá trình tạo xương, mặt khác làm giảm hấp thu calci ở ruột, tăng bài xuất calci và làm tăng quá trình huỷ xương).
(Sưu tầm các nguồn)