“Mì cay Hàn Quốc” hay “mỳ cay Hàn Quốc” mới đúng?

[Văn Sử Địa]

Nếu bạn từng đi ăn quán mì cay 7 cấp độ với bạn bè hoặc lướt Facebook, TikTok để tìm review quán, chắc chắn bạn đã bắt gặp hai cách viết: “mì cay Hàn Quốc” và “mỳ cay Hàn Quốc”. Có người khẳng định phải viết “mì”, có người bảo “mỳ” cũng đúng, thậm chí nhiều bảng hiệu quán còn dùng song song. Vậy đâu mới là cách dùng chuẩn? Và tại sao lại có hai biến thể này cùng tồn tại?

Mì cay Hàn Quốc tại một quán tại Phượng Sơn, Bắc Ninh (ảnh: Mì cay Phượng Sơn).​

Hãy cùng mình tìm hiểu nhé.

“Mì” và “mỳ” – nguồn gốc khác nhau nhưng dễ gây nhầm​

Trong tiếng Việt, cả “mì” và “mỳ” đều xuất phát từ chữ Hán “麵” (diện), nghĩa là sợi bột được cán ra, nấu thành món ăn. Tuy nhiên, trong quá trình phiên âm, chúng ta có hai cách ghi âm phổ biến:

• “Mì” (dấu huyền, chữ “i” ngắn) – hiện được coi là cách viết chính thống trong hầu hết từ điển và văn bản. Ví dụ: mì gói, mì xào, mì Quảng, mì Ý.
• “Mỳ” (dấu huyền, chữ “ỳ”) – từng được sử dụng trong nhiều văn bản, sách cũ, hoặc bảng hiệu. Tuy nhiên, đây là biến thể ít dần đi trong chính tả hiện đại.

Nếu tra từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê, 2003), bạn sẽ thấy từ chuẩn được ghi là “mì” chứ không phải “mỳ”. Nhưng trong thực tế, “mỳ” vẫn xuất hiện nhiều trên bảng hiệu, bao bì hoặc do thói quen của người dùng.

Khi nào nên dùng “mì”?​

• Khi viết văn bản chính thống, báo chí, sách vở, tài liệu học thuật.
• Khi muốn thể hiện tính chuẩn mực trong ngữ pháp, chính tả tiếng Việt.
• Các thương hiệu lớn, khi in bao bì hoặc quảng cáo chính thức, thường chọn “mì” để tránh tranh cãi.

Ví dụ: “mì ăn liền Koreno Jumbo”, “mì Hảo Hảo”, “mì Omachi” – tất cả đều dùng chữ “mì”.

Vậy “mỳ” có sai hoàn toàn không?​

Thực ra, “mỳ” không sai, chỉ là ít chuẩn hơn so với “mì”. Đây là biến thể chính tả từng phổ biến trong thế kỷ 20, xuất hiện trong nhiều văn bản cũ. Ngày nay, nó vẫn còn sống trong đời sống hàng ngày, đặc biệt:

• Trên các biển hiệu quán ăn địa phương: “mỳ vằn thắn”, “mỳ cay Zon”, “mỳ tươi”…
• Trong ngôn ngữ nói, nhiều người quen đọc “mỳ” và viết theo thói quen.
• Trong cộng đồng mạng, đôi khi “mỳ” được dùng như một cách viết vui vẻ, thân thiện.

Nói cách khác, “mỳ” vẫn được chấp nhận trong phạm vi không chính thức, nhưng nếu bạn muốn chuẩn chỉnh thì nên chọn “mì”.

Câu chuyện của “mì cay Hàn Quốc” tại Việt Nam​

Giờ thì quay lại món ăn đang hot – mì cay Hàn Quốc. Khoảng năm 2014, Việt Nam bắt đầu “sốt” với trào lưu mì cay 7 cấp độ từ Hàn Quốc. Thử thách ăn cay này lan nhanh trong giới trẻ tại Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng và nhiều tỉnh thành. Nhiều quán ăn mọc lên như nấm, đi kèm biển hiệu với đủ cách viết:

• Có quán ghi: “Mì cay ZON” "Mì cay Trúc", "Mì cay Phượng Sơn"
• Có quán lại ghi: “Mỳ cay Naga”
• Có nơi còn pha trộn: “Quán Mì/Mỳ Cay 7 Cấp Độ”

Điều này khiến người dùng càng phân vân: nên viết thế nào cho đúng?

Góc nhìn ngôn ngữ học: chọn “mì cay Hàn Quốc”​

Nếu xét theo chuẩn chính tả, truyền thông và các báo chính thống (VnExpress, Tuổi Trẻ, Thanh Niên…), cụm từ đúng là “mì cay Hàn Quốc”. Đây cũng là cách viết bạn sẽ bắt gặp trong hầu hết các bài báo ẩm thực, dữ liệu thống kê.

Ví dụ:

• Bài báo trên VnExpress: “Mì cay Hàn Quốc – trào lưu ăn uống của giới trẻ”
• Các thương hiệu nhập khẩu chính ngạch (Samyang, Nongshim, Paldo) cũng ghi rõ “mì Hàn Quốc” trên bao bì tiếng Việt.

Do đó, nếu bạn viết bài, làm tài liệu, hay tạo thương hiệu, hãy ưu tiên dùng “mì cay Hàn Quốc”.

Số liệu thú vị về mì cay tại Việt Nam​

Để thấy món “mì/mỳ” này phổ biến cỡ nào, cùng nhìn vài số liệu nhé:

• Năm 2021, người Việt tiêu thụ trung bình 87 gói mì ăn liền/năm, cao hơn người Hàn (73 gói). (Theo Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới – WINA).
• Việt Nam đứng top 3 toàn cầu về tổng tiêu thụ, với 8,56 tỷ gói/năm, chỉ sau Trung Quốc và Indonesia.
• Thương hiệu Hàn Quốc như Samyang, Paldo, Nongshim được giới trẻ cực kỳ ưa chuộng, đặc biệt với dòng mì cay. Riêng Paldo Vina đạt doanh thu gần 900 tỷ đồng tại Việt Nam năm 2021.

Những con số này cho thấy: dù viết “mì” hay “mỳ”, thì đây vẫn là món ăn quốc dân, gắn liền với thói quen ẩm thực hàng ngày.

Vậy nên dùng từ nào?​

• Trong văn bản, thương hiệu, báo chí → dùng “mì” để đúng chuẩn chính tả.
• Trong giao tiếp đời thường, quán xá → “mỳ” vẫn chấp nhận như một biến thể thân quen.
• Nếu bạn đang viết bài chia sẻ, nên chọn “mì cay Hàn Quốc” để vừa chuẩn, vừa quen thuộc với số đông.

Kết luận​

“Mì cay Hàn Quốc” là cách viết chuẩn theo từ điển và báo chí.
“Mỳ cay Hàn Quốc” không sai, nhưng mang tính thói quen và dân dã hơn.

Vậy nên, khi viết bài, làm thương hiệu hay thảo luận nghiêm túc, hãy chọn “mì”. Còn khi tám chuyện vui với bạn bè, “mỳ” cũng chẳng sao – quan trọng là tô mì nóng hổi, cay nồng vẫn ngon và làm bạn xuýt xoa thôi.

Theo bạn, khi đi ăn ở quán, bạn thấy bảng hiệu “mì” nhiều hơn hay “mỳ” nhiều hơn? Và bạn thích cách viết nào?

 

[Văn Sử Địa]

Mì cay hay mỳ cay được dùng nhiều ở địa phương?

Ở nhiều địa phương, đặc biệt là trong quán ăn nhỏ, biển hiệu tự làm, hay cửa hàng gia đình, bạn sẽ thấy cách viết “Mỳ cay” xuất hiện nhiều hơn so với “Mì cay”.

Có mấy lý do thú vị dẫn đến điều này:

Ở miền Bắc, đặc biệt Hà Nội và các tỉnh đồng bằng, người dân hay phát âm kéo dài nên “mỳ” nghe tự nhiên và dễ quen tai hơn. Vì vậy, khi viết biển hiệu, nhiều chủ quán cũng giữ theo thói quen → ghi “Mỳ cay”.

Trong khi ở miền Nam, “mì” (i ngắn) được dùng nhiều hơn, do đó bạn sẽ thấy “Mì cay” phổ biến trong biển hiệu, menu ở Sài Gòn, Cần Thơ, Vũng Tàu…

• Các quán ăn bình dân thường không quá để ý chính tả, chủ yếu chọn cách viết “nghe quen” hoặc “thấy người khác viết thế thì viết theo”.
• Do trào lưu “mỳ cay 7 cấp độ” từ năm 2014 lan rộng khắp tỉnh lẻ, rất nhiều quán mở theo mô hình này, và phần đông dùng chữ “Mỳ” để tạo cảm giác gần gũi, dân dã.
• Trên báo chí, truyền hình, các bài viết chính thống → 100% là “Mì cay”.
• Nhưng trong thực tế đời sống, nhất là trên biển hiệu, nhóm review địa phương, fanpage quán nhỏ → “Mỳ cay” xuất hiện nhiều.

Nếu bạn search Google Maps với từ khóa “Mỳ cay”, sẽ ra rất nhiều quán ở Bắc Ninh, Hải Phòng, Thái Nguyên, Nam Định…
Ngược lại, tìm “Mì cay” lại thường ra quán ở Hà Nội trung tâm hoặc Sài Gòn – nơi người chủ đầu tư bảng hiệu, thương hiệu chỉn chu hơn.

Tóm lại:

• “Mì cay”: chuẩn chính tả, phổ biến trong thành phố lớn, thương hiệu lớn.
• “Mỳ cay”: biến thể thân quen, dùng nhiều ở các địa phương và quán bình dân.