ĐỀ TÀI
“Phạm trù sở hữu trong triết học Mác và một số vấn đề về thực tiễn sở hữu ở Việt Nam hiện nay”
[PDF]https://server1.vnkienthuc.com/files/4/XA_HOI/KLTN_triet02.pdf[/PDF]Sưu tầm“Phạm trù sở hữu trong triết học Mác và một số vấn đề về thực tiễn sở hữu ở Việt Nam hiện nay”
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sở hữu là một trong những vấn đề được các nhà sáng lập ra chủ nghĩa
Mác – Lênin quan tâm đặc biệt. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển
học thuyết của mình, đặc biệt là lý luận về chủ nghĩa xã hội, các nhà kinh điển
đã phải liên tục đấu tranh không khoan nhượng với mọi học thuyết khác để
bảo vệ quan điểm cơ bản của mình: “xóa bỏ chế độ sở hữu tư nhân TBCN về
TLSX là một quá trình tất yếu khách quan của lịch sử loài người”.
Ở nước ta, sau hơn 20 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, chúng
ta đã đạt được nhiều thành tựu, nhất là thành tựu trên lĩnh vực phát triển kinh
tế. Sự khởi sắc của nền kinh tế nước ta được bắt đầu từ quá trình đổi mới nhận
thức, đổi mới tư duy, nhất là tư duy kinh tế và vận dụng một cách đúng đắn
những quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực tiễn. Tuy nhiên, trong
hàng loạt các vấn đề thì vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa là vấn đề quan trọng nhất.
Theo lý luận mác xít, sở hữu là mặt căn bản của quan hệ sản xuất, nó phụ
thuộc vào trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. Vậy, với trình độ phát
triển của lực lượng sản xuất như ở Việt Nam hiện nay thì quan hệ sở hữu nói
riêng và quan hệ sản xuất nói chung như thế nào là phù hợp. Từ đó để phát
triển một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì cơ cấu sở hữu
phải như thế nào? Những yếu tố nào tác động mạnh mẽ đến sự hình thành và
biến đổi quan hệ sở hữu? Đặc trưng của chế độ sở hữu trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay. Đó là vấn đề cấp bách
cả về lý luận và thực tiễn ở nước ta hiện nay.
Ở nước ta, sở hữu đang là một vấn đề nhạy cảm trong công cuộc đổi mới
toàn diện, lâu dài, đang là sự thển hiện tập trung nguyện vọng và lợi ích của
các tầng lớp nhân dân. Thực tiễn của công cuộc đổi mới, đặc biệt là trong đổi
mới về kinh tế đã chứng minh tính đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta về nhận
thức và xử lý đối với các vấn đề sở hữu. Việc xây dựng một nền kinh tế hàng
hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo
định hướng XHCN đang đòi hỏi phải có sự xem xét và giải quyết một cách
đúng đắn những vấn đề sở hữu. Hơn nữa, nền kinh tế mà chúng ta đang xây
dựng đòi hỏi phải có những chủ sở hữu thật sự và cụ thể; những chủ sở hữu đó
không chỉ là Nhà nước, tập thể mà còn là cá nhân công dân. Theo tinh thần của
Nghị quyết Hội nghị Trung ương VI (lần 1) khóa VIII, để thực hiện việc giải
phóng và phát huy mọi lực lượng, mọi tiềm năng, cần tạo điều kiện thuận lợi
cho mọi người, mọi gia đình, mọi doanh nhân kinh doanh có hiệu quả, tạo môi
trường và điều kiện cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Đồng thời chủ
trương của Đảng và Nhà nước ta là phát triển nền kinh tế thị trường, đặt con
người vào vị trí trung tâm, phát huy sức mạnh của từng cá nhân con người và
cũng tất cả vì con người. Do đó, cần phải chú trọng nghiên cứu xây dựng một
hệ thống pháp luật, bảo đảm được sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với
sự phát triển và thỏa mãn những yêu cầu về mặt xã hội giữa cá nhân và cộng
đồng.
Xác định vai trò và tầm quan trọng của vấn đề sở hữu ở Việt Nam trong
bối cảnh hiện nay. Chúng tôi vấn đề: “Phạm trù sở hữu trong triết học Mác
và một số vấn đề về thực tiễn sở hữu ở Việt Nam hiện nay” làm đề tài khóa
luận của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trên các sách báo trong nước những năm trở lại đây đã có nhiều công
trình, bài báo, bài viết, của các nhà nghiên cứu khoa học về vấn đề liên quan
đến đề tài. Trong đó, có những công trình chủ yếu sau đây:
Ở nước ta, kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng công cuộc đổi
mới, nhất là khi Đảng ta công bố "Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội", khẳng định việc xây dựng nền kinh tế nước ta là
một nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng XHCN, đã có
nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu tới vấn đề sở hữu. Chuyên đề "Cơ
cấu sở hữu và cơ chế kinh tế - Những vấn đề lý luận pháp lý và thực tiễn ở
Việt Nam" của cố Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Trọng Hựu trên Tạp chí Nhà nước
và pháp luật, tháng 3-1989. Bài viết "Vấn đề sở hữu trong quá trình xây dựng
chủ nghĩa xã hội" của Phó giáo sư Tiến sĩ Lê Hữu Nghĩa trên Tạp chí Cộng
sản, tháng 6-1989; Kỷ yếu đề tài khoa học cấp Bộ “Sự phù hợp giữa chế độ sở
hữu và chế độ chính trị ở nước ta hiện nay” của Viện khoa học chính trị, Học
viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, năm 1996 do PGS.PTS Lưu Văn Sùng làm
chủ nhiệm; Kỷ yếu đề tài khoa học cấp Bộ “Những quan điểm của chủ nghĩa
Mác - Lênin về vấn đề sở hữu trong chủ nghĩa xã hội và ý nghĩa của những quan
điểm đó đối với quá trình phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta hiện
nay”, Hà Nội, 2001 do TS Trần Ngọc Linh làm chủ nhiệm đề tài; công trình
“Vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội do GS.TS Nguyễn Kế Tuấn làm chủ biên;
công trình “Một số vấn đề sở hữu ở nước ta hiện nay” do PGS.TS Nguyễn văn
Thạo và TS. Nguyễn Hữu Đạt đồng chủ biên. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội
năm 2004;…. Ngoài ra, trên các báo, tạp chí khoa học khác trong nước cũng
có đăng tải những bài báo khoa học của các nhà nghiên cứu về vấn đề sở hữu
như: Tạp chí cộng sản, tạp chí triết học, tạp chí nghiên cứu kinh tế… là những
công trình nghiên cứu về vấn đề sở hữu ở nước ta hiện nay.
Trong số các công trình nói trên phải kể đến những công trình có tính
chất nghiên cứu sâu sắc, toàn diện và có hệ thống về vấn đề sở hữu như, công
trình Kỷ yếu đề tài khoa học cấp Bộ “Những quan điểm của chủ nghĩa Mác -
Lênin về vấn đề sở hữu trong chủ nghĩa xã hội và ý nghĩa của những quan điểm
đó đối với quá trình phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta hiện nay”,
Hà Nội, 2001 do TS Trần Ngọc Linh làm chủ nhiệm đề tài. Công trình này bao
gồm sự tham gia của nhiều nhà khoa học, công trình này đã hệ thống những quan
điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vấn đề sở hữu trong chủ nghĩa xã hội, coi đó
là cơ sở, nền tảng lý luận cho việc tìm ra những biện pháp, phương án xây dựng
một hệ thống các loại hình sở hữu thích hợp bảo đảm cho thành phần kinh tế nhà
nước giữ được vị trí chủ đạo, đồng thời phát huy được mọi tiềm năng của các
thành phần kinh tế khác trong toàn bộ nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta
trong thời kì đổi mới.
