Lịch sử 11 nâng cao - Bài 25: Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1921-1941)
Lịch sử 11 NC - Bài 25: Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1921-1941)
Bài 25: Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1921-1941)
I. Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế (1921 - 1925)
1. Nước Nga Xô viết sau chiến tranh
* Hoàn cảnh lịch sử:
- Sau 7 năm chiến tranh liên miên, nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.
- Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.
- Chính sách Cộng sản thời chiến đã lạc hậu, kìm hãm nền kinh tế khiến nhân dân bất bình.
- Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng.
2. Chính sách Kinh tế mới
- Tháng 3/1921 Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện chính sách mới do Lê-nin đề xướng.
* Nội dung:
- Trong nông nghiệp, ban hành thuế nông nghiệp
- Trong công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng, tư nhân hóa những xí nghiệp dưới 20 công nhân, khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga.
=> Thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát.
* Tác dụng - ý nghĩa:
- Thúc đẩy kinh tế quốc dân chuyển biến rõ rệt, giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế.
- Là bài học đối với công cuộc xây dựng của một số nước và xã hội chủ nghĩa.
3. Sự thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết
- Tháng 12/1922, Đại hội Xô viết tòan Nga tuyên bố thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
- Gồm 4 nước cộng hòa. Năm 1940 có thêm 11 nước.
II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941)
1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên
* Trong công nghiệp: thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
- Sau công cuộc khôi phục kinh tế Liên Xô cũng là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế, quân sự bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài => Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
- Mục đích: Đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt.
- Biện pháp:
+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn (1928 - 1932) và (1933 - 1937).
- Kết quả: năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
2. Thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Trong nông nghiệp: Ưu tiên tập thể hóa nông nghiệp, đưa 91 nông hộ với 90% diện tích đất canh tác vào nền công nghiệp tập thể hóa.
- Văn hóa - giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ, phát triển mạng lưới giáo dục phổ thông, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở ở thành phố.
- Xã hội: cơ cấu giai cấp thay đổi, xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thức xã hội.
- Từ năm 1937, Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba. Sang tháng 6/1941, Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.
3. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô
- Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng chấu Á, châu Âu.
- Từng bước phá vỡ chính sách bao vây cấm vận, cô lập kinh tế ngoại giao của các nước đế quốc.
+ Năm 1925: Liên Xô đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 20 nước.
+ Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ.
ST
Lịch sử 11 NC - Bài 25: Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1921-1941)
Bài 25: Liên Xô xây dựng Chủ nghĩa xã hội (1921-1941)
1. Nước Nga Xô viết sau chiến tranh
* Hoàn cảnh lịch sử:
- Sau 7 năm chiến tranh liên miên, nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.
- Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.
- Chính sách Cộng sản thời chiến đã lạc hậu, kìm hãm nền kinh tế khiến nhân dân bất bình.
- Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng.
2. Chính sách Kinh tế mới
- Tháng 3/1921 Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện chính sách mới do Lê-nin đề xướng.
* Nội dung:
- Trong nông nghiệp, ban hành thuế nông nghiệp
- Trong công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng, tư nhân hóa những xí nghiệp dưới 20 công nhân, khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga.
=> Thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát.
* Tác dụng - ý nghĩa:
- Thúc đẩy kinh tế quốc dân chuyển biến rõ rệt, giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế.
- Là bài học đối với công cuộc xây dựng của một số nước và xã hội chủ nghĩa.
3. Sự thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết
- Tháng 12/1922, Đại hội Xô viết tòan Nga tuyên bố thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
- Gồm 4 nước cộng hòa. Năm 1940 có thêm 11 nước.
II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941)
1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên
* Trong công nghiệp: thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
- Sau công cuộc khôi phục kinh tế Liên Xô cũng là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế, quân sự bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài => Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
- Mục đích: Đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt.
- Biện pháp:
+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn (1928 - 1932) và (1933 - 1937).
- Kết quả: năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
2. Thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Trong nông nghiệp: Ưu tiên tập thể hóa nông nghiệp, đưa 91 nông hộ với 90% diện tích đất canh tác vào nền công nghiệp tập thể hóa.
- Văn hóa - giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ, phát triển mạng lưới giáo dục phổ thông, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở ở thành phố.
- Xã hội: cơ cấu giai cấp thay đổi, xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thức xã hội.
- Từ năm 1937, Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba. Sang tháng 6/1941, Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.
3. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô
- Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng chấu Á, châu Âu.
- Từng bước phá vỡ chính sách bao vây cấm vận, cô lập kinh tế ngoại giao của các nước đế quốc.
+ Năm 1925: Liên Xô đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 20 nước.
+ Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ.
ST
