Hóa 10 bài Brom.

[ong noi loc]

BÀI BROM

​

I - TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN. ĐIỀU CHẾ

1. Trạng thái tự nhiên

Giống như clo, brom tồn tại trong tự nhiên ở dạng hợp chất, chủ yếu là muối bromua của kali, natri, magie. Hàm lượng brom trong tự nhiên ít hơn clo và flo. Bromua kim loại có trong nước biển, nước của một số hồ cùng với muối clorua.

2. Điều chế

Nguồn chính để điều chế brom là nước biển. Sau khi đã lấy muối ăn khỏi nước biển, phần còn lại có chứa nhiều bromua của natri và kali. Để thu được brom, người ta cho khí clo sục qua dung dịch bromua:

2NaBr + Cl2 → 2NaCl + Br2​

Như vậy, việc điều chế brom dựa trên sự oxi hóa ion Br−, chất oxi hóa là clo.

II - TÍNH CHẤT. ỨNG DỤNG

1. Tính chất

Brom là chất lỏng màu đỏ nâu, dễ bay hơi. Brom và hơi brom rất độc. Brom rơi vào da sẽ gây bỏng nặng. Brom cũng là chất oxi hóa mạnh nhưng kém clo. Brom oxi hoá nhiều kim loại, các phản ứng đều tỏa nhiệt. Với hiđro, brom có phản ứng khi đun nóng (không gây nổ), phản ứng cũng tỏa nhiệt nhưng ít hơn so với phản ứng của clo:

H2(k) + Br2(1) → 2HBr (k);ΔH=−71,98kJ​

Brom oxi hóa được ion I−:

Br2 + 2NaI → 2NaBr + I2

​

Brom tác dụng với nước tương tự clo nhưng khó khăn hơn:

Brom thể hiện tính khử khi tác dụng với chất oxi hóa mạnh:

Br2 + 5Cl2 + 6H2O → 2HBrO3 + 10 HCl​

2. Ứng dụng

Brom được dùng chế tạo một số dược phẩm, phẩm nhuộm,...Nó cũng được dùng chế tọa bạc bromua (AgBr) là chất nhạy cảm với ánh sáng để tráng lên phim ảnh.

III - MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA BROM

1. Hiđro bromua và axit bromhiđric

Để điều chế hiđro bromua, người ta thủy phân photpho tribromua.

PBr3 + 3H2O → H3PO3 + 3HBr​

Trong thực tế, người ta cho brom tác dụng trực tiếp với photpho và nước.
Ở nhiệt độ thường, HBr là chất khí, không màu, "bốc khói" trong không khí ẩm và rất dễ tan trong nước. Dung dịch HBr trong nước được gọi là dung dịch axit bromhiđric. Axit bromhiđric là một axit mạnh, mạnh hơn axit clohiđric.
Tính khử HBr (ở trạng thái khí cũng như trong dung dịch) mạnh hơn HCl. HBr khử được H2SO4 đặc thành SO2.

2HBr + H2SO4 → Br2 + SO2 + 2H2O​

Dung dịch HBr không màu, để lâu trong không khí trở nên có màu vàng nâu vì bị oxi hóa (dung dịch HF và HCl không có phản ứng này):

4HBr + O2 → 2 H2O + 2Br2​

Trong các muối của axit bromhiđric, AgBr được sử dụng nhiều. Chất này bị phân hủy khi gặp ánh sáng:

2AgBr → 2Ag + Br2​

Vì vậy, AgBr được dùng chế tạo phim ảnh.

2. Hợp chất chứa oxi của brom

Axit hipobromơ (HBrO) có thể được điều chế tương tự như axit hipoclorơ:

Tính bền, tính oxi hóa và tính axit của HBrO đều kém hơn HClO.
Axit bromic (HBrO3) được điều chế bằng cách dùng nước clo oxi hóa brom. Brom cũng tạo ra được axit pebromic (HBrO4).
Như vậy, cũng giống như clo, trong các hợp chất có oxi, brom thể hiện số oxi hóa dương (+1, +3, +5, +7).