Hai ngày trước, một bệnh nhi bị co giật được đưa vào phòng khám nội nhi. Khi đến nơi, cơn co giật của cháu bé đã dịu đi và cháu đã tỉnh lại nhưng cha mẹ cháu bé vẫn còn sốc, mặt đầy nước mắt, ngón tay cái bên phải sưng tấy, móng tay bê bết máu.
“Anh cho ngón tay vào miệng đứa trẻ à?” “Vâng, em sợ nó cắn vào lưỡi.” “Anh không sợ bé cắn ngón tay anh sao?”. Cha mẹ có thể làm bất cứ điều gì. Tình yêu của cha mẹ dành cho con cái quả thực rất cảm động, nhưng cách xử lý như vậy là không nên.
Một là liên quan đến sốt, mà chúng ta gọi là co giật do sốt, thường gặp ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi; hai là liên quan đến nôn mửa và tiêu chảy, được gọi là co giật lành tính ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi.
Các cơn co giật do hai nguyên nhân trên hầu hết chỉ thoáng qua và có tiên lượng tốt, nhìn chung không để lại di chứng thần kinh rõ ràng, không ảnh hưởng lớn đến sự phát triển nhận thức và hành vi của trẻ. Nhưng quá trình này thực sự đáng sợ, và những bậc cha mẹ chưa từng nhìn thấy nó sẽ thực sự hoảng.
Trẻ bị co giật thường có các biểu hiện sau: đột ngột mất ý thức, đảo mắt, môi xanh, tri giác, sùi bọt mép, cứng hoặc run chân tay, đôi khi đại tiện không tự chủ.
Lần trước, một người mẹ thấy con lên cơn co giật, tưởng con đột ngột qua đời, suýt ngất xỉu trước cửa phòng cấp cứu, thực sự xót xa. Nếu mọi người hiểu rõ hơn về triệu chứng này thì sẽ không quá hoảng sợ và trẻ có thể được chăm sóc kịp thời và đúng cách nhất.
Bấm các huyệt như Nhân trung và hợp cốc không giúp giảm co giật. Việc cạy các kẽ răng của trẻ và nhét đũa, khăn và các vật dụng khác vào miệng không chỉ làm tổn thương răng và niêm mạc môi của trẻ mà còn dễ gây nôn trớ, thậm chí ngạt thở. Ngoài ra, việc kiềm chế hoặc ép trẻ quá sức có thể gây tổn thương mô mềm và thậm chí là gãy xương. Vừa bế trẻ vừa chạy, việc rung lắc mạnh có thể khiến thức ăn trong dạ dày trào ngược vào khí quản, gây ngạt dẫn đến tử vong.
Quá sốt ruột cắm ngón tay vào còn tệ hơn. Vừa khiến trẻ bị tổn thương răng và tăng nguy cơ ngạt thở, người lớn lại bị cắn chảy máu, đồng thời gây thêm thương tích khi vội vàng.
“Anh cho ngón tay vào miệng đứa trẻ à?” “Vâng, em sợ nó cắn vào lưỡi.” “Anh không sợ bé cắn ngón tay anh sao?”. Cha mẹ có thể làm bất cứ điều gì. Tình yêu của cha mẹ dành cho con cái quả thực rất cảm động, nhưng cách xử lý như vậy là không nên.
Co giật ở trẻ em khỏe mạnh chủ yếu là vì hai lý do:
Co giật là một trong những triệu chứng thần kinh phổ biến nhất ở trẻ em. Ngoài những điều chúng ta biết là động kinh, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương,…, có hai tình trạng rất dễ gây ra co giật ở những đứa trẻ vốn khỏe mạnh trước đó.Một là liên quan đến sốt, mà chúng ta gọi là co giật do sốt, thường gặp ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi; hai là liên quan đến nôn mửa và tiêu chảy, được gọi là co giật lành tính ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi.
Các cơn co giật do hai nguyên nhân trên hầu hết chỉ thoáng qua và có tiên lượng tốt, nhìn chung không để lại di chứng thần kinh rõ ràng, không ảnh hưởng lớn đến sự phát triển nhận thức và hành vi của trẻ. Nhưng quá trình này thực sự đáng sợ, và những bậc cha mẹ chưa từng nhìn thấy nó sẽ thực sự hoảng.
Các triệu chứng - Biết tại sao và đừng sợ hãi
Hệ thống thần kinh của chúng ta giống như một mạch mỏng manh truyền thông tin dưới dạng dòng điện. Đặc biệt, các "mạch" của chúng ta cần thời gian để dần dần tự phát triển một "lớp cách điện", gọi là vỏ bọc myelin. Vì lớp vỏ myelin của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện nên "lớp cách nhiệt" đủ tin cậy không được hình thành ở bên ngoài các sợi thần kinh. Trong trường hợp sốt cao, tiêu chảy, v.v., đặc biệt dễ dẫn đến kích hoạt phóng điện bất thường của hệ thần kinh, gây co giật. Lúc này, co giật có thể xuất hiện.Trẻ bị co giật thường có các biểu hiện sau: đột ngột mất ý thức, đảo mắt, môi xanh, tri giác, sùi bọt mép, cứng hoặc run chân tay, đôi khi đại tiện không tự chủ.
Lần trước, một người mẹ thấy con lên cơn co giật, tưởng con đột ngột qua đời, suýt ngất xỉu trước cửa phòng cấp cứu, thực sự xót xa. Nếu mọi người hiểu rõ hơn về triệu chứng này thì sẽ không quá hoảng sợ và trẻ có thể được chăm sóc kịp thời và đúng cách nhất.
Phương pháp sơ cứu sai mà đa số các phụ huynh thường làm
Cha mẹ thường làm gì khi trẻ bị co giật?
Giữ chặt - Đưa đũa/ khăn vào miệng? Giữ đứa trẻ và cho bé uống thuốc rồi bế con chạy đến bệnh viện. Đây là tất cả những sai lầm cứu hộ phổ biến.Bấm các huyệt như Nhân trung và hợp cốc không giúp giảm co giật. Việc cạy các kẽ răng của trẻ và nhét đũa, khăn và các vật dụng khác vào miệng không chỉ làm tổn thương răng và niêm mạc môi của trẻ mà còn dễ gây nôn trớ, thậm chí ngạt thở. Ngoài ra, việc kiềm chế hoặc ép trẻ quá sức có thể gây tổn thương mô mềm và thậm chí là gãy xương. Vừa bế trẻ vừa chạy, việc rung lắc mạnh có thể khiến thức ăn trong dạ dày trào ngược vào khí quản, gây ngạt dẫn đến tử vong.
Quá sốt ruột cắm ngón tay vào còn tệ hơn. Vừa khiến trẻ bị tổn thương răng và tăng nguy cơ ngạt thở, người lớn lại bị cắn chảy máu, đồng thời gây thêm thương tích khi vội vàng.
Điều cần làm khi trẻ bị co giật – phương pháp đúng
- Bước đầu tiên cha mẹ cần giữ bình tĩnh. Đặt trẻ nằm thẳng trên giường, đệm hoặc sàn phẳng, dọn dẹp xung quanh và quan sát trẻ để tránh bị ngã khỏi giường.
- Bước thứ hai là cởi bỏ cổ áo của trẻ để dễ thở.
- Bước thứ ba là quay đầu sang một bên, hoặc nằm nghiêng một bên và hơi ngửa đầu ra sau để tránh bị ngạt thở do hít phải dịch tiết qua đường miệng.
- Bước thứ tư, nếu trẻ có dịch tiết ở miệng, mũi thì phải vệ sinh kịp thời, tránh cho trẻ uống nước, thuốc hạ sốt, không cho bất cứ thứ gì vào miệng trẻ, không ấn mạnh hoặc lắc mạnh.
- Bước thứ năm, hầu hết co giật do sốt hoặc co giật lành tính sẽ tự khỏi trong vòng 1-3 phút. Cha mẹ nên chú ý đến trạng thái tinh thần của trẻ, có thể đợi cơn co giật của trẻ giảm dần rồi đưa đi khám kịp thời. Nếu bạn đã từng có tiền sử về tình trạng co giật, hoặc nếu các cơn co giật kéo dài hơn 5 phút, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Theo bác sĩ Bệnh viện Jishuitan Bắc Kinh
