Phương pháp cân bằng ion-electron
Phương pháp này không đòi hỏi phải biết chính xác số oxi hoá của nguyên tố, nhưng chỉ áp dụng được cho các phản ứng oxi hoá khử xảy ra ở trong dung dịch , ở đó phần lớn các chất oxi hoá và chất khử tồn tạỉơ dạng ion.
*Cân bằng theo 5 bước:
Bước 1: Tách ion xác định các nguyên tố có oxi hoá thay đổi và viết các nửa phản ứng oxi hoá khử.
Bước 2: Cân bằng phwong trình các nửa phản ứng:
- cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế của các nửa phản ứng"
* Thêm hay
* THêm nước để kiểm soát số nguyên tử hiđro
* Kiểm soát số nguyên tử oxi ở hai vế (phải bằng nhau)
- cân bằng điện tích: thêm electron vào mỗi nửa phản ứng để cân bằng điện tích.
Bước 3: Cân bằng electron, nhan hệ số để: Tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận
Bước 4: Cộng các nửa phản ứng ta được phương trình ion thu gọn
Bước 5: Chuyển về phương trình phân tử
Ví dụ: Cân bằng phưương trình phản ứng:
Bước 1: Tách ion, xác định các nguyên tố có số oxi hoá thay đổi và viết các nửa phản ứng oxi hoá khử:
Bước 2: Cân bằng phương trinh các nửa phản ứng
- Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế của nửa phản ứng:
Bước 3: Cân bằng electron:
8*
3*
Bước 4: Cộng các nửa phản ứng ta được phương trình ion thu gọn:
Bước 5: Chuyển về phưưong trình phân tử:
a) Phản ứng có axit tham gia
Vế nào thừa oxi thì thêm tạo ra hay vế nào thiếu oxi thì thêm tạo ra .
Ví dụ:
H_2O
2*/
5*/
--->
Phương trình:
b) Phản ứng có kiềm tham gia:
* Vế nào thừa oxi thì thêm nước tạo ra hay vế nào thiếu oxi thì thêm tạo ra .
Ví dụ:
2*/
3*/
Phương trình:
c) Phản ứng có tham gia
Nếu phản ứng có sản phẩm là axit thì ta cân bằng theo kiểu axit còn sản phẩm có bazơ thì ta cân bằng theo kiểu phản ứng có kiềm tham gia
Ví dụ:
3*/
2*/
Phản ứng:
Một số lưu ý:
- trong quá trình cân bằng phản ứng của kiểu tạo ra sản phẩm có . Nếu thấy cân bằng khó thì ta có thể cân bằng theo kiểu rồi thay thì ta sẽ được nửa phản ứng kiểu bazo.
Ví dụ ta có thể viết:
sau đó thay rồi rút gọn thì ta được
* Phương pháp này nói chung là cân bằng sẽ lâu hơn phương pháp thăng bằng electron. Nhưng nó có một số ưu điểm nổi bật là:
- không phải xác định số oxi hoá
- có thể viết và cân bằng luôn phương trình ion hoặc bán phản ứng phục vụ cho dàng bài tập về điện hoá và cân bằng trong hoá phân tích
- có thể xác định được môi trường của chất sản phầm (trong việc hoàn thành phương trình phản ứng)
Chúc bạn thành công!