CÁC DẠNG BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ
Dạng 1: Tính tần số các alen trong trường hợp trội không hoàn toàn và đông trội.
Ví dụ: Trong một quần thể 500 người, có 100 người mang nhóm máu M (MM), 250 là MN và 150 là N (NN). Hãy tính tần số các alen M và N.
Ta có thể tính tần số các alen trực tiếp dựa vào số lượng alen từ các cá thể (Cách 1) hoặc gián tiếp dựa vào tần số kiểu gen (Cách 2) như sau:
Cách 1:
Gọi p và q là tần số tương ứng của các alen M và N (p+q =1), ta có:
p = [(100 x 2) + 250]/(500 x 2) = 0,45
q = [(150 x 2) + 250]/(500 x 2) = 0,55 hay q =1-p = 1- 0,45 = 0,55
Cách 2:
Trước tiên tính tần số mỗi kiểu gen, ta được:
f(MM) = 100/500 = 0,2
f(MN) = 250/500 = 0,5
f(NN) = 150/500 = 0,3
Aïp dụng công thức tính tần số alen bằng tần số thể đồng hợp cộng một nửa tần số thể dị hợp, với ký hiệu trên, ta có:
p = 0,2 + 1/2(0,5) = 0,45
q = 0,3 + 1/2(0,5) = 0,55
Dạng 2: Nếu một quần thể ở trạng thái cân bằng, tỷ lệ phân bố các kiểu gen trong quần thể sẽ là:
\[p^{2}+ 2pq + q^{2}\]
Ví dụ : Trong một quần thể người tần số alen lặn rh (rhesus) là q = 0,15. Hỏi tần số các kiểu gen kỳ vọng ở trạng thái cân bằng như thế nào ?
Vì p + q = 1, nên p = 1 - q = 1 - 0,15 = 0,85. Khi đó ta tính được tần số kỳ vọng của các kiểu gen như sau:
\[0,85^{2}RhRh + 2 (0,85)(0,15) Rhrh +0,15^{2}rhrh = 0,7225 RhRh + 0,255 Rhrh + 0,0225rhrh\]
Nguồn: sưu tầm*
Xem thêm
Bài tập di truyền quần thể
