Bài giảng Amin .

[ong noi loc]

Tri metyl amin là nguyên nhân gây ra mùi tanh của cá đồng thời cũng là nguyên nhân tạo độ nhớt trên da chúng .

BÀI 9 : AMIN
​

I. Khái niệm .

Là hợp chất hữu cơ được tạo thành khi thay thế một hay nhiều nguyên tử H- trong phân tử NH3 bằng một hay nhiều gốc hidrocacbon.
Vd:
CH3-NH2 metyl amin là amin bậc 1.
CH3-NH-CH3 đi metylamin là amin bậc 2.
(CH3)3N tri metyl amin là amin bậc 3.
C6H5-NH2 phenyl amin hay anilin là amin thơm.

II. Cấu tạo đồng phân.

- Nhóm định chức : Nguyên tử N còn một cặp elelctron chưa liên kết nên có khả năng nhận proton (tính bazo ) và có thể tạo lk hidro.
- Đồng phân :
+ Đồng phân mạch C ( phân nhánh , không phân nhánh , vòng ).
+ Đồng phân vị trí nhóm chức.
+ Đồng phân bậc amin.

III. Danh pháp.

CH3-NH2 - Metylamin gọi theo tên thay thế là metanamin
CH3CH2NH2 - Etylamin
CH3CH2CH2NH2 - Propylamin
CH3CH(CH3)NH2 - isopropylamin
CH3-NH-C6H5 - metylphenylamin.

IV. Tính chất.

Các amin có phân tử khối thấp là chất khí không màu, có mùi gần giống NH3.
Cháy được và dễ tan trong nước.
Các amin có phân tử khối lớn hơn là các chất lõng , khi gốc R- càng lớn thì độ tan càng giảm.
Một số chất ở thể rắn, đa số các amin tan trong benzen , ancol.
Nhiệt độ sôi : Hidrocacbon< amin < ancol. ( cùng phân tử khối )

nicotin có trong có thuốc là là thành phần độc hại nên hút thuốc lá cũng có hại cho sức khỏe.

​

1/ tính chất của nhóm NH2-

Tính bazo:

Các amin tan trong H2O tạo mt kiềm .
CH3-NH2 + H2O -----> CH3NH3+ + OH-

Tác dụng với dd axit tạo muối.

CH3NH2 + HCl -----> CH3NH3Cl
C6H5NH2 + HCl ------> C6H5NH3Cl
Metyl amin và một số đồng đẳng của nó tan trong H2O tạo mt kiềm làm quì tím hóa xanh còn anilin thì không.
Đó là vì nhóm Ankyl đẩy điện tử về phía N làm tăng khả năng nhận proton của nó.
Pheylamin -anilin có lực bazo thấp nhất trong số các min nêu trên đó là vì gốc C6H5 là gốc gút điện tử.

Lực bazo:

CH3CH2-NH2 > CH3NH2 > NH3 > C6H5NH2
Lưu ý amin bậc 2 sẽ mạnh hơn amin bậc 1 nếu có cùng số C về lực bazo.

2/Pư với HNO2

+ Với amin bậc 1 tạo thành ancol và N2.
C2H5NH2 + OH-N=O ------> C2H5OH + N2 + H2O.
+ anilin và các amin thơm khác tạo muối diazino bền .
C6H5NH2 + OH-N=O ------> C6H5N2Cl + H2O.

3/ Pư thế nguyên tử H trên vòng benzen .( Nhận biết anilin )

C6H5NH2 + 3Br2 ------------> C6H2Br3 trắng + HBr kết tủa này tên 2,4,6-tribrom anilin.
Do ảnh hưởng của nhóm NH2- lên vòng benzen làm cho H- trên vòng linh động hơn và dễ thế Br- hơn.

​

V. Điêu chế .

Từ NH3 và ankyl halogenua

NH3 + CH3I ----------> CH3NH2 + HI
CH3NH2 + CH3I ------> CH3-NH-CH3 + HI

Điều chế từ benzen .

C6H6 ------> C6H5NO2 ---------> C6H5NH2
C6H6 + HNO3 đặc -----xt---> C6H5NO2 + H2O
C6H5NO2 + H' ----t[SUP]o[/SUP]---> C6H5NH2 + H2O ( H' nguyên tử có trong pư Fe + HCl )

Bài tập :

1/ Phát biểu về tính chất vật lý của amin là không đúng.

a. etyl , metyl , dimetyl amin đều là chất khỉ dễ tan trong nước.
b. Các amin khí có mùi tương tự NH3 và độc.
c. Anilin là chất lõng khó tan màu đen.
d. Độ tan của amin giảm dần khi số C trong phân tử tăng.

2/ Nhận xét nào dưới đây không đúng.

a. Phenol có tính axit còn anilin có tính bazo.
b.Dung dịch phenol là quì hóa đỏ còn dd anilin làm quì hóa xanh.
c.Phenol và anilin đều dễ tham gia pư thế với Brom tạo kt trắng.
d. Anilin có lực bazo yếu hơn NH3.

3/ Anilin C6H5NH2 pư được với dd ?

a. Na2CO3
b. HCl
c. NaOH
d. NaCl

4/ Số đồng phân amin bậc 1 ứng với C4H9NH2 là ?

a. 3
b. 5
c. 4
d. 6

5 / Hợp chất nào dưới đây có lực bazo yếu nhất ?

a. anilin
b. metyamin
c. amoniac
d. dimetylamin.

đáp án :

Spoiler

1. c
2. b
3. b
4. c
5. a