9 ĐẾN 24-4-1975: CHIẾN DỊCH TIẾN CÔNG XUÂN LỘC - CỬA NGÕ PHÍA ĐÔNG SÀI GÒN
Địa bàn: Xuân Lộc, Long Khánh. Mục đích chiến dịch là tiêu diệt địch ở vòng ngoài, phá âm mưu phòng ngự từ xa, phá thế củng cố phòng ngự Sài Gòn của địch, cắt phá giao thông, cô lập Sài Gòn, tạo thế có lợi mở đường tiến công Sài Gòn.
Địa bàn: Xuân Lộc, Long Khánh. Mục đích chiến dịch là tiêu diệt địch ở vòng ngoài, phá âm mưu phòng ngự từ xa, phá thế củng cố phòng ngự Sài Gòn của địch, cắt phá giao thông, cô lập Sài Gòn, tạo thế có lợi mở đường tiến công Sài Gòn. Đây là chiến dịch diễn ra gay go, quyết liệt.
Diễn biến của chiến dịch :
Sáng 9-4, ta đồng loạt nổ súng tiến công Xuân Lộc và tiểu khu Long Khánh. Tuy nhiên, chỉ có sư đoàn 9 làm chủ được đường 1A từ Hưng Nghĩa đến đèo Mẹ Bồng Con.
Ngày 10-4, hai trung đòan bộ binh ta đột kích vào căn cứ sư đòan 18 ngụy nhưng chỉ chiếm được một phần, sau đó bị sư đòan thiết giáp 5 địch phản kích chiếm lại. Ta đánh chiếm sân bay, đánh thiệt hại nặng trung đòan 43 ngụy và tác chiến quyết liệt với lữ đoàn dù 1 đổ xuống Tân Phong. Cuộc chiến đấu diễn ra quyết liệt, ta gặp khó khăn nên chỉ để lại một lực lượng nhỏ bao vây căn cứ sư đòan 18 và chuyển toàn bộ lực lượng còn lại đánh quân cứu viện ở ngoài công sự. Trong 3 ngày 15, 16, 17-4, được hỏa lực chi viện, bộ binh ta tiêu diệt chiến đòan 52 ngụy, đẩy lùi các cuộc phản kích địch ở Hưng Nghĩa, điểm cao 122.
Ngày 18-4, sau khi ta giải phóng Nha Trang và trước sức ép của ta, sư đòan 18 rút chạy khỏi Long Khánh. Tối 20-4, địch rút khỏi Xuân Lộc về Biên Hòa. Do ta không phát hiện sớm ý định rút chạy của chúng nên chỉ tiêu được một phần, để lực lượng cơ bản của sư đòan 18 chạy về Biên Hòa.
Kết quả: Ta đã tiêu diệt được một bộ phận lực lượng tổng dự bị của địch, uy hiếp tuyến phòng thủ Hố Nai – Biên Hòa, tạo bàn đạp tiến công Sài Gòn, từ hướng đông, đông nam.
Nguồn:Trần Quỳnh Cư, Nguyễn Hữu Đạo, Đỗ Thị Nguyệt Quang 2003, Việt Nam những sự kiện lịch sử (1945-1975), Hà Nội, Giáo Dục, Tr. 540.
